Δημιουργικοί ηγέτες μέσα στην νέα κρίση

Την θεωρούσαμε πρωταρχική ανάγκη, αλλά ήταν και μια δύσκολη επιλογή. Η συστηματική, και διαρκής πλέον, πρωτοβουλία του ΣΕΒ για τον παραγωγικό και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας και την μετάβαση στην Βιομηχανία 4.0., απέβλεπε να αναδείξει την χρησιμότητα και να την ενισχύσει ως επιλογή.

Μετα την εκδήλωση της πανδημίας και ενόψει της νέας οικονομικής κρίσης, που είναι αβέβαιης διάρκειας και βάθους, η επιλογή του παραγωγικού και του ψηφιακού μετασχηματισμού, όχι μόνο δεν χρήζει αναστολής αλλά, αντιθέτως, πρέπει να επιταχυνθεί η επιδίωξή της και η εφαρμογή της.

Με στρατηγικές πολιτικές επιλογές που συνδέονται με τα μέτρα για την επανεκκίνηση της οικονομίας, με δημόσιες πολιτικές για την διαφύλαξη του παραγωγικού ιστού και της παραγωγικής απασχόλησης, την ενίσχυση της ρευστότητας των παραγωγικών επιχειρήσεων, την αύξηση και την επιτάχυνση των δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων, την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, τον παραγωγικό μετασχηματισμό της οικονομίας και την κοινωνική συνοχή.

Στρατηγική επιλογή μας πρέπει να είναι να προσπαθήσουμε να διορθώσουμε τις δομικές ασυμμετρίες στην ελληνική οικονομία. Για παράδειγμα ο τουρισμός είναι μία πάρα πολύ καλή πηγή εισοδήματος και δημιουργίας θέσεων εργασίας για τη χώρα αλλά όμως δεν μπορεί να έχει τόσο πολύ μεγάλη βαρύτητα στη δημιουργία του AEΠ και στη δραστηριότητα μας γιατί είναι και μία ευπαθής δραστηριότητα, όπως βλέπουμε στην τρέχουσα κρίση.

Θα πρέπει να ξεκινήσει η προσπάθεια για μία πολύπλευρη παραγωγική ανάπτυξη της χώρας, να δημιουργηθεί ένας παραγωγικός ιστός με συμμετρική αρμονική ανάπτυξη όλων των κλάδων που θα κάνει την Ελληνική οικονομία πιο δυνατή απέναντι στις τυχόν αντιξοότητες του μέλλοντος. Σε αυτήν την προσπάθεια χρειαζόμαστε τα ενεργά υποκείμενα αυτού του παραγωγικού μετασχηματισμού, και πρωτίστως την δημιουργική ηγεσία.

Την δημιουργική ηγεσία, σε όλες τις πιθανές εκδοχές της:

- είτε ως υποστήριξη (όπου οι ηγέτες καλλιεργούν τη δημιουργικότητα των ατόμων και των ομάδων που διαχειρίζονται),

- είτε ως κατεύθυνση (όπου οι ηγέτες σχηματίζουν οι ίδιοι ένα δημιουργικό όραμα και κατευθύνουν την ομάδα τους και τον οργανισμό τους προς την υλοποίησή του),

- είτε ως σύνθεση (όπου οι ηγέτες συνθέτουν ετερογενείς δημιουργικές ιδέες σε ένα τελικό δημιουργικό προϊόν ή υπηρεσία) βρίσκεται ήδη ανάμεσά μας, στις επιχειρήσεις και στα στελέχη της «Ελλάδας που παράγει».

Στον πρώτο ετήσιο κύκλο λειτουργίας του Κέντρου Αριστείας του ΣΕΒ στη Δημιουργική Ηγεσία (SEV Center of Excellence in Creative Leadership) που ιδρύθηκε στο Alba Graduate Business School, (και στο 1ο Συμπόσιο Δημιουργικής Ηγεσίας τον Φεβρουάριο 2020), είχαμε, ο ΣΕΒ και το ALBA, την πρώτη ευκαιρία να εντοπίσουμε παραδείγματα και συστατικά της δημιουργικής ηγεσίας σε κλάδους, επιχειρήσεις και όψεις επιδόσεων μεγάλων, μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων που έπρεπε, και σήμερα πρέπει, ακόμη περισσότερο να μας ενδιαφέρουν.

Παραδείγματα δημιουργικής ηγεσίας σε επιχειρήσεις που:

- παράγουν διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, και υποκαθιστούν εισαγωγές (στο 1ο Συμπόσιο επελέγησαν από την μεταποίηση, τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας, τις δημιουργικές βιομηχανίες)

- δημιουργούν καλές θέσεις εργασίας και αξιοποιούν την δημιουργικότητα του ανθρωπίνου δυναμικού τους,

- δείχνουν με έργα ότι κατανοούν και αξιοποιούν τις νέες ευκαιρίες που η σύγχρονη παγκοσμιοποίηση και η 4η βιομηχανική επανάσταση παρέχουν για τις συγκριτικά μικρές και μεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις,

- συμμετέχουν στις διεθνείς αγορές και σε παγκόσμιες, ευρωπαϊκές, εθνικές αλυσίδες ανταγωνιστικής παραγωγής,

- αποτελούν, εν τέλει, την υπαρκτή / πραγματική «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.

Τώρα, μέσα στην νέα κρίση, αυτή η δημιουργική ηγεσία του παραγωγικού τομέα της οικονομίας είναι, αν την «ανακαλύψουμε», πηγή αυτοπεποίθησης, για την ταχύτερη αντιμετώπιση της νέας κρίσης. Μπορούμε να μάθουμε από αυτήν, το πώς η δημιουργική ηγεσία και τα συστατικά της συνδέονται με τις επιδόσεις της σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες, σε νέες γνώσεις και δεξιότητες/εργασιακές ικανότητες, στην είσοδο και επέκταση/ αναβάθμιση σε διεθνείς παραγωγικές αλυσίδες αξίας, με την εξωστρέφεια, με τις εξαγωγές, με την ανταγωνιστική υποκατάσταση εισαγωγών.

Οι δημιουργικοί ηγέτες, που επιχειρούν, λειτουργούν, καινοτομούν και παράγουν ανταγωνιστικά μέσα σε ένα επιχειρηματικό και θεσμικό πλαίσιο το οποίο χρήζει, ακόμη, ραγδαίων μεταρρυθμίσεων:

- για παιδεία, με σύγχρονες γνώσεις, και σύγχρονες εργασιακές ικανότητες και δεξιότητες,

- για παραγωγικές επενδύσεις,

- για ταχεία απονομή δικαιοσύνης ώστε να μην καταλήγει σε αρνησιδικία,

- για φιλικό στην παραγωγή, την παραγωγική εργασία και την δημιουργία φορολογικό περιβάλλον.

Η δημιουργική ηγεσία και οι φορείς της, τα πρόσωπά της και οι ομάδες της, είναι τα υποκείμενα του παραγωγικού μετασχηματισμού της κοινωνίας μας και της οικονομίας μας. Παραγωγικό μετασχηματισμό τον οποίο έχουμε ανάγκη ως βασική προϋπόθεση αφενός της συντομότερης δυνατής εξόδου από την νέα κρίση που ενέσκηψε, πριν ακόμη τελειώσει η προηγούμενη δεκαετής κρίση, αφετέρου βιώσιμης ανάπτυξης και ευημερίας στην ελληνική κοινωνία.

* Ο Χρήστος Α. Ιωάννου είναι Διευθυντής Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας ΣΕΒ