Μια πρώτη ανάγνωση των αποφάσεων για το Ταμείο Ανάκαμψης

Ούτε ιστορική είναι η συμφωνία στην ΕΕ για το Ταμείο Ανάκαμψης να δικαιολογεί ξέφρενους πανηγυρισμούς, αλλά ούτε και αμελητέο είναι το πακέτο για να υποβαθμιστεί...

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαίωσε για μία ακόμη φορά τον εαυτό της καταλήγοντας σε μία συμβιβαστική θέση, έπειτα από ένα τετραήμερο θρίλερ διαπραγματεύσεων, στη διάρκεια των οποίων δοκιμάστηκε -ως συνήθως- η συνοχή της και τέθηκαν επί τάπητος βασικά υπαρξιακά της ερωτήματα και πολιτικο-ιδεολογικές διαφορές της.

Στη συμφωνία υπάρχουν σημαντικές λεπτομέρειες που αλλοιώνουν αυτό που φαίνεται εκ πρώτης όψεως και ως γνωστόν στις λεπτομέρειες κρύβονται οι παγίδες.

Ο συμβιβασμός που επετεύχθη απέχει από την αρχική πρόταση της Κομισιόν, κυρίως ως προς την αναλογία δανείων- επιχορηγήσεων, η οποία επαναπροσδιορίστηκε επί τα χείρω, δηλ. υπέρ του δανεισμού.

Στις μαραθώνιες διαπραγματεύσεις επικράτησαν οι «σκληροί» της δημοσιονομικής πειθαρχίας, αφού τελικά πέρασε η θέση τους για επιβολή όρων και προϋποθέσεων για μεταρρυθμίσεις και επιτήρηση -που παραπέμπουν σε μίνι μνημόνιο, αλλά αυτό δεν το λέμε...

Αυτό πάντως που πραγματικά μετράει για την Ελλάδα είναι το πόσο των επιχορηγήσεων -μειωμένες σε σχέση με την αρχική πρόταση- ύψους 19 δισ. ευρώ. Δεν είναι αμελητέο ποσό, αλλά απέχει από τα 31 δισ. και 70 δισ. ευρώ που ακούγονται και συμπεριλαμβάνουν τον δανεισμό και τον προϋπολογισμό της Ένωσης για την περίοδο 2021-2027 αντίστοιχα.

Τα υπόλοιπα 12 δισ. ευρώ του Ταμείου θα είναι διαθέσιμα για τη χώρα μας μέσω χαμηλότοκων δανείων, εγγυημένων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία όμως αν ενεργοποιηθούν θα επιβαρύνουν την δημοσιονομική εικόνα της χώρας στις αγορές, αφού θα αυξήσουν το χρέος της. Άρα τα παίρνουμε μόνο για να μην βγούμε στις αγορές και δανειστούμε με πιο δυσμενείς όρους και καλό είναι να το αποφύγουμε αν μπορέσουμε.

Πρόκειται ένα θέμα που φυσικά δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά όλες της χώρες που έχουν υψηλό δανεισμό. Προφανώς για την Ελλάδα οι συνθήκες είναι πιο δύσκολες, δεδομένης της δεκαετούς κρίσης που προηγήθηκε και του καθεστώτος ενισχυμένης επιτήρησης της Οικονομίας της.

Για να λάβουν τα εν λόγω δάνεια και επιχορηγήσεις τα κράτη μέλη θα πρέπει πρώτα να καταρτίσουν εθνικά σχέδια αποκατάστασης και ανθεκτικότητας που θα καθορίζουν τη μεταρρυθμιστική και επενδυτική ατζέντα τους για τα έτη 2021-2023. Σε γενικές γραμμές, η συμφωνία προβλέπει, ότι τα σχέδια αυτά θα αξιολογούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντός δύο μηνών από την υποβολή τους θα ακολουθεί έγκριση του Συμβουλίου εντός τεσσάρων μηνών. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να υπάρχει θετική αξιολόγηση από ένα διακυβερνητικό όργανο σχετικά με την εκπλήρωση όρων και στόχων για κάθε χώρα μέλος και θα υπάρχει παρακολούθηση ως προς τα κριτήρια συνοχής, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητά της.

Επίσης, θα πρέπει να βρεθεί τρόπος χρηματοδότησης της Οικονομίας μέχρι να αρχίσει η εκταμίευση των κονδυλίων, κάτι που όπως φαίνεται δεν θα συμβεί αμέσως.

Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κορυφής στις Βρυξέλλες δεν έχει μονοσήμαντη ανάγνωση. Ναι μεν η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλώνει παρούσα ως προς τις οικονομικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης, από την άλλη όμως οφείλουμε να είμαστε συγκρατημένοι όσον αφορά στους πανηγυρισμούς…