ΑΠΟΨΕΙΣ

H αμερικανική δημοκρατία αντιμέτωπη με την Alt-right

H αμερικανική δημοκρατία αντιμέτωπη με την Alt-right
AP Photo/Mark Humphrey

Οι εικόνες που είδαμε στις οθόνες μας από την Ουάσιγκτον ήταν κάτι το πρωτοφανές. Σαφώς δεν επρόκειτο για ένα οργανωμένο πραξικόπημα όπως γράφτηκε στο κοινωνικά δίκτυα αλλά είναι προφανές ότι  μια άλλη Αμερική χθες έδειξε τα δόντια της έστω και με αυτό το συμβολικό τρόπο.

Το Alt-right κίνημα, αυτό δηλαδή της λευκής, εθνικιστικής και ρατσιστικής Αμερικής, που υιοθέτησε λαϊκίστικες πρακτικές και αναδείχθηκε με τη βοήθεια των κοινωνικών δικτύων, έχει αυτή τη στιγμή γιγαντωθεί σε τέτοιο βαθμό που και σοβαρή επιρροή μπορεί να έχει -γιατί ας μην ξεχνάμε ότι πάνω του επένδυσε ο Ντόναλντ Τράμπ για να γίνει πρόεδρος- αλλά θα μπορούσε να πει κανείς ότι υπό κάποιες συνθήκες θα μπορούσε να γίνει και χρήσιμο ακόμη και για τον επόμενο πρόεδρο.

Η Alt-right εμφανίστηκε στην εποχή του Ομπάμα και γιγαντώθηκε με την εκλογή Τραμπ. Οι λόγοι για την ανάδυση αυτού του κινήματος είναι πολλοί αλλά ας μείνουμε στο οικονομικό μέρος.

Αν δει κανείς τα στατιστικά στοιχεία, στην περίοδο 2008-2016 που είδαμε την Αlt-right να γιγαντώνεται, οι ΗΠΑ είχαν τα υψηλότερα ποσοστά φτώχειας (ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας) την τελευταία τριακονταετία.

Το 2014, σχεδόν ένας στους δύο Αμερικανούς ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας. Από το 2008 μέχρι το 2014 τα εισοδήματα των Αμερικανών μειώνονταν σταθερά, ενώ σήμερα το μέσο οικογενειακό εισόδημα της λευκής πλειοψηφίας είναι χαμηλότερο από των ασιατικής καταγωγής νοικοκυριών. (πηγή: Statista)

Με λίγα λόγια ένα μεγάλο κομμάτι της αμερικανικής κοινωνίας, που αποτελεί μέρος της Alt-right συνειδητοποίησε ότι το να είσαι λευκός, χριστιανός, εθνικιστής, ρατσιστής δεν αρκούσε πια για να έχεις μια καλή ζωή. Η τετραετία Τραμπ, εκμεταλλεύτηκε αυτό το κίνημα, ενώ τα τελευταία χρόνια η χώρα έζησε μεγάλα γεγονότα μετά από σοβαρά περιστατικά αστυνομικής βίας κατά Αφροαμερικανών. Χιλιάδες κόσμου βγήκαν στους δρόμους, όπως και η Alt-right σε ρόλο θεματοφύλακα της εθνικής ασφάλειας, ενώ η στάση της κυβέρνησης απέναντι στους υπευθύνους για την αστυνομική βία την αποθράσυνε.

Εδώ και χρόνια οι ΗΠΑ βρίσκονται σε φάση οργανωμένης αναδίπλωσης από τη διεθνή σκηνή και σε μια προσπάθεια να βάλουν την οικονομία τους σε τάξη.

Ο Τραμπ κατάφερε να μειώσει την ανεργία και αν δεν τον έβρισκε ο κορωνοϊός, μπορεί και να ξανακέρδιζε τις εκλογές, αλλά η Αμερικανική κοινωνία βγήκε από αυτή την τετραετία περισσότερο διχασμένη, με ένα μεγάλο μέρος της να εξακολουθεί να ζει στο περιθώριο και να βιώνει το ρατσισμό του κράτους.

Ο Μπάιντεν κληρονομεί από τον προκάτοχό του αυτόν το διχασμό, όπως και ένα οργανωμένο ακροδεξιό κίνημα. Μην ξεχνάμε όμως ότι η Αμερική που διεκδικεί ισότητα, εκδημοκρατισμό της αστυνομίας, καλύτερες συνθήκες ζωής κ.λπ. δεν ψήφισε Μπάιντεν και απλά πήγε σπίτι της. Τους προηγούμενους μήνες ήταν στους δρόμους και είχε γίνει ο εφιάλτης του Τραμπ.

Εύκολα μπορεί να γίνει και ο εφιάλτης του Μπάιντεν και τότε, όπως έχουμε δει επανειλημμένα στο παρελθόν, η Alt-right μπορεί να γίνει εργαλείο ή πρόσχημα για ακόμη λιγότερη δημοκρατία. Είναι κάτι που το βλέπουμε ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη.

Όπως έλεγε πρόσφατα σε μια συνέντευξή του ο Πορτογάλος κοινωνιολόγος και φιλόσοφος Μποαβεντούρα ντε Σόουζα Σάντος: «Ο καπιταλισμός έχει περάσει σε μια νέα φάση. Αυτή της ασυμβατότητάς του με τη δημοκρατία».