Ante portas ο χειρότερος εμφύλιος στο Αφγανιστάν

Την εν μέρει ξαφνική αμερικανική αποχώρηση διαδέχθηκε μια επίσης ξαφνική κι αστραπιαία κατακτητική κάθοδος των Ταλιμπάν από τα ορεινά στα πεδινά του βορείου Αφγανιστάν τρέποντας σε φυγή τις αιφνιδιασμένες κυβερνητικές δυνάμεις. Μέσα σε λίγες ώρες οι Ταλιμπάν κατέκτησαν το 1/3 των βορείων πεδινών εδαφών της χώρας.

Η αμεσότητα των δύο εξελίξεων εγείρει θέμα παρασκηνιακής συνεννόησης των ΗΠΑ με τους Ταλιμπάν, τον άλλοτε αντίπαλό τους στον Άξονα του Κακού, στο πλαίσιο της επίσημης συμφωνίας τους για απεμπλοκή των αμερικανικών και ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων από το Αφγανιστάν. Η αφγανική κυβέρνηση κατελήφθη εξαπίνης και προσπαθεί να αναδιοργανώσει την άμυνά της.

Η αποχώρηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ από το Αφγανιστάν εκφράζει με τον πλέον επίσημο τρόπο την ανεπάρκεια τους να νικήσουν τους Ταλιμπάν και συνιστά καθολική ήττα της Ουάσινγκτον στο 20ετή πόλεμο του Αφγανιστάν. Παράλληλα, θέτει την χώρα σε τροχιά εμφυλίου.

Οι τριγμοί στην ετερογενή αφγανική κυβέρνηση είναι ήδη εύηχοι. Είναι άγνωστο κατά πόσο κι ως πότε οι δυνάμεις που συναπαρτίζουν την αφγανική κυβέρνηση θα παραμείνουν ενωμένες. Κριτήριο της εν λόγω κυβερνητικής ενότητας θα αποτελέσει η εξέλιξη των επιχειρήσεων εναντίον των Ταλιμπάν. Εάν οι κυβερνητικές δυνάμεις απωθήσουν τους Ταλιμπάν η πολιτική συμμαχία της Καμπούλ θα διατηρηθεί. Σε αντίθετη περίπτωση θα διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη.

Απέναντι στους Ταλιμπάν του Συμβουλίου της Κουέττα και του Δικτύου Χακανί ήδη βρίσκονται σε διαβουλεύσεις οι κυβερνητικοί παίκτες στον εμφύλιο του Αφγανιστάν: οι επιμέρους ομάδες της Βόρειας Συμμαχίας, όπως το Κόμμα Ενότητας, το Ισλαμικό Κίνημα, το Ανατολικό Συμβούλιο, το Εθνικό Κίνημα, το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο κ.ά.

Απομένει να διευκρινισθεί εάν κατά τη φυγή τους από τη βάση Μπαγράμ οι Αμερικανοί άφησαν κλειδωμένους όλους τους 5.000 Ταλιμπάν κρατουμένους ή όχι. Πληροφορίες αναφέρουν ότι επίκειται επίθεση των Ταλιμπάν στην Μπαγράμ για την απελευθέρωση των εν λόγω κρατουμένων. Ήδη υπάρχουν κινήσεις Ταλιμπάν στα υψώματα πέριξ της Μπαγράμ.

Το πρόσχημα της απεμπλοκής των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν για την ανάπτυξη των στρατιωτικών τους δυνάμεων σε άλλα σημεία της Ευρασίας δεν μπορεί να κρύψει το μέγεθος της αμερικανικής ήττας κι αποτυχίας στο Αφγανιστάν. Μπορεί όμως να προδιαθέσει την διεθνή κοινή γνώμη για την προοπτική περαιτέρω διολίσθησης της χώρας σε έναν ατέλειωτο εμφύλιο. Στην Ελλάδα όσοι λένε ότι «το Αφγανιστάν κείται μακράν» κι ότι «οι εξελίξεις στην χώρα μάς αφήνουν αδιάφορους» δεν αποκλείεται να εκπλαγούν σύντομα από τις μαζικές αφίξεις Αφγανών μεταναστών στην ελληνική επικράτεια λόγω της επιδείνωσης της ασφάλειας της χώρας ως συνέπεια της επιπόλαιης αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στο Αφγανιστάν.

Ο Δρ. Ευάγγελος Βενέτης είναι ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής