Ηγεσία στην εποχή της αβεβαιότητας
Η ηγεσία είναι μια λέξη «χαμένη στη μετάφραση» με πολλαπλές ερμηνείες. Για μένα η καλύτερη απόδειξη ότι κάποιος είναι ηγέτης είναι να έχει «οπαδούς» που να τον ακολουθούν οικειοθελώς στην εκπλήρωση του οράματος του, όσο δύσκολο και αν φαντάζει. Όμως αυτό δεν είναι όσο εύκολο ακούγεται και δεν εξαντλείται με τους εικονικούς followers στα κοινωνικά δίκτυα.
Δεν υπάρχουν αξιόλογες ηγετικές φυσιογνωμίες σήμερα που να εμπνεύσουν ανθρώπους να τους ακολουθήσουν με τη καρδιά τους και να δώσουν το καλλίτερο κομμάτι του εαυτού τους για να πάνε όλοι μαζί μπροστά. Και όλα αυτά χωρίς να βλάπτουν άλλους ανθρώπους τριγύρω η το δύσμοιρο πλανήτη που όλοι μοιραζόμαστε.
Έχω συχνά αναρωτηθεί τι είναι αυτό που έχει κάνει την ηγεσία τόσο προβληματική στις μέρες μας. Μετά από μια πρόσφατη διάλεξη του καθηγητή ψυχιατρικής Στέλιου Στυλιανίδη γύρω από την αβεβαιότητα σκέφθηκα να μοιραστώ κάποιες σκέψεις μου για αυτό το έλλειμμα ηγεσίας εστιάζοντας στον χώρο των επιχειρήσεων.
Οι επιχειρηματικοί ηγέτες έτσι κι αλλιώς πήραν τα ηνία από τους πολιτικούς στην εποχή μας και έτσι προσωπικότητες όπως o Bill Gates η ο Ellοn Musk είναι κάποια από τα νέα μεγάλα ονόματα συνδεδεμένα με την παγκόσμια ηγεσία. Και όχι γιατί απλά έχουν υπάρξει πρωτοπόροι και επιτυχημένοι επιχειρηματίες, αλλά γιατί έχουν μεγάλα οράματα που τα κυνηγούν με πάθος.
Αυτό για το οποίο έχω αναρωτηθεί συχνά είναι τι είναι αυτό που κάνει πολλούς άλλους ιδιοφυείς, εργατικούς και καλλιεργημένους ανθρώπους, προσωπικότητες με αξίες και οράματα να μην είναι ικανοί να δώσουν φτερά στα όνειρα τους.
Αναμφίβολα τα άλματα στη τεχνολογία έχουν δώσει σαφές πλεονέκτημα στους ηγέτες του σήμερα παρέχοντας τους όλα τα στοιχεία που χρειάζονται για να διοικήσουν αποτελεσματικά, όμως αυτό το πλεονέκτημα συχνά δεν αξιοποιείται η ακόμη και στρέφεται σε μειονέκτημα.
Αυτό που νομίζω ότι αποτελεί τον κυριότερο λόγο αποτυχίας των ηγετών στις μέρες μας να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων είναι η περιρρέουσα αβεβαιότητα και η δυσκολία αντιμετώπισης της. Ο κόσμος μας χαρακτηρίζεται σήμερα από 4 ιδιότητες που περιγράφονται από τα αρχικά VUCA (Vulnerability=αστάθεια, Uncertainty=αβεβαιότητα, Complexity =πολυπλοκότητα, Ambiguity=ασάφεια), ενός όρου που χρησιμοποιήθηκε στη δεκαετία του '90 από τον αμερικανικό στρατό για να περιγράψει τη κατάσταση στο Αφγανιστάν.
Αυτή η κατάσταση είναι πλέον η νόρμα στη ζωή σε όλο τον πλανήτη. Δυστυχώς κανείς δε διαθέτει ασφαλή τρόπο πρόβλεψης του μέλλοντος – δεν υπάρχει GPS για το μέλλον. Η αβεβαιότητα, η αστάθεια και ο φόβος αποτελούν την τροχοπέδη στη ζωή όλων μας και αποτελεί κυρίαρχο λόγο δημιουργίας άγχους και ανασφάλειας ακόμη και στους ηγέτες, οι οποίοι δεν έχουν συνηθίσει στην έλλειψη ελέγχου και στη λήψη αποφάσεων με βάση τη διαίσθηση καθώς και την αποδοχή και διαχείριση αναπότρεπτων λαθών.
Πολλοί παραδοσιακοί ηγέτες έχουν παραμείνει σε μοντέλα διοίκησης και διακυβέρνησης που είναι πλέον παρωχημένα και αναποτελεσματικά, όντας στηριγμένα στον έλεγχο, συχνά σε βάρος της ποιότητας ζωής των ίδιων, των υπαλλήλων τους, αλλά και όλου του πλανήτη.
Ας ελπίσουμε ότι το έλλειμμα αυτό ηγεσίας είναι παροδικό και οι νέας κοπής ηγέτες είναι ακόμη στην αφάνεια και το έργο τους θα φανεί στη συνέχεια.
Η Αναστασία Σιδέρη είναι Πρόεδρος της επιτροπής WIB του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου και Communications Director Central and Eastern Europe, The Coca Cola Company