Ελευθερία, Ισορροπία, Ισότητα, Ειρήνη...

Ο κοσμάκης τέσσερα πράγματα έχει βιώσει στο πετσί του: τα λεφτά πάνε στα λεφτά, θα πατάς επί πτωμάτων για να πλουτίσεις, ο θάνατός σου η ζωή μου κι αν έχεις τύχη διάβαινε...

Αλλά, ας υποθέσουμε, αυτές τις ζοφερές πραγματικότητες τις διαδίδουν κακοί άνθρωποι που επιδιώκουν να αποθαρρύνουν τους άλλους από την προκοπή. Ας υποθέσουμε ότι η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Ότι με τη μόρφωση και την εργασία κάθε άνθρωπος έχει την τύχη με το μέρος του για να φτιάξει μια καλή ζωή. Καμία αντίρρηση. Αν είναι έτσι τα πράγματα, τότε, τι μας συμβαίνει; Γιατί η φτώχεια στον κόσμο είναι τόσο βαθειά και διαδεδομένη όταν η πρόοδος, με τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες, ανοίγει ορίζοντες και λύνει τα χέρια του ανθρώπου όσον αφορά την αποτελεσματικότητα, την ακρίβεια και την ταχύτητα κάθε παραγόμενου προϊόντος και υπηρεσίας σε κάθε σύγχρονο επάγγελμα και επιχείρηση;

Ο άνθρωπος απαλλαγμένος από χρονοβόρες διαδικασίες του παρελθόντος, έχοντας εργαλεία που περιορίζουν θεαματικά τον κόπο και τον χρόνο που κατανάλωνε άλλοτε για κάνει σωστά τη δουλειά του, κανονικά, θα έπρεπε να έχει και περισσότερο χρόνο για τον εαυτό του, την ψυχαγωγία και την επιμόρφωσή του, αλλά και χρήματα να απολαμβάνει τα αγαθά και τις υπηρεσίες που παράγονται παγκοσμίως. Τίποτα από όλα αυτά δεν συμβαίνει. Τουλάχιστον για τους περισσότερους επί της γης.

Τι μας συμβαίνει;

Η ανισορροπία είναι εμφανής: η επιτάχυνση της ανάπτυξης των οικονομιών δεν δημιουργεί, όπως λογικά θα αναμενόταν, ούτε περισσότερες ούτε σταθερότερες θέσεις εργασίας. Ακόμα και πριν από την τρέχουσα οικονομική κρίση, στις ανεπτυγμένες χώρες του δυτικού κόσμου, τα ποσοστά ανεργίας ανθρώπων ικανών προς εργασία ήταν αξιοπρόσεχτα, με τη διαφορά ότι οι κοινωνικές δαπάνες επέτρεπαν στους άνεργους να ζουν αξιοπρεπώς έως ότου να επανενταχθούν στην αμειβόμενη παραγωγική διαδικασία. Σήμερα οι άνεργοι δεν ζουν αξιοπρεπώς, η πιθανότητα επανένταξής τους στην παραγωγική διαδικασία είναι ελάχιστη και αν έχουν την τύχη να ξαναβρούν απασχόληση, η αμοιβή είναι μικρότερη και αμφίβολη. Οι ώρες δουλειάς και η ανασφάλεια ασύγκριτα περισσότερες. Περιμένει πολύς κόσμος εκεί έξω...

Πόσο ελεύθερος μπορεί να νιώθει ο σύγχρονος άνθρωπος όταν καθημερινά ακούει ότι τα δυο αγαθά για ένα ευοίωνο αύριο για κάθε πολίτη, η καλή Υγεία και η καλή Παιδεία, δεν είναι εφικτό να παρέχονται δωρεάν αφού πλέον δεν λογίζονται ως επενδύσεις για το μέλλον, αλλά ως δαπάνες δυσβάσταχτες... χάριν της ανάπτυξης; Άρα ο στόχος της ανάπτυξης θεωρεί ακριβή πολυτέλεια την υγεία και την παιδεία προς όλους; Επομένως, η ανισότητα θα βαθαίνει αφού καλή υγεία και καλή παιδεία μπορούν να έχουν, ιδίοις εξόδοις, μόνον άνθρωποι ανεξάρτητοι των πολιτικών λιτότητας. Αυτό που λέει ο λαός ότι τα λεφτά πάνε... στα λεφτά, σε επιστημονική διάλεκτο σημαίνει:

Όσο περισσότερο συγκεντροποιημένος είναι ο πλούτος τόσο περισσότερο αποκτά τη δυνατότητα να προσελκύει επιπρόσθετους πόρους και να βαθαίνει την ανισότητα

Όμως, τα θύματα αυτής της ανισότητας εύκολα μετονομάζονται ανεπρόκοποι κι άχρηστοι. Απειλούν το οικονομικό στάτους σκληρά εργαζόμενων νοικοκυραίων.

Δεν ξέρω κατά πόσον αυτοί που εμποδίζουν την ανάπτυξη και δημιουργούν υπερβολικό δημόσιο χρέος σε κράτη όπως το δικό μας, είναι οι ανεπρόκοποι ή οι προκομμένοι. Δεν ξέρω κατά πόσο η αιμορραγία πληθυσμών από τις εστίες τους είναι έργο των ανεπρόκοπων ή των προκομμένων.Δεν ξέρω πόσα λεφτά χρειάζονται και πώς εξοικονομούνται ώστε να ξοδεύονται για την επιβολή της ειρήνης όταν ειρήνη δεν υπάρχει και η αναταραχή των ανθρώπων δεν καταλαγιάζει εξαιτίας της ανελευθερίας, της ανισορροπίας, της ανισότητας.

Ξέρω ότι ως κατ’ έτος έτσι και φέτος στις ευχές που ανταλλάσουμε εμπεριέχονται μηνύματα γυμνά περιεχομένου.

*Η Μιρέλλα Καλοστύπη είναι δημοσιογράφος