Δρ. Γιώργος Παξινός: Ο εγκέφαλος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός μας – Θέτει όρια στη νοημοσύνη

Ο εγκέφαλος αποφασίζει και ενημερώνει τον αφηγητή, δηλαδή εμάς… και εμείς νομίζουμε ότι έχουμε αποφασίσει, ωστόσο στην πραγματικότητα έχει αποφασίσει ο εγκέφαλος, με τις μέχρι τότε εμπειρίες.

Όπως επίσης δεν υπάρχει ψυχή, αφού ο εγκέφαλος είναι υπεύθυνος για όλες τις λειτουργίες του ανθρώπου, ακόμη και για τα συναισθήματα.

Σας φαίνονται τολμηρές αυτές οι διαπιστώσεις; ή ακραίες;

Αναμφισβήτητα όμως είναι ενδιαφέρουσες, όσο και εάν κάποιος αμφιβάλει, ή δεν συμφωνεί μαζί τους. Και αυτό, διότι προέρχονται από έναν πολύ σημαντικό και καταξιωμένο επιστήμονα στην εποχή μας, τον λεγόμενο χαρτογράφο του ανθρώπινου εγκεφάλου, τον Δρ. Γιώργο Παξινό.

Ο κ. Παξινός, τον οποίο είχαμε τη χαρά και την τιμή φιλοξενήσαμε στο στούντιο του CNN Greece - εν μέσω πολλών ταξιδιών του- είναι Καθηγητής Ψυχολογίας και Ιατρικών Επιστημών στο Neuroscience Research Australia του πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνευ, με μακρά πορεία στην έρευνα και επιστήμη.

Έχει συγγράψει μεταξύ άλλων, 57 βιβλία και 145 επιστημονικά περιοδικά. Είναι αντεπιστέλλον μέλος από το 2012 της Ακαδημίας Αθηνών και αρκετά χρόνια νωρίτερα της Ακαδημίας της Αυστραλίας.

Τι προσφέρει η χαρτογράφηση του εγκεφάλου

Στη ζωντανή συνέντευξη που μας παραχώρησε, μίλησε μεταξύ άλλων, για την περίφημη χαρτογράφηση του ανθρώπινου εγκεφάλου, μία έρευνα την οποία υλοποίησε πριν χρόνια, με την καταγραφή σχεδόν 91 ατλάντων, ή περιοχών και τι σημαίνει αυτό για τον άνθρωπο και τη νευροεπιστήμη.

Όπως επισημαίνει ο καθηγητής, «οι άτλαντες είναι θεωρίες και μας βοηθούν να δούμε σε ποια περιοχή βρισκόμαστε, οι δε επιστήμονες, φτιάχνουν μοντέλα μέσα από τους άτλαντες των ζώων και στη συνέχεια επιστρέφουν στον άνθρωπο. Τίποτα περισσότερο δεν ενδιαφέρει τον επιστήμονα, από το να φτιάξει ένα μοντέλο μιας ασθένειας, για να έχει τον έλεγχο των καταστάσεων…».

Σχετικά με την άνοια και το Αλτσχάιμερ

Πολύ ενδιαφέροντα όμως είναι όσα μας λέει και για τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις – άνοια, Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον- τονίζοντας εμφατικά, ότι όσο και να μας φαίνεται περίεργο, Αλτσχάιμερ έχουν και οι ποντικοί, ενώ οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την άνοια και το Αλτσχάιμερ είναι το ποτό, το κάπνισμα και η κοινωνική απομόνωση. Και συνεχίζει:

«Οι ανθρώπινες σχέσεις και οι φιλίες, κάνουν καλό στην υγεία του εγκεφάλου, τώρα πια το γνωρίζουν οι νευροεπιστήμονες, όπως εξαιρετικά θετικά επιδρά και η μεσογειακή διατροφή. Ό,τι κάνει καλό στην καρδιά, κάνει καλό και στον εγκέφαλο, δηλαδή, περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι ποδηλασία, να αποφεύγει κανείς το ποτό, το κάπνισμα και να είναι υπέρβαρος. Κανείς δεν ξέρει ωστόσο στην επιστήμη, τι είναι η αιτία, το αποτέλεσμα, η σύμπτωση».

Έχει υποστηρίξει πολλές φορές, ότι δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση και αυτό είναι μία μεγάλη ψευδαίσθηση. Και αυτό, διότι για τις επιλογές μας, όπως τονίζει, κυρίαρχο ρόλο παίζουν η κληρονομικότητα-που είναι το γενετικό προίκισμα- και το περιβάλλον.

Υποστηρίζει με ζέση επίσης, ότι «δεν υπάρχει ψυχή- η οποία είναι περιττή ακόμη και για την ψυχολογία- αφού ο εγκέφαλος εκτελεί όλες τις ενέργειες, τις αποφάσεις, ενεργοποιεί τα συναισθήματα, και αποταμιεύει αναμνήσεις. Ο εγκέφαλος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός μας επίσης, ενώ στην πραγματικότητα είναι ένα περιορισμένο όργανο, που μας θέτει όρια στη νοημοσύνη, στα αισθήματα και στα κίνητρα. Ας καταλάβουμε πάντως, ότι υπάρχει μία τριπλή αυταπάτη, ψυχή, ελευθέρα βούληση και ότι είμαστε κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού».

Τεχνητή Νοημοσύνη: Σαν την... ατομική βόμβα

Αναφερόμενος στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ), ο Δρ. Παξινός, υπογραμμίζει ότι αποτελεί εργαλείο, όπως η ατομική ενέργεια και εξαρτάται πώς θα αξιοποιηθεί και από ποιόν. Πάντως δεν αποκλείεται κάποτε να αποκτήσει και συναισθήματα η Τεχνητή Νοημοσύνη.

Για την συνείδηση αναφέρει, ότι όσο και εάν μας φαίνεται περίεργο, συνείδηση έχουν ο αρουραίος, ο χιμπατζής και η μέλισσα. Δεν υπάρχουν διαφορές στη δομή του εγκεφάλου του χιμπατζή και του ανθρώπου, επισημαίνει.

Τέλος ο διακεκριμένος καθηγητής, μας μιλά για την έλξη και την αγάπη, η οποία προέρχεται και πάλι από τον εγκέφαλο και όχι από την καρδιά- η οποία είναι μία αντλία όπως την χαρακτηρίζει- αλλά και για το οικοσύστημα, σημειώνοντας ότι η ζημιά στο περιβάλλον που έχουμε κάνει, δεν θα διευθετηθεί εύκολα.

Τον ευχαριστούμε θερμά για την τόσο γόνιμη αυτή συζήτηση και δίνουμε ραντεβού το καλοκαίρι στην Ιθάκη, τον τόπο καταγωγής του.