Ο ΟΛΠ και οι σχέσεις Ελλάδας-Κίνας
Πριν από έναν χρόνο, ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Αντώνης Σαμαράς εγκαινίασε την έναρξη των έργων της COSCO για την επέκταση της προβλήτας ΙΙΙ στο λίμανι του Πειραιά.
Ωστόσο, οι επόμενοι έξι μήνες δεν ήταν ιδανικοί για τις σχέσεις Ελλάδας – Κίνας. Η ιδεολογική αντίθεση του ΣΥΡΙΖΑ στις ιδιωτικοποιήσεις σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη όχι μόνο πάγωσαν τη διαδικασία πώλησης του ΟΛΠ αλλά θορύβησαν την Κίνα, προκαλώντας ανησυχία για την ήδη υπάρχουσα από το 2009 επένδυση της COSCO στον Πειραιά. Η στροφή της ελληνικής κυβέρνησης στις 12 Ιουλίου 2015 και η αποδοχή από μέρους της των όρων του τρίτου Μνημονίου ήταν αυτές που τελικά άνοιξαν το δρόμο για την επανομαλοποίηση των σινοελληνικών σχέσεων.
Μετά τις πρόωρες εκλογές του Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ άρχισε να δίδει ιδιαίτερη έμφαση στην πραγματοποίηση ιδιωτικοποιήσεων. Παρά τις καθυστερήσεις και την μερική τροποποίηση της σύμβασης παραχώρησης του ΟΛΠ, η πώληση του είχε ήδη αρχίσει να μπαίνει στην τελική της φάση. Προθεσμία για την υποβολή προσφορών από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες ορίστηκε η 21η Σεπτεμβρίου 2015. Η απόσυρση των APM Terminals και International Container Terminal Services, διευκόλυνε το έργο της COSCO, που εδω και περίπου δύο χρόνια δεν είχε κρύψει το ενδιαφέρον της για το πλειοψηφικό πακέτο του ΟΛΠ. Πράγματι, στις 12 Ιανουαρίου 2016 το ΤΑΙΠΕΔ ανακοίνωσε πως η COSCO είναι ο μοναδικός υποψήφιος επενδυτής αλλά κάλεσε την κινεζική εταιρεία να αυξήσει την προσφορά της. Αυτό πράγματι συνέβη και στις 20 Ιανουαρίου η COSCO ανακηρύχθηκε προτημητέος επενδυτής.
Σε αναλυτική ανακοίνωσή του το ΤΑΙΠΕΔ παρουσιάζει τα οφέλη της συμφωνίας για τον ΟΛΠ. Μεταξύ άλλων, κατά την εκτίμηση του Ταμείου, αυτή μπορεί να αγγίξει το 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ μαζί με τις μελλοντικές επενδύσεις της COSCO στο λιμάνι. Σημαντικό είναι, επίσης, πως η κινεζική εταιρεία προσφέρει τίμημα υψηλότερο όχι μόνο από αυτό της τιμής της μετοχής του ΟΛΠ τη μέρα της πώλησης αλλά και από αυτό των δύο ανεξάρτητων αποτιμητών. Για την ακρίβεια, η κινεζική εταιρεία συμφώνησε να δώσει 22 ευρώ ανά μετοχή του ΟΛΠ ενώ το εύρος της αποτίμησης ήταν από 18,4 έως 21,2 ευρώ και η τιμή της μετοχής στο κλέισιμο του χρηματιστηρίου 12,95 ευρώ.
Βέβαια, η σημασία της συνεχιζόμενης επένδυσης της COSCO στον Πειραιά δεν αποτιμάται μόνο σε νούμερα. Παρά τις συνηθισμένες αντιδράσεις περί δήθεν ξεπουλήματος της εθνικής κυριαρχίας, ο Πειραιάς αναβαθμίζεται, καθώς μετατρέπεται σε κέντρο μετεκφόρτωσης και σημείο σύνδεσης της Ευρώπης με την Ασία. Περισσότερο εμπόριο σημαίνει, αύξηση του τζίρου, καινούριες θέσεις εργασίας αλλά και προοπτικές νέων συνεργασιών. Την ίδια στιγμή, η δραστηριοποίηση της COSCO στο λιμάνι και η αγορά του ΟΛΠ αποτελούν για την Κίνα το κεφάλι του δράκου για την επενδυτική της σχέση με την Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι θα ακολουθήσουν νέες επενδύσεις, όχι μόνο γύρω από το λιμάνι, στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη και τα κέντρα εμπορευματοκιβωτιών αλλά και άλλους τομείς της οικονομίας όπως η αγορά ακινήτων και ο τουρισμός. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα μπορεί να ελπίζει σε σημαντική αύξηση των εξαγωγών της προς την Κίνα όπου δραστηριοποιούνται κορυφαίες ελληνικές εταιρείες. Ήδη δρομομολείται επίσημη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Κίνα, όπου θα συνοδεύεται από μεγάλη επιχειρηματική αποστολή.
Με την αγορά του ΟΛΠ από την COSCO, αυτό που το Πεκίνο περίμενε υπομονετικά για μεγάλο χρονικό διάστημα, έχει πια συμβεί. Πλέον δημιουργείται μία ευκαιρία άνευ προηγουμένου για την Ελλάδα και την Κίνα, την οποία καλούνται να αξιοποιήσουν.
* Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ και το CIFE, ιδρυτής του chinaandgreece.com