Πούτιν-Ερντογάν: Ασκήσεις αυτοκρατορικής πολιτικής

Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Άρχισαν όμως να φαίνονται τα πρώτα σημάδια ύφεσης. Σήμερα το ρωσικό ΥΠΕΞ ανακοίνωσε ότι η Ρωσία και η Τουρκία εξέφρασαν την επιθυμία για αποκλιμάκωση της έντασης στη Συρία. Η «επιθυμία» εκφράστηκε στη διάρκεια συναντήσεων υψηλόβαθμων αξιωματούχων των δύο χωρών τις τελευταίες ημέρες. Η Μόσχα προσέθεσε ότι: «Και από τις δύο πλευρές δόθηκε έμφαση στη μείωση της έντασης επί του πεδίου, παράλληλα με τη συνέχιση της μάχη κατά των τρομοκρατών που έχουν αναγνωριστεί ως τέτοιοι από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Οι δυο πλευρές δεσμεύτηκαν να υπερασπιστούν τον άμαχο πληθυσμό τόσο μέσα όσο και έξω από την ζώνη αποκλιμάκωσης στην Ιντλίμπκαι να προσφέρουν άμεσα ανθρωπιστική βοήθεια σε όσους τη χρειάζονται.»

Υπενθυμίζεται ότι την Πέμπτη το βράδυ χτυπήθηκε κτίριο στο χωριό Balioun της επαρχίας Ιντλίμπ με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 33 Τούρκοι στρατιώτες. Παρά ότι η Άγκυρα κατηγόρησε τη Δαμασκό για την τραγωδία, η χειρουργική ακρίβεια του χτυπήματος «δείχνει» τη ρωσική αεροπορία ως αυτουργό.

Οι δηλώσεις Ερντογάν

Από τη μεριά του, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν του ζήτησε «να φύγει η Τουρκία από το δρόμο μας στη Συρία». Αυτό αποκάλυψε ο ίδιος σε ομιλία του στην Κωνσταντινούπολη. Στην ίδια ομιλία είπε ακόμα ότι οι δυνάμεις του Άσαντ θα πληρώσουν το τίμημα για τις επιθέσεις στους Τούρκους.

Τα ενδιαφέροντα σημεία της ομιλίας του Ερντογάν ήταν όμως ότι:

1. Δεν στοχοποίησε τους Ρώσους, ποιώντας προφανώς την ανάγκη φιλοτιμία. «Είπα στον Πούτιν: Τι κάνετε εκεί κάτω; Αν θέλετε να εγκαταστήσετε μία βάση, κάντε το, αλλά φύγετε από τον δρόμο μας», ανέφερε.
2. Διαβεβαίωσε ότι η Τουρκία δεν επιθυμεί την υφαρπαγή συριακών εδαφών. Συγκεκριμένα, είπε: «Το συριακό ζήτημα δεν είναι σε καμία περίπτωση στρατιωτικό στοίχημα ή επιθυμία να επεκτείνουμε τα σύνορά μας.»
3. Παραδέχτηκε επίσημα ότι άνοιξε τα σύνορα προς την Ελλάδα. ««Μας υποσχεθήκατε βοήθεια, αλλά δεν κάνετε όποτε, οπότε ανοίξαμε χθες τα σύνορά μας.»

Η αυτοκρατορική πολιτική

Φαίνεται ότι Ρωσία και Τουρκία ακολουθούν μια «αυτοκρατορικού» τύπου πολιτική που θυμίζει 19^ο αιώνα. Άλλοτε συμπράττου και άλλοτε συγκρούονται ανοιχτά, χωρίς όμως οι (αιματηρές) συγκρούσεις να οδηγούν σε συνολική αντιπαράθεση. Πρόκειται για ένα είδος εξωτερικής πολιτικής που δεν «σοκάρεται» με την απώλεια ανθρώπινων ζωών.

Ζητήσαμε από τον Σωτήρη Ρούσσο, καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το σχόλιο του για τις εξελίξεις στις ρωσοτουρκικές σχέσεις. Ο κ. Ρούσσος μας είπε: «Παρά την αιματηρή σύγκρουση Ρωσίας και Τουρκίας, τα κοινά συμφέροντα τους είναι τόσο εκτεταμένα που καθιστούν απίθανη τη ρήξη μεταξύ των δύο χωρών. Βεβαίως, ο Ερντογάν πλήρωσε βαρύ τίμημα τόσο στο εσωτερικό (με τους στρατιώτες που έχασε). όσο και στο εξωτερικό όπου το διεθνές κύρος της Τουρκίας υπέστη πλήγμα. Η Μόσχα του έκανε μια σαφή προειδοποίηση για τα όρια των δυνατοτήτων του στην Μέση Ανατολή.»

Το προσφυγικό

Όπως φαίνεται και από τη σημερινή ομιλία του Ερντογάν, το προσφυγικό δεν είναι μοχλός πίεσης προς την Ελλάδα, αλλά προς την Ευρώπη. Ο Τούρκος πρόεδρος θέλει:

1. Να του δώσε η ΕΕ τα κονδύλια που έχει ζητήσει, για την εγκατάσταση Σύρων προσφύγων στις υπό τουρκικό έλεγχο περιοχές της Συρίας.
2. Να ασκήσουν πιέσεις οι Ευρωπαίοι ηγέτες στον Πούτιν να γίνει πιο διαλλακτικός στη διαπραγμάτευση για το Ιντλίμπ.