Γιατί εξαπλώθηκε ραγδαία η «μέγα πυρκαγιά» στην Αττική - Οι γραμμές άμυνας και οι κηλιδώσεις
Λίγες μόλις ώρες αφότου τέθηκε υπό έλεγχο η «mega-fire» (μέγα-πυρκαγιά) που κατέκαψε πάνω από 100.000 στρέμματα γης στην Αττική και ενώ οι «πληγές» των κατοίκων που έχασαν τις περιουσίες τους είναι ακόμη ανοιχτές, απάντηση ζητά το ερώτημα «Τι έφταιξε» στην ταχύτατη εξάπλωση του πύρινου μετώπου. Στο ερώτημα αυτό απαντά μιλώντας στο CNN Greece ο πυρο-μετεωρολόγος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Θεόδωρος Γιάνναρος.
Σύμφωνα με τον επιστήμονα, οι ακραίες πυρο-μετεωρολογικές συνθήκες διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση της πυρκαγιάς, οι ισχυροί άνεμοι, η ξερή βλάστηση με αποτέλεσμα την ανάπτυξη πολύ μεγάλων θερμικών φορτίων, αλλά και την παραγωγή πολύ έντονων κηλιδώσεων.
«Αυτά, όμως, είναι στοιχεία αναμενόμενα σε μια δασική πυρκαγιά. Δεν τα ανακαλύψαμε τώρα. Είναι στοιχεία τα οποία ένας μηχανισμός διαχείρισης, γνωρίζει ότι εάν εκδηλωθεί μια δασική πυρκαγιά, κάτω από αυτές τις συνθήκες θα έχει αυτά τα χαρακτηριστικά» ξεκαθαρίζει.
«Ο εντοπισμός της πυρκαγιάς ήταν έγκαιρος. Για να κατανοήσουμε τι πήγε λάθος μετά από τον έγκαιρο αυτό εντοπισμό θα πρέπει οι πυροσβεστικές δυνάμεις να κάνουν γνωστό “πού ήταν η φωτιά” ανά ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα» σημειώνει.
«Να έχουμε, δηλαδή, αποτύπωση της πραγματικής της εξάπλωσης σε συγκεκριμένα χρονικά βήματα. Αυτό, μέχρι τα δεδομένα που διαθέτουμε έως τώρα, δεν υπήρχε».
Τι μπορούσε να γίνει για την αντιμετώπιση των κηλιδώσεων
«Η διαδικασία αυτή απαιτεί ένα από τα ελικόπτερα που είχαν αναλάβει τον συντονισμό, να περνά ανά τακτά χρονικά διαστήματα από το μέτωπο με μια θερμική κάμερα και να καταγράφει πού καίει η φωτιά και προς τα πού κατευθύνεται. Αν γνωρίζω πού είναι η φωτιά, έχω συγκεκριμένα μετεωρολογικά δεδομένα και γνώση της μορφολογίας του εδάφους, είναι δυνατόν να γίνει τακτική ανάλυση της πυρκαγιάς, εκτιμώντας την κατεύθυνση και την συμπεριφορά που θα εμφανίσει».
Με βάση αυτά τα δεδομένα, μπορεί να εκτιμηθούν οι κηλιδώσεις που μπορεί να εμφανίσει η φωτιά - η παραγωγή καυτρών που ταξιδεύουν χιλιόμετρα μακριά- και να μετατοπιστεί η γραμμή άμυνας.
Καιρός, τοπογραφία, βλάστηση ελέγχουν πως εξαπλώνεται μια δασική πυρκαγιά
Φέρνοντας ως παράδειγμα την φωτιά που ξέσπασε πέρυσι στην Πάρνηθα, ο κ. Γιάνναρος θύμισε πως «το πύρινο μέτωπο κατευθυνόταν προς τα πίσω, κάτι που αποτελεί για τους ανθρώπους που την διαχειρίζονται βασική γνώση».
«Καιρός, τοπογραφία, βλάστηση ελέγχουν πως συμπεριφέρεται και πως εξαπλώνεται μια δασική πυρκαγιά, συνθήκες οι οποίες δεν αποτελούν έκπληξη για τους αρμόδιους φορείς» δηλώνει χαρακτηριστικά.
Συγκριτικά με την περσινή χρονιά, σημειώνει πως έχουν γίνει ορισμένα θετικά βήματα ως προς τον τομέα του εντοπισμού και της καταστολής. «Έγινε έγκαιρη ανίχνευση, αξιοποιήθηκαν εργαλεία όπως τα drones» αλλά διευκρινίζει πως «αυτό αποδείχθηκε πως δεν ήταν αρκετό».
Γιατί όπως εξηγεί «δεν υπάρχουν ούτε εύκολες λύσεις, ούτε μαγικά εργαλεία».
Ολοκληρωμένη διαχείριση δασικών πυρκαγιών
Μιλώντας για το τι χρειάζεται να γίνει ο πυρομετεωρολόγος τονίζει πως είναι απαραίτητο ένα σχέδιο ολοκληρωμένης διαχείρισης δασικών πυρκαγιών. Το σχέδιο αυτό αποτελείται, όπως, επισημαίνει από πέντε πυλώνες:
- Να μάθουμε από το παρελθόν. Να εξετάσουμε πως συμπεριφέρθηκαν παλαιότερες πυρκαγιές και να αξιολογήσουμε τα λάθη μας. «Γνωρίζουμε παραδείγματος χάριν πως εξελίσσεται η φωτιά στον Έβρο ανά τακτά χρονικά διαστήματα;» διερωτάται.
- Περιορισμός του κινδύνου. Θα πρέπει να επικεντρωθούμε στις ενάρξεις των πυρκαγιών, κάτι το οποίο θα γίνει με την ενημέρωση των πολιτών. Αν δεν υπάρχει λεπτομερής καταγραφή των ενάρξεων των πυρκαγιών, που μπορεί να ξεκινάει από τον εμπρησμό των ανηλίκων στην Γλυφάδα και καταλήγει στις βλάβες του ηλεκτρισμού για να προσεγγίσουμε διαφορετικά την κάθε αιτία».
- Ετοιμότητα. Τα drones, οι περιπολίες και ο καθαρισμός των οικοπέδων εντάσσονται ακριβώς σε αυτό το πλαίσιο, όπως εξηγεί.
- Απόκριση. Να πέσουμε άμεσα πάνω στην πυρκαγιά
- Αποκατάσταση. Δεν περιλαμβάνει μόνο την θεραπεία του εδάφους ή τις αναδασώσεις, αλλά και την δημιουργία μιας πιο ανθεκτικής περιοχής.