Νόμος του Λιντς: από τη Βιρτζίνια στην Ομόνοια το μένος της αυτοδικίας δεν ασθμαίνει

Λιντσάρισμα ή κατ'ευφημισμό Νόμος του Λιντς ή Λίντσειος νόμος ονομάζεται η συνοπτική διαδικασία κατά την οποία ο όχλος προβαίνει αμέσως και χωρίς καμία νομική διατύπωση στην εκδίκαση εγκληματία, καθώς και στην άμεση και "επί τόπου" (χώρου του εγκλήματος) εκτέλεση του ενόχου.

Πρόκειται για μια μορφή αυτοδικίας και είναι παράνομη.

Εμπνευστής της πιθανολογείται ότι είναι ο γαιοκτήμονας W. Lynch (1742-1820) από την πολιτεία της Βιρτζίνια των ΗΠΑ.

Ο Λιντς είχε οργανώσει παράνομες ομάδες με σκοπό την άμεση τιμωρία με εκτέλεση των εγκληματιών και ιδιαίτερα των συμπαθούντων (loyalists) τους Άγγλους, κατά την Αμερικανική επανάσταση.

Αρχική εφαρμογή του Νόμου του Λιντς έγινε στις ΗΠΑ σε περίοδο έλλειψης τακτικών δικαστηρίων. Έτσι κατά το 1889 συνέβησαν περίπου 4000 λιντσαρίσματα στις νότιες πολιτείες και μία μόνο στην περιοχή της Νέας Αγγλίας. Τα 4/5 των θυμάτων ήταν Αφροαμερικανοί.

Τα εγκλήματα για τα οποία λιντσαρίστηκαν τα θύματα αυτά ήταν 38% για ανθρωποκτονίες, 23% για απαγωγές ή απόπειρες απαγωγής, 7% για κλοπές, 6% για άδικες επιθέσεις, 2% για ύβρεις και 24% για άλλα αδικήματα.

Η συμμετοχή σε λιντσάρισμα τιμωρείται κατά τον αμερικανικό νόμο, αν και οι καταδίκες δεν ξεπέρασαν ποτέ το 1% των περιπτώσεων.

Κατά τα έτη 1882 - 1900 τα λυντσαρίσματα στις ΗΠΑ έφθαναν, κατ΄ έτος, από 96 μέχρι 231. Το 1945 σημειώθηκε ένα, ενώ το 1946 έφθασαν τα 6.

Οι επανειλημμένες προσπάθειες όμως για την εξάλειψη αυτής της τιμωρίας με νομοθετικά μέτρα έβρισκαν την έντονη αντίδραση της αμερικανικής Γερουσίας.

Το 1947, τριανταένα άτομα που είχαν προσαχθεί σε δίκη, τα οποία συμμετείχαν σε λυντσάρισμα στην πόλη Γκρίνσβιλ της Νότιας Καρολίνας, αθωώθηκαν, αν και κάποια από αυτά είχαν ομολογήσει τη συμμετοχή τους.

Σήμερα με τον όρο Λιντσάρισμα χαρακτηρίζεται η δολοφονία εγκληματία από πλήθος παρισταμένων συγγενών του θύματος ή άλλων προσώπων, πριν ακόμη επιληφθεί η δικαιοσύνη, δηλαδή προτού ολοκληρωθεί η δίκη.

Κατά τις μεταγωγές εγκληματιών ή κατά τις προσαγωγές τους σε δικαστήρια, απόλυτη ευθύνη προστασίας τους από πιθανό λυντσάρισμα φέρουν οι κατά τόπο και καθ΄ ύλη αρμόδιες διωκτικές αρχές που έχουν επιληφθεί και τους κρατούν.

Ένα λάθος

Καθώς η υπόθεση του Ζακ Κωστόπουλου μας υπενθυμίζει το γκροτέσκο είδωλο μιας Ελλάδας με αυτόκλητους διαδικτυακούς και μιντιακούς εισαγγελείς που φωνάζουν ενοχλητικά, γυρνάς το βλέμμα στη βιβλιοθήκη αναζητώντας τις σιωπηρές μνήμες που τυπώθηκαν για τον όχλο και τον άγραφο νόμο του.

Εκεί, στα ράφια οι Άθλιοι. Λίγο πιο δίπλα από τον Γιάννη Αγιάνη και τον Ιαβέρη του το αδυσώπητο αριστούργημα Η Φάρμα Των Ζώων. Εδώ ο Τζορτζ Όργουελ έγραφε επιβεβαιώνοντας όσα είχαν προηγηθεί και όσα θα ακολουθούσαν:

"Τα ζώα απ' έξω κοίταζαν από γουρούνι σε άνθρωπο και από άνθρωπο σε γουρούνι και ξανά από γουρούνι σε άνθρωπο. Αλλά ήταν πια αδύνατο να αποφανθεί κανείς ποιος ήταν ποιος". Στο τελευταίο ράφι, χωμένο πίσω από έναν Νιλ Γκάιμαν και τους Θεούς του, κάποιοι στίχοι από το Φοβάμαι του Μανώλη Αναγνωστάκη "μιλάνε":

"Φοβάμαι τους ανθρώπους/ που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν/ και τώρα σε λοιδορούν/ γιατί, λέει, δεν βαδίζεις στον ίσιο δρόμο. Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους. Φέτος φοβήθηκα ακόμα περισσότερο".

Εννοείται ήταν λάθος να αναζητήσω καταφύγιο σε σελίδες και χαρτιά. Λάθος τεμπελιάς. Ο Ζακ που πέθανε ως παρίας ποτέ δεν θα καθόταν να διαβάσει γιατί ήταν ένας τύπος του δρόμου. Εκεί έζησε, πολέμησε και έσβησε, εκεί θα ήταν ξανά για άλλους Ζακ αυτή τη Δευτέρα -σίγουρα δεν θα φοβόταν.