ΣΥΡΙΖΑ: Ενηλικίωση, ωρίμανση ή μετάλλαξη;

Η μεθοδολογία είναι παρόμοια με αυτήν με την οποία ο Συνασπισμός οδηγήθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ. Η πολιτική κατεύθυνση είναι διαφορετική. Τότε ήταν τα κόμματα, οι πολιτικές κινήσεις και τα πρόσωπα που προσδιορίζονταν πολιτικά στον χώρο της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Η σύμπλευση προέκυψε από χρονοβόρες διαδικασίες, κυρίως κινηματικές όπως αυτή του Αντιπαγκοσμιοποιητικού Κινήματος και τον Κοινωνικών Φόρουμ και ολοκληρώθηκε μέσα από επίπονες συγκρούσεις όπως αυτή της αποχώρησης της Ανανεωτικής Πτέρυγας της Κουμουνδούρου και την ίδρυση της ΔΗΜΑΡ. Τώρα, μετά από μια ακόμα διάσπαση, αυτή τη φορά λόγω της υπογραφής του Μνημονίου το καλοκαίρι του 2015, και το κλείσιμο μιας τετραετίας στην κυβερνητική εξουσία, ο ΣΥΡΙΖΑ συγκροτεί την «Προοδευτική Συμμαχία» καλώντας σε συμπόρευση κινήσεις και προσωπικότητες από τον «ευρύτερο δημοκρατικό χώρο». Όπως και τότε, οι περισσότεροι από τους συνοδοιπόρους είναι πολιτικοί χώροι με μικρή κοινωνική απήχηση. Τότε κινούνταν στον χώρο της εξοκοινοβουλευτικής Αριστεράς, τώρα πρόκειται για κινήσεις που δεν εκπροσωπούν παρά ένα στελεχιακό δυναμικό αυτού που ο ίδιος ο Πρωθυπουργός ονομάζει «παλιό πολιτικό σύστημα». Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι όπως γράψαμε και το Σάββατο στο Γαλάτσι επικυρώθηκε η ληξιαρχική πράξη γέννησης του νέου πολιτικού φορέα.

Αυτό είναι το πρώτο από τα συμπεράσματα που μπορεί κανείς να εξαγάγει παρακολουθώντας τις πολιτικές εξελίξεις. Η εκδήλωση όμως του Γαλατσίου είχε κι άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία:

α) Η προσέλευση του κόσμου ήταν αρκετά μεγάλη. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς την εκδήλωση παρακολούθησαν επτά χιλιάδες άτομα. Στην Κουμουνδούρου εμφανίζονται απολύτως ικανοποιημένοι καθώς θεωρούν ότι η μεγάλη κινητοποίηση του κομματικού μηχανισμού έφερε αποτελέσματα. Η προσέλευση ήταν αντίστοιχη ενός κόμματος εξουσίας. Πρωτοκλασάτα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έλεγαν ότι η εικόνα του γεμάτου Ολυμπιακού Γυμναστηρίου ίσως αποτελέσει μία από τις μεταβλητές βάσει των οποίων θα πάρει τις αποφάσεις του ο Πρωθυπουργός σχετικά με τον χρόνο των εκλογών. Υπάρχει, πάντως, προβληματισμός για τα ηλικιακά χαρακτηριστικά του ακροατηρίου καθώς η πλειοψηφία ήταν άνω των 50, την ώρα που στον ΣΥΡΙΖΑ βλέπουν στις δημοσκοπήσεις ότι ένα από τα δυνατά τους χαρτιά είναι οι ηλικίες 18-25.

β) Ο νέος πολιτικός φορέας θα είναι κυρίως προσωποκεντρικός. Ανεξαρτήτως των πολιτικών εξελίξεων και του αποτελέσματος των τριπλών εκλογικών αναμετρήσεων, ο Αλέξης Τσίπρας είναι και θα παραμείνει ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της παράταξης. Όποιος έχει αμφιβολία για αυτό ας ξαναδεί το βίντεο αφιέρωμα που έπαιζε στις οθόνες πριν και κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης και ας ξαναδιαβάσει προσεχτικά τις ομιλίες των συνεργαζόμενων και ειδικά αυτήν του κ. Ραγκούση ο οποίος, μεταξύ άλλων, υποστήριξε ότι το δίλημμα των επόμενων εκλογών είναι «Τσίπρας ή Μαρινάκης».

γ) Ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να ταυτίζει τον Κυριάκο Μητσοτάκη με τον υποψήφιο του ΕΛΚ για την προεδρεία της Κομισιόν, Μάνφρεντ Βέμπερ. «Ψήφος στη ΝΔ, είναι ψήφος στο Βέμπερ. Του Βέμπερ που έχει χτίσει πολιτική καριέρα στη Γερμανία προσβάλλοντας και απαξιώνοντας τον ελληνικό λαό και τις θυσίες του», είπε ο Πρωθυπουργός. Η ταύτιση, αυτή, εξυπηρετεί αφενός την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία είναι ιδιαίτερα ενισχυμένη μετά την ολοκλήρωση του Μνημονίου και την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών και αφετέρου ενισχύει την πολιτική πόλωση ενόψει ευρωεκλογών. Στον ΣΥΡΙΖΑ εκτιμούν ότι η πόλωση και η ενίσχυση της πολιτικής σημασίας της ευρωκάλπης ευνοούν το κυβερνών κόμμα καθώς συσπειρώνει το «αντι-δεξιό» ακροατήριο. Από την άλλη, η ταύτιση αυτή δεν φαίνεται να ενοχλεί τη ΝΔ καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει επίσημο καλεσμένο τον κ. Βέμπερ στην εκδήλωση με την οποία θα δοθεί το έναυσμα της προεκλογικής εκστρατείας.

Ανεξαρτήτως του πώς αξιολογεί ο καθένας τη συγκέντρωση στο Γαλάτσι, η επόμενη μέρα επιτρέπει και τρεις συμπερασματικές επισημάνσεις:

Πρώτον, οι εκλογές θα καθορίσουν το μέλλον και το αποτέλεσμα της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ για συγκρότηση του «προοδευτικού πόλου». Όχι τόσο ως προς την ίδια τη συγκρότηση όσο ως προς τα χαρακτηριστικά και τη δυναμική που θα έχει αυτή. Είτε το θέλουν κάποιοι είτε όχι ο διάλογος αυτός βρίσκεται σε εξέλιξη. ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ θέλουν να μπουν στον διάλογο με τις καλύτερες των προϋποθέσεων κι αυτές τις καθορίζουν τα εκλογικά αποτελέσματα. Αλλιώς θα είναι για τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει μικρή διαφορά από τη ΝΔ και το ΚΙΝΑΛ να μην είναι στην τρίτη θέση. Επίσης, με διαφορετική δυναμική θα μπορέσει να κινηθεί η κ. Γεννηματά αν καταφέρει να καταγράψει διψήφιο αριθμό και ο ΣΥΡΙΖΑ χάσει με μεγάλη διαφορά από τη Νέα Δημοκρατία.

Δεύτερον, θα ήταν λάθος να πιστεύει κανείς ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα επενδύσει την επόμενη μέρα στα συγκεκριμένα πρόσωπα από τον χώρο των συνεργαζόμενων. Οι περισσότεροι αποτελούν σύμβολα του παλιού πολιτικού συστήματος, έχουν διανύσει την πολιτική τους διαδρομή και δεν μπορούν εύκολα να διαδραματίσουν ρόλο σε ένα κόμμα εξουσίας που το επόμενο διάστημα θα βρεθεί, πιθανότατα, στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο κ. Τσίπρας θα φέρει γρήγορα στο προσκήνιο πολιτικούς της δικής του ή της νεότερης γενιάς με στόχο τη στελέχωση του κόμματος και την ανάδειξή τους ως τα νέα πρόσωπα του ΣΥΡΙΖΑ. Τζανακόπουλος, Χαρίτσης, Σβίγκου, Ζαχαριαδης, Ηλιόπουλος, Αχτσιόγλου αλλά και βουλευτές νεαρής ηλικίας αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο την επόμενη μέρα, σχηματίζοντας μια ομάδα στελεχών στο πλάι του κ. Τσίπρα.

Τρίτον, η πολιτική μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2015 και ολοκληρώνεται σήμερα αφήνει ζωτικό χώρο στην Αριστερά. Αν τα κόμματα που προσδιορίζονται στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ καταφέρουν να δώσουν απαντήσεις σε καίρια και επίκαιρα ερωτήματα, λύσουν τα οργανωτικά τους προβλήματα και κινηθούν με όρους κοινωνίας και όχι κομματικούς είναι πιθανόν να δούμε κάποιον νέο πολιτικό σχηματισμό της αριστεράς να αναδύεται το επόμενο διάστημα.