Ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση του σχολικού και του διαδικτυακού εκφοβισμού

Στην πορεία των ετών οι επιστήμονες εστίασαν στον σχολικό εκφοβισμό αφού με την εξέλιξη της τεχνολογίας τα περιστατικά "βγήκαν" από τα στενά όρια του σχολείου.

Από το 2008 μάλιστα μέχρι και σήμερα, δηλαδή όσο βαθαίνει η οικονομική κρίση τόσο αυξάνονται τα περιστατικά και γίνονται όλο και πιο βίαια.

Ψυχολόγοι με εξειδίκευση στο συγκεκριμένο θέμα, λένε στο CNN Greece ότι τα παιδιά λειτουργούν ως αντανάκλαση της κοινωνίας των ενηλίκων.

Καθοριστικό ρόλο παίζει και ο ρόλος των γονιών, το πόσο δηλαδή έχουν καλή επικοινωνία με τα παιδιά τους και το αν βάζουν όρια στη χρήση του διαδικτύου.

Σε έρευνα της Μονάδας Εφηβικής Υγείας του νοσοκομείου «Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού» σε 655 παιδιά, πέμπτης και έκτης τάξης δημοτικού, σε περιοχή Αττικής, διαπιστώθηκε ότι:

• μόνο το 44,5% των παιδιών έχει περιορισμό και έλεγχο από τους γονείς του σχετικά με την πρόσβαση σε διαδικτυακό υλικό (ιστοσελίδες )
• το 29% των παιδιών βίωσαν μέσα σε ένα μήνα μια αρνητική διαδικτυακή εμπειρία
• το 20% αναφέρει ότι περισσότερες από 3-4 φορές την εβδομάδα βιώνει κάτι το οποίο τους αναστατώνει/ανησυχεί
• το 11% των παιδιών είπε ότι κάποιος τους φέρθηκε με άσχημο τρόπο στο διαδίκτυο τον τελευταίο μήνα,
• το 14% αυτών αναφέρουν ότι αυτό συμβαίνει περισσότερο από 3-4 φορές την εβδομάδα
• από τα παιδιά που ανέφεραν ότι δέχτηκαν άσχημη συμπεριφορά, στο 36% αυτό έγινε μέσω κάποιας ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. facebook)
• το 80% των παιδιών που δέχτηκαν άσχημη συμπεριφορά επηρεάστηκαν συναισθηματικά (λίγο / αρκετά στεναχωρημένος-η)
• το 64,3% ανέφεραν το πρόβλημα σε γονείς ή / και δασκάλους

Σύμφωνα με το κέντρο μέριμνας οικογένειας και παιδιού, τα περισσότερα περιστατικά εκφοβισμού παρατηρούνται σε μαθητές πέμπτης δημοτικού μέχρι τρίτης γυμνασίου.

Το ανησυχητικό όμως είναι ότι το τελευταίο διάστημα πολλοί δάσκαλοι εντοπίζουν περιστατικά εκφοβισμού ακόμη και στο νηπιαγωγείο.

Με τις διαστάσεις που έχει πάρει το bullying το κέντρο μέριμνας οικογένειας και παιδιού, δημιούργησε μια πλατφόρμα στην όποια παιδιά ηλικίας από 10 έως 18 ετών μπορούν να μπουν και να συμβουλευτούν ανώνυμα και δωρεάν ειδικά εκπαιδευμένους ψυχολόγους.

Αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:

• on line καθημερινά από τις 5 το απόγευμα έως τις 10 το βράδυ
• με την αποστολή ηλεκτρονικού μηνύματος όλο το 24ωρο

«Η πλατφόρμα έχει δύο διακριτούς χώρους, ο ένας είναι ο χώρος των παιδιών και ο άλλος είναι ο χώρος των ενήλικων, δηλαδή γονέων και εκπαιδευτικών. Την on line συμβουλευτική την έχουμε μόνο για τα παιδιά όμως έκτος από αυτή υπάρχει κι ένας χώρος που μπορούν να γράψουν μια ιστοριούλα και να εκφράσουν τον προβληματισμό τους, κάποιο περιστατικό που έζησαν και να ζητήσουν συμβουλή από ψυχολόγο.[...] Εάν δούμε ότι τα δείγματα που μας στέλνει το παιδί είναι τέτοια που υπάρχει ένας αυξημένος βαθμός επικινδυνότητας τότε ειδοποιείτε η διώξει ηλεκτρονικού εγκλήματος και αναλαμβάνουν εκείνοι δράση.» λέει στο CNN Greece, η πρόεδρος του Κέντρου Μέριμνας Οικογένειας και Παιδιού, Αντωνία Τορρένς.

Τι σημαίνει στην πράξη; Οι υπεύθυνοι της πλατφόρμας δίνουν κωδικούς ασφαλείας στην δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος ώστε να μπει στο σύστημα και να διαχειριστεί το περιστατικό.

Γενικότερα όμως όλη η επικοινωνία μαθητών και συμβούλων παρακολουθείται από επόπτες ψυχολόγους.

Η πλατφόρμα είναι σε λειτουργία από το 2015 και τα πρώτα δείγματα είναι ενθαρρυντικά.

«Τα περισσότερα παιδιά που επισκέφτηκαν μια φορά την πλατφόρμα κατά μέσο όρο την έχουν εμπιστευτεί τουλάχιστον άλλες 3 με 4 φορές, αυτό σημαίνει ότι έχει αναπτυχθεί σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ παιδιού και ειδικού. Άλλωστε μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει και αποτέλεσμα.» τονίζει η ψυχολόγος και πρόεδρος του κέντρου, Αντωνία Τορρένς.

Από τα μέχρι τώρα περιστατικά που διαχειρίστηκαν μέσω της πλατφόρμας προκύπτει ότι τα περισσότερα παιδιά δεν είχαν μιλήσει στους γονείς τους από φόβο μην αναμιχθούν στην κατάσταση που τα βασανίζει.

Οι ειδικοί πάντως επισημαίνουν ότι οι γονείς θα πρέπει να ξέρουν πότε και πως θα παρέμβουν ώστε το παιδί τους να μην στοχοποιηθεί ακόμη περισσότερο. Γι αυτό στην πλατφόρμα παρέχεται συμβουλευτική και σε γονείς αλλά και σε εκπαιδευτικούς.

Το πρόγραμμα αυτό γίνεται σε συνεργασία με την μονάδα ψυχικής υγείας του νοσοκομείου παίδων «Αγλαΐα Κυριακού».

Για την διάδοση της πλατφόρμας στα σχολεία και την παροχή βοήθειας στους μαθητές έχει υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας με το υπουργείο παιδείας.

Bullying

Υπάρχουν τρεις κατηγορίες: η λεκτική, η σωματική και η ψυχολογική βία.

«Μπορεί να απειλήσουν ή να περιθωριοποιήσουν κάποιον συμμαθητή τους , να μην του μιλάνε , να μην τον κάνουν παρέα και να επηρεάζουν και τους συνομηλίκους τους προς αυτή την κατεύθυνση. Μπορεί να του ασκήσουν σωματική βία δηλαδή να του πετάξουν την τσάντα, να τον σπρώξουν, να τον χτυπήσουν και αυτή η απειλή μπορεί να συνεχίζεται κι εκτός σχολείου δηλαδή να υπάρχει μια συνεχής απειλή. Επίσης υπάρχουν παιδιά που είναι πιο ευάλωτα και αντιλαμβάνονται αν υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι θα τους κοροϊδέψουν την ώρα του μαθήματος αν χρειαστεί να απαντήσουν σε κάποια ερώτηση.» μας εξηγεί η πρόεδρος του Κέντρου Μέριμνας Οικογένειας και Παιδιού.

Συνήθως οι θύτες έχουν υπάρξει θύματα λένε οι ειδικοί.

Αιτίες και τρόποι εκφοβισμού

«Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι είναι η εμφάνιση ενός παιδιού, αν είναι χοντρό ή αδύνατο, εάν έχει πρόβλημα τριχοφυΐας. Μπορεί να είναι η εθνικότητα ή η σχολική επίδοση. Επίσης ένα παιδί πιο κλειστό στον εαυτό του πέφτει πιο εύκολα θύμα εκφοβισμού.» υποστηρίζει η πρόεδρος του Κέντρου Μέριμνας Οικογένειας και Παιδιού.

Τα αγόρια συνήθως επιλέγουν τον άμεσο τρόπο δηλαδή ασκούν βία στο χώρο του σχολείου και στο χώρο της γειτονιάς.

Τα κορίτσια κατά κύρια βάση δρουν μέσω του διαδικτύου