Ο «Σουλτανισμός» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν

στάση ζωής, τάση προς ορισμένο τρόπο συμπεριφοράς: (εγώ) εγωισμός, (ήρωας) ηρωισμός, (νάρκισσος) ναρκισσισμός.

Ο Σουλτάνος, λοιπόν, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει μία τεράστια λαχτάρα και τάση προς το συγκεκριμένο τρόπο συμπεριφοράς. Χτίζει το προφίλ αυτό του ηγέτη μεταξύ ρεαλισμού και γραφικότητας. Από τη μία αρέσκεται να φαντασιώνει τον εαυτό του ως Σουλτάνο μίας νέας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από την άλλη μέσα από αυτό το ρόλο αποκομίζει οφέλη για το κράτος του. Έχει δημιουργήσει μία εικονική πραγματικότητα για την Τουρκία που προσπαθεί να την εξάγει στο εξωτερικό, ασκώντας πιέσεις προς πάσα κατεύθυνση. Ταυτόχρονα μέρα με τη μέρα ισχυροποιεί την εξουσία του.

"Εικονική Πραγματικότητα Τουρκικής Δημοκρατίας"

Η απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 στην Τουρκία συνέβη κατά τις βραδινές ώρες της 15ης Ιουλίου και τις πρώτες πρωινές της 16ης Ιουλίου του 2016, και διήρκεσε για πολλές ώρες έως το μεσημέρι της 16ης Ιουλίου. Η απόπειρα προκάλεσε υλικές ζημιές, 265 νεκρούς και πολλούς τραυματίες. Στην Άγκυρα, το Προεδρικό Μέγαρο και το Τουρκικό κοινοβούλιο βομβαρδίστηκαν. Σε μεγάλα αεροδρόμια στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη στρατιώτες αντάλλαξαν πυροβολισμούς. Η συνέχεια των γεγονότων έδειξε πως ο Σουλτάνος βγήκε εκατό τοις εκατό κερδισμένος από αυτή την εξέλιξη. Πολλοί ισχυρίστηκαν ότι το πραξικόπημα ήταν fake και ότι ο Ερντογάν το έστησε... Η δική μου άποψη είναι ότι ο Πρόεδρος της Τουρκίας γνώριζε ότι ετοιμάζεται πραξικόπημα καιρό πριν και το άφησε να εξελιχθεί. Ο μηχανισμός του παρακολουθούσε στενά τους πραξικοπηματίες, ήξερε κάθε τους κίνηση και περίμενε την κατάλληλη στιγμή για να ενεργήσει. Είναι σαν το σκηνικό που βλέπουμε σε μάχες.. δεν πυροβολεί κανένας εάν δεν πλησιάσει ο εχθρός. Μόλις πλησιάσει, ο διοικητής διατάσσει πυρ κατά βούληση!

Από τη στιγμή που ο Ερντογάν έδωσε την εντολή για "πυρ" ο εχθρός υπέστη ολική συντριβή με όλα τα κράτη να κοιτούν ανήμπορα τον Σουλτάνο να συλλαμβάνει τους πάντες. Τα γρήγορα αντανακλαστικά στις συλλήψεις είναι μία επιπρόσθετη απόδειξη ότι το πραξικόπημα ήταν γνωστό από τον Ταγίπ Ερντογάν. Περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί και περισσότεροι από 100.000 αποπέμφθηκαν ή τέθηκαν σε διαθεσιμότητα. Στη συνέχεια με δύο προεδρικά διατάγματα συνέχισε τις διώξεις. Με το υπ’ αριθμόν 695 προεδρικό διάταγμα, άλλοι 2.756 δημόσιοι λειτουργοί, συμπεριλαμβανομένων 637 αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων, ήρθαν να προστεθούν σε όσους έχουν ήδη απολυθεί με κατηγορίες περί συμμετοχής στο δίκτυο Γκιουλέν.

Ακόμα μεγαλύτερη σημασία είχε το επόμενο προεδρικό διάταγμα, υπ’ αριθμόν 696. Με αυτό παρέχεται ατιμωρησία στους πολίτες που συμμετείχαν σε επεισόδια βίας τη νύχτα της 15ης Ιουλίου «και στα γεγονότα που ακολούθησαν», στον βαθμό που μάχονταν «εναντίον της τρομοκρατίας», με άλλα λόγια υπέρ του Σουλτάνου. Με αυτό τον τρόπο κλείνει το μάτι στους δικούς του να δημιουργήσουν μία άτυπη "φρουρά" για μελλοντική χρήση. Σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν οι διώξεις δημοσιογράφων και ΜΜΕ που εναντιώθηκαν μαζί του.

Μετά απ' όλα αυτά διακηρύσσει ότι η δημοκρατία νίκησε, ότι στην Τουρκία αποκαταστάθηκε η ελευθερία και αποφεύχθηκε η κατάλυση της από το δίκτυο Γκιουλέν. Φυσικά δεν χρειάζεται να αντιληφθούμε ότι έχοντας ελέγξει απόλυτα τη δικαιοσύνη, το στρατό, τα ΜΜΕ και την αστυνομία είναι σαν να έχει κάνει το δικό του πραξικόπημα. Για τα μάτια όμως της παγκόσμιας κοινής γνώμης χρειάζεται έναν "εικονικό θόλο" Τουρκικής Δημοκρατίας.

Εκλογές "αλά Τούρκα"

Πάμε, λοιπόν, τώρα να δούμε το θεατρικό σκηνικό που έχει στήσει σήμερα για να πείσει ότι στην Τουρκία θα έχουμε δημοκρατικές και ανεξάρτητες εκλογές. Θα πρέπει να είμαστε τελείως αφελείς να πιστεύουμε ότι ο Σουλτάνος Ερντογάν δεν μπορεί να ελέγξει τα εκλογικά αποτελέσματα στη χώρα του. Όταν μπορείς να φυλακίσεις τον οποιοδήποτε ή να τον παύσεις από την εργασία του και να μπορείς να διορίσεις δικούς σου σε όποια υπηρεσία θέλεις χωρίς καμία συνέπεια, δεν έχεις κανένα άγχος αποτελεσμάτων. Τώρα όλα τα υπόλοιπα είναι ένα καλοστημένο θέατρο για τη διεθνή κοινή γνώμη. Δεν έχει κανένα λόγο να εμφανισθεί ότι θα είναι ο αδιαμφισβήτητος άρχοντας των εκλογών. Ξέρει από πριν ότι θα νικήσει και λειτουργεί με τον πιο έξυπνο τρόπο.

Δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι χάνει οριακά, συνεργασίες με κόμματα, ο Ερντογάν εμφανίζεται εκνευρισμένος, ψεύτικες κόντρες, τηλεοπτικές αντιπαραθέσεις και ένα σωρό άλλα επικοινωνιακά τερτίπια για να πείσουν ότι οι εκλογές στην Τουρκία είναι ανεξάρτητες και θα γίνουν κανονικά.

Ενδεικτική του κλίματος στη γείτονα χώρα είναι η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας που εκδόθηκε την προηγούμενη εβδομάδα:

"Εκτός από τους φερόμενους πραξικοπηματίες, οι εκκαθαρίσεις αυτές έχουν επεκταθεί στους φιλοκουρδικούς κύκλους και στην αντιπολίτευση, έχοντας στόχο δικαστές, εκπαιδευτικούς ή και δημοσιογράφους. Οι τουρκικές αρχές επιχειρούν με σκόπιμο και μεθοδικό τρόπο να διαλύσουν την κοινωνία των πολιτών, να φυλακίσουν τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να κλείσουν τις οργανώσεις και να δημιουργήσουν ένα αποπνικτικό κλίμα φόβου", σύμφωνα με την Γκάουρι βαν Γκούλικ, διευθύντρια του προγράμματος για την Ευρώπη της Διεθνούς Αμνηστίας.

Σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περισσότερες από 1.300 ενώσεις και 180 μέσα ενημέρωσης έχουν επίσης κλείσει στην Τουρκία.

Μετά απ' όλα αυτά νομίζω ότι το τελευταίο πράγμα για το οποίο αγχώνεται ο Ταγιπ Ερντογάν είναι τα αποτελέσματα των εκλογών. Και ο "Σουλτανισμός" συνεχίζεται...

* Ο Φώτης Καρύδας είναι Δημοσιογράφος