Τρεις ελληνικές αρχαιότητες επαναπατρίσθηκαν από την Ατλάντα των ΗΠΑ

Πρόκειται για:

1. Τμήμα μαρμάρινης επιτύμβιας στήλης, ύψους 0,55μ. και πλάτους 0,60μ. Εικονίζεται σε επίπεδο ανάγλυφο μετωπική γυναικεία μορφή, η οποία κρατά και με τα δύο της χέρια κοσμηματοθήκη με ανοιχτό κάλυμμα.

Χαμηλότερα στην παράσταση σώζεται το δεξί χέρι μικρότερης σε κλίμακα μορφής, αναμφίβολα παιδικής. Πρόκειται για έργο επαρχιακού εργαστηρίου, πιθανότατα θεσσαλικού. Χρονολογείται στις αρχές του 4ου αι. π.Χ.

2. Τμήμα αττικού επιτύμβιου ναΐσκου από πεντελικό μάρμαρο, ύψους 0,95μ. και πλάτους 0,42μ. με ανάγλυφη παράσταση. Στο επιστύλιο σώζονται γράμματα νεότερης επιγραφής, που οφείλονται στην επαναχρησιμοποίηση του μνημείου σε μεταγενέστερη της κατασκευής του εποχή.

Εικονίζεται νεαρό κορίτσι που παριστάνεται όρθιο, κατενώπιον με την κεφαλή να κλίνει ελαφρώς στα δεξιά. Φορεί χιτώνα με μανίκια και αττικό πέπλο ζωσμένο κάτω από το στήθος. Το ένδυμα συγκρατούν μασχαλιστήρες που διασταυρώνονται χιαστί μπροστά στο στήθος και στο μέσο ενώνονται με κυκλικό μετάλλιο. Χρονολογείται γύρω στα 330-320 π.Χ.

Εντυπωσιακή είναι η ομοιότητα της στάσης του κοριτσιού με εκείνη της νεαρής Αγνοστράτης που απεικονίζεται στον επιτύμβιο ναΐσκο από την Καλλιθέα (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο αριθ. 1863). Η στήλη ταυτίζεται με αυτή που διακινήθηκε από τον Ιταλό έμπορο τέχνης G. Becchina στα τέλη της δεκαετίας του ̓̓1970. Απεικόνισή της εμπεριέχεται σε κατάλογο έκθεσης στη Γενεύη το 1982, στην οποία στηρίζεται και η δημοσίευσή της το 1993 στο corpus των αττικών επιτυμβίων αναγλύφων του Chr. Claimont, χωρίς όμως να είναι γνωστός ο τόπος όπου βρισκόταν πλέον το ανάγλυφο.

3. Χάλκινο αγαλμάτιο γυμνού νεαρού άνδρα, πιθανόν αθλητή, ύψους 0,24μ. Ο άνδρας παριστάνεται όρθιος, κατενώπιον. Πατά σταθερά στο έδαφος με το δεξί σκέλος. Τα κοντά μαλλιά, ταιριαστά σε αθλητή, αναλύονται σε ακατάστατους βοστρύχους. Θα μπορούσε να χρονολογηθεί στα τέλη του 2ου αι. π.Χ.

Τα τρία αρχαία αντικείμενα παραδόθηκαν στο Προξενείο της Ελλάδας στην Ατλάντα, προκειμένου να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Ο επαναπατρισμός αυτός είναι ενδεικτικός της τάσης που διαμορφώνεται παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια, ως αποτέλεσμα των δράσεων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών, για την ανάγκη διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς και επιστροφής των αρχαιοτήτων στις χώρες όπου ανήκουν.

Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Ο επαναπατρισμός αρχαιοτήτων που ανήκουν στην Ελλάδα αλλά βρίσκονται σήμερα στο εξωτερικό, αποτελεί ζήτημα εθνικής σημασίας και υψηλής πολιτικής προτεραιότητας για το Υπουργείο Πολιτισμού. Σήμερα υποδεχόμαστε από την Ατλάντα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής τρεις ακόμα αρχαιότητες που ανήκουν στην Ελλάδα και είχαν απομακρυνθεί σε άγνωστο χρόνο.

Για μια ακόμη φορά αναδεικνύεται η αποτελεσματικότητα των διμερών συμφωνιών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών που έχει συνάψει η Ελλάδα με πολλά κράτη. Παράλληλα, αποτελεί απόδειξη της επίδρασης των δράσεων που υλοποιούνται από το Υπουργείο Πολιτισμού και την Αρχαιολογική Υπηρεσία, τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο, για την ευαισθητοποίηση των πολιτών στο ζήτημα της διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Θερμές ευχαριστίες σε όλους όσους συνέβαλαν στον επαναπατρισμό, στις διπλωματικές μας αρχές και στην αρμόδια Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, του ΥΠΠΟ».

Σημαντική ήταν η συμβολή του Υπουργείου Εξωτερικών στην επίτευξη του επαναπατρισμού των τριών αρχαιοτήτων. Ευχαριστίες εκφράζονται στον επικεφαλής του Προξενείου της Ελλάδας στην Ατλάντα, Θεόδωρο Δημόπουλο, για τη συνδρομή του στην ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών.

Οι τρεις αρχαιότητες παραδόθηκαν για φύλαξη στη Γλυπτοθήκη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, στην Ακαδημία Πλάτωνος.