Ο Μακρόν δεν στοχεύει ούτε σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις, ούτε σε προοδευτικές συμμαχίες στην Ευρωζώνη

Καμία όμως «κανονικότητα» δεν έχει παρατηρηθεί σε επίπεδο οικονομικής και κοινωνικής ολοκλήρωσης. Ουδέποτε μέχρι σήμερα δεν έγινε ουσιαστική προσπάθεια διαμόρφωσης ενός συνεκτικού μοντέλου για την αντιμετώπιση των θεσμικών αδυναμιών της αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης. Ούτε υπήρξε ειλικρινής συζήτηση σε επίπεδο ευρωπαϊκών θεσμών για τους λόγους για τους οποίους η Γερμανία, για παράδειγμα, συνεχίζει και δανείζεται με σχεδόν μηδενικά επιτόκια ή για τους λόγους που επιλέχτηκε η Ελλάδα ως «υπόδειγμα πειραματόζωου» για την αντιμετώπιση της τεράστιας χρηματοπιστωτικής μόλυνσης που άφησε πίσω της η φούσκα των ακινήτων του 2008.

Μέχρι σήμερα έχουμε ακούσει και διαβάσει βολικά αφηγήματα ή λίστες με ευχολόγια από επίδοξους «σωτήρες». Ο τελευταίος εξ’αυτών των σωτήρων είναι ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν. Ξεκίνησε την εκλογική του εκστρατεία προς τις γαλλικές εκλογές υποσχόμενος μεγάλες θεσμικές αλλαγές στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη «ανάκτησης» της χαμένης αξιοπιστίας και δυναμικής της Γαλλίας εντός του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Όπως έχει αποδειχθεί επανειλλημένως αυτά τα χρόνια, ο Μακρόν αναπαράγει μεγάλο τμήμα των προτάσεων που έχει καταθέσει εδώ και τρία χρόνια η Ευρωπαϊκή Αριστερά για τη θεσμική μεταρρύθμιση στην ΕΕ: τη φορολογική εναρμόνιση, την ενίσχυση της λογοδοσίας του Eurogroup, την τραπεζική ενοποίηση, την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων, την ανακατανομή των κοινοτικών πόρων, μεταξύ άλλων προτάσεων. Ωστόσο στην πράξη ασπάζεται με όρους απόλυτης αφοσίωσης το νεοφιλελεύθερο δόγμα και δεν αντιμάχεται το δόγμα λιτότητας, όπως φαίνεται και από τις πολιτικές που προωθεί στη χώρα του.

Η δημοφιλία του μειώνεται διαρκώς, και δεν έχει διανύσει ούτε τα μισά της θητείας του, ενώ καθημερινά αποκαλύπτεται περίτεχνα και στο δημόσιο λόγο του ότι δεν επιθυμεί να αλλάξει τους παρόντες πολιτικούς συσχετισμούς εντός της ΕΕ, ούτε να προωθήσει τις δομικές αλλαγές που έχει ανάγκη η νομισματική ένωση.

Το «χαρτί» Μακρόν έχει χάσει τη δυναμική του - τουλάχιστον όσον αφορά στην προώθηση προοδευτικών πολιτικών ενόψει ευρωεκλογών, κάτι το οποίο έχει αναγνωρίσει με ανακούφιση κι ένα σημαντικό τμήμα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, στον όποιο ναι μεν δεν ανήκει ο Μακρόν και το πολιτικό του κίνημα, ωστόσο υπάρχουν σταθεροί δίαυλοι επικοινωνίας.

Το δυστύχημα με τον Γάλλο πρόεδρο είναι ότι υπήρχαν οι προϋποθέσεις μετά την εκλογική του νίκη στη Γαλλία να ασκήσει ισχυρή πίεση στη γερμανική πλευρά και να είχε διαμορφώσει τις μίνιμουμ συνθήκες για στρατηγική συμμαχία των δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε επίπεδο θεσμών της ΕΕ, έναντια στις συντηρητικές δυνάμεις και στο ακροδεξιό μέτωπο.

Δεν το επέλεξε, μεγαλώνοντας το κενό εκπροσώπησης ενός σημαντικού τμήματος των ψηφοφόρων του Κέντρου, της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας και της μετριοπαθούς κεντροδεξιάς. Αυτό το τμήμα των ψηφοφόρων καλούνται να προσεγγίσουν τρία ιδεολογικά ρεύματα μέχρι τις ευρωεκλογές του Μαΐου 2019: οι νεοφιλευθερες δυνάμεις, η αναδυόμενη ακροδεξιά, και η αριστερά.

*Ο Δημήτρης Ραπίδης είναι πολιτικός επιστήμονας, συντονιστής του Ευρωπαϊκού Προοδευτικού Φόρουμ.