Το παρασκήνιο της απόφασης Τραμπ για τα Ιεροσόλυμα
Η πρόσφατη απόφαση των ΗΠΑ να μεταφέρουν την πρεσβεία τους από το Τελ Αβίβ στα Κατεχόμενα Ιεροσόλυμα προκάλεσε διεθνή κατάπληξη, καθώς η εν λόγω μονομερής απόφαση παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και στηρίζει την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Παλαιστινίων από το ισραηλινό καθεστώς κατοχής στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη. Κυρίως όμως η απόφαση Τραμπ απαγορεύει πλέον στις ΗΠΑ να διατηρήσουν τον όποιο διαμεσολαβητικό ρόλο είχαν μέχρι σήμερα στο Παλαιστινιακό και απομονώνει διεθνώς την Ουάσινγκτον από την διπλωματική κονίστρα, καθώς το μειωμένο κύρος της δεν θα εμπνέει αξιοπιστία για την σύναψη μελλοντικών διεθνών συμφωνιών, ιδίως αν λάβει κανείς υπόψη και την εξαγγελθείσα διάθεση του Τραμπ να ακυρώσει βραχυπρόθεσμα την υπογραφή του προκατόχου του στην συμφωνία των πυρηνικών του Ιράν. Το ερώτημα, λοιπόν, αφορά στο παρασκήνιο της απόφασης Τραμπ και την χρονική συγκυρία.
Η κίνηση Τραμπ για τα Ιεροσόλυμα είναι η υλοποίηση προεκλογικής δέσμευσής του ιδίου και αποπληρωμή πολιτικού γραμματίου του προέδρου των ΗΠΑ στο αμερικανο-εβραϊκό λόμπυ για την προεκλογική στήριξη που του παρέσχε το τελευταίο. Η απόφαση, λοιπόν, ελήφθη σε συντονισμό και συνεργασία με το Τελ Αβίβ. Η συγκεκριμένη απόφαση της Ουάσινγκτον εκπροσωπεί πρώτα τα συμφέροντα του Ισραήλ στην περιοχή και δευτερευόντος των ΗΠΑ. Επομένως το Ισραήλ διαμορφώνει τα κίνητρα της εν λόγω τακτικής κίνησης για τα Ιεροσόλυμα.
Χρονικά η απόφαση ελήφθη μετά την ήττα των ΗΠΑ και του Ισραήλ στη Συρία και το Ιράκ με την υποχώρηση και καταστροφή του Ισλαμικού Κράτους και παράλληλα τη νίκη της Ρωσίας και άλλων των αντιαμερικανικών και αντι-ισραηλινών μουσουλμανικών δυνάμεων. Ο αντι-ισραηλινός άξονας στην περιοχή αναδείχθηκε ισχυρότερος, τοκίζει στρατηγικά σε Ιράκ, Συρία και Λίβανο και φέρει το Τελ Αβίβ σε θέση αδυναμίας, αμηχανίας και ανησυχίας με τους αντιπάλους ολοένα ισχυρότερους στα Υψώματα του Γκολάν και όχι μόνο. Αν και περνά απαρατήρητες από τα διεθνή ΜΜΕ, το Τελ Αβίβ βομβαρδίζει μονομερώς και απρόκλητα τις δυνάμεις Άσσαντ στην Συρία σε τακτική βάση τους τελευταίους μήνες.
Για την ανατροπή της εν λόγω αρνητικής κατάστασης για εκείνο, το Τελ Αβίβ επιδιώκει την αποσταθεροποίηση του Λιβάνου με μία ακόμη και απρόκλητη επίθεση εναντίον της Λωρίδας της Γάζας και κυρίως της Χεζμπολλά και της Συρίας του Άσσαντ για την αποδυνάμωση του ενισχυόμενου οπλοστασίου τους. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η τεχνητή κρίση με την αρχική απαγωγή και παραίτηση του Λιβανέζου πρωθυπουργού Σάαντ Χαρίρι και τώρα με την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ. Στόχος των ΗΠΑ και του Τελ Αβίβ είναι η έναρξη μίας τρίτης ιντιφάντας η οποία αλυσιδωτά θα αναγκάσει την Χαμάς να βάλλει με πυραύλους της κατά ισραηλινών στόχων, κατόπιν τον ισοπεδωτικό βομβαρδισμό των δομών που έχουν απομείνει στη Λωρίδα της Γάζας από το Τελ Αβίβ και μετά να παρασυρθεί η Χεζμπολλά σε οφθαλμό αντί οφθαλμού τακτική εμπλοκή. Ωστόσο με δεδομένο ότι οι αντι-ισραηλινές δυνάμεις στην περιοχή είναι ενήμερες των προθέσεων αυτών του Τελ Αβίβ θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο να υπάρξει νέα ιντιφάντα ανάλογη με εκείνες του παρελθόντος, και αν αυτή ακόμη υπάρξει να εξελιχθεί σε αλυσιδωτή εμπλοκή. Το βέβαιο είναι ότι η εν λόγω κρίση είναι πρώτης τάξεως ευκαιρία για την Φάταχ και τη Χαμάς να υλοποιήσουν τη συμφωνία συμφιλίωσης τους. Αυτό άλλωστε θα είναι και το μεγαλύτερο κέρδος των Παλαιστινίων επί του παρόντος.
* Ο Ε. Βενέτης είναι Υπεύθυνος Ερευνητικού Προγράμματος Μέσης Ανατολής – ΕΛΙΑΜΕΠ