Νέα Δημοκρατία: Μπάρμπεκιου με Μπάνον ή δείπνο με Μακρόν;

Κι όμως, η Νέα Δημοκρατία αναστατώθηκε με το μπάρμπεκιου στο hotspot, σε βαθμό που παρενέβη το Μαξίμου για να δοθεί τέρμα στη διγλωσσία και τις «εκτός γραμμής» δηλώσεις. Η αναστάτωση στο εσωτερικό της ΝΔ δεν θα μπορούσε να προκληθεί να αν δεν πυροδοτούσε μια προϋπάρχουσα διαφωνία.

Οι προσανατολισμοί

Η διαφωνία αυτή δεν έχει να κάνει μόνο με το προσφυγικό, αλλά συνολικά με τον ιδεολογικό και πολιτικό προσανατολισμό του κόμματος. Στην ουσία, αποτελεί την ελληνική έκφραση ενός διλήμματος με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη συνολικά η Δεξιά στην Ευρώπη. Από τη μια μεριά, έχουμε την παραδοσιακή Κεντροδεξιά η οποία αν και μετακινείται συνεχώς πιο δεξιά, επιμένει στον αδιαπραγμάτευτο ευρωπαϊσμό και την τοποθέτηση πλησίον του Κέντρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή η Κεντροδεξιά αναγνωρίζει τον εαυτό της στην πολιτική του Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος δεν προέρχεται από τον χώρο της.

Από την άλλη, έχουμε την ανάδυση μιας νέας Δεξιάς με έντονα λαϊκίστικα κι εθνικιστικά χαρακτηριστικά. «Γκουρού» αυτής της τάσης είναι ο Στιβ Μπάνον, ο άνθρωπος που έκανε το στρατηγικό σχεδιασμό για τη νικηφόρα προεκλογική καμπάνια του Ντόναλντ Τραμπ. «Θα συνεχίσω να δουλεύω στην Ευρώπη, είναι μία διαδικασία, θα είμαστε ενωμένοι. Το λαϊκίστικο εθνικιστικό κίνημα στην Ευρώπη είναι πιο δυνατό από ποτέ», δηλώνει χαρακτηριστικά ο Μπάνον που πρόσφατα βρέθηκε στην Αθήνα.

Αν και τα δύο ρεύματα της ευρωπαϊκής Δεξιάς εξακολουθούν να συμπλέουν σε πολλά, οι αποκλίσεις τους ολοένα και μεγαλώνουν. Σταυροδρόμι αυτών των αποκλίσεων του είναι το Brexit, στο οποίο η μια πλευρά βλέπει την καταστροφή και η άλλη την απελευθέρωση.

Στην Ελλάδα

Στη χώρα μας το ρεύμα Μπάνον δεν είναι (προς το παρόν) μορφοποιημένο. Ωστόσο, οι τοποθετήσεις του βρίσκουν ευήκοον ους εντός της Νέας Δημοκρατίας. Σημαντικό μέρος των βουλευτών της συμπολίτευσης εμφανίζεται υπέρμαχος μιας πιο ταυτοτικής δεξιάς πολιτικής, που δίνει έμφαση στο έθνος, τη θρησκεία και την παράδοση –πολύ περισσότερο από όσο κάνει η ευρωπαϊκή Δεξιά τις τελευταίες δεκαετίες. Οι ίδιοι βουλευτές υιοθετούν απόψεις για τη μετανάστευση ή για την Αριστερά που παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες με αυτές του παραδοσιακού ακροδεξιού χώρου. Να σημειώσουμε όμως και μια σημαντική διαφορά με το «ρεύμα Μπάνον»: Κανείς μέσα στη ΝΔ δεν εμφανίζεται ως ευρωσκεπτικιστής –πιθανόν και λόγω της ιδιαίτερης πορείας της χώρας τα τελευταία χρόνια.

Η κορυφή και η ηγεσία

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν χάνει ευκαιρία για να δείξει ότι προτιμάει το… δείπνο με τον Μακρόν από το… μπάρμπεκιου με τον Μπάνον. Ο πρωθυπουργός θέλει να παραμείνει η κυβέρνησή του εντός της νόρμας της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς. Γι’ αυτό καταστέλλει ακόμα και με διαγραφές τις καθαρά ακροδεξιές απόψεις στελεχών της ΝΔ και γι’ αυτό έχει εντάξει στο κυβερνητικό σχήμα στελέχη προερχόμενα από το ΠΑΣΟΚ.

Εντούτοις, ο πρωθυπουργός ενσωματώνει διαρκώς στοιχεία της «ταυτοτικής Δεξιάς» τόσο στην πολιτική της κυβέρνησης όσο και στο λόγο της ΝΔ. Είναι ενδεικτικός ο «χαλαρός» τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι κινητοποιήσεις ενάντια στη μετεγκατάσταση προσφύγων. Αλλά όταν το Μαξίμου εκτιμήσει ότι η κατάσταση «ξεφεύγει», λαμβάνονται μέτρα, όπως έγινε με το μπάρμπεκιου.

Το πρόβλημα για τον πρωθυπουργό είναι ότι στην υπόθεση του μπάρμπεκιου σημαντικό τμήμα της βάσης της ΝΔ έδειξε ότι είναι πιο κοντά στις απόψεις του κ. Κυρανάκη παρά σε αυτές του κ. Κουμουτσάκου. Η διάσταση μεταξύ ηγεσίας και μέρους της βάσης μάλλον θα συνεχίσει να μας απασχολεί.