Οικονομοπούλου (Σωμ. Διπλ. Ξεναγών): Προτεραιότητα η αναβάθμιση των Σχολών Ξεναγών

Βρισκόμαστε στις αρχές Αυγούστου, με το αποκορύφωμα της τουριστικής σεζόν να αναμένεται παραδοσιακά στα μέσα Αυγούστου. Ήδη, σύμφωνα με την κ. Οικονομοπούλου, το 2024 είναι «μία ιδιαίτερα ικανοποιητική τουριστική χρονιά με επισκέπτες τόσο στην ηπειρωτική όσο και τη νησιωτική Ελλάδα». Μάλιστα, η Αθήνα φαίνεται πως δεν αποτελεί πια μόνο σταθμό τράνζιτ για τα νησιά ενώ νέοι προορισμοί μπαίνουν στο «παιχνίδι», την ώρα που παραδοσιακά δημοφιλείς νησιωτικοί προορισμοί όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη «εμφανίζουν σχετική κάμψη».

Όσον αφορά τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες του κλάδου σήμερα, η κ. Οικονομοπούλου σχολιάζει πως «το να είσαι ξεναγός είναι μια μεγάλη και διαρκής πρόκληση», με τη μεγαλύτερη να είναι οι επισκέπτριες και οι επισκέπτες με τους οποίους έρχονται σε επαφή, άνθρωποι, δηλαδή, διαφορετικών εθνικοτήτων με άλλες κουλτούρες και θρησκείες.

Καθώς πριν από λίγες βδομάδες υπερψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τον τουρισμό, το οποίο αναφέρεται και στο επάγγελμα των ξεναγών, η συζήτηση δεν θα μπορούσε να μην πάει σε αυτό το θέμα. Κατά τη διαβούλευσή του υπήρξαν αντιδράσεις από τους ξεναγούς για τον ορισμό του ίδιου του επαγγέλματος, με το νομοσχέδιο να τους θεωρεί «απαραίτητους μόνο στους αρχαιολογικούς, ιστορικούς χώρους και μουσεία». Τελικά, όμως, έγιναν δεκτές η θέση και οι προτάσεις των ξεναγών, καθώς έγινε κατανοητό ότι «η άρτια παροχή υπηρεσιών θα πρέπει να είναι το ζητούμενο». Αν θέλουμε, δε, να μιλάμε πραγματικά για εκσυγχρονισμό του επαγγέλματος, πρέπει να δοθεί προσοχή στην εκπαίδευση και «η ουσιαστική αναβάθμιση και αξιόπιστη λειτουργία των Σχολών Ξεναγών θα πρέπει να είναι η προτεραιότητα».

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη με την Τζέμμα Οικονομοπούλου, πρόεδρο του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών:

Είμαστε στο αποκορύφωμα της καλοκαιρινής σεζόν. Πώς βλέπετε ότι διαμορφώνεται η εικόνα για τον τουρισμό, τουλάχιστον μέχρι αυτήν τη στιγμή που μιλάμε;

Είναι μια ιδιαίτερα ικανοποιητική τουριστική χρονιά με επισκέπτες και επισκέπτριες τόσο στην ηπειρωτική όσο και τη νησιωτική Ελλάδα, είτε πρόκειται για παραμονή και διαμονή συγκεκριμένης χρονικής διαρκείας είτε πρόκειται για επισκέπτες κρουαζιέρας. Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι, και φέτος, η Αθήνα φαίνεται να κρατάει τους επισκέπτες και τις επισκέπτριες ως προορισμός, και όχι μόνο ως σταθμός τράνζιτ για τα νησιά, ενώ γνωστοί νησιωτικοί προορισμοί όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος παρουσιάζουν σχετική κάμψη, όπως φαίνεται από τις κρατήσεις, και, παράλληλα, κάποιοι άλλοι να εισέρχονται στην αγορά ως δημοφιλείς προορισμοί.

Πόσο θα λέγατε ότι έχει αλλάξει το προφίλ όσων επισκέπτονται την Ελλάδα σε σύγκριση με, ας πούμε, δέκα χρόνια πριν; Τι είναι αυτό που ζητάνε σήμερα;

Αυτό που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια είναι η επιστροφή του περιηγητικού τουρισμού, ενώ υπήρχε η σχεδόν καθολική επικράτηση της κρουαζιέρας. Οι επισκέπτες του περιηγητικού τουρισμού επιλέγουν το συγκεκριμένο τρόπο ταξιδιού, είτε ως μέλη οργανωμένης ομάδας είτε με την οικογένεια τους, με σαφώς υψηλότερο κόστος, οπότε η απόλαυση των διακοπών τους γίνεται πιο ουσιαστική γνωρίζοντας την ιστορία και πολιτισμό, τις φυσικές ομορφιές, την παράδοση και την γαστρονομία του τόπου μας. Από την άλλη πλευρά, οι επισκέπτες και επισκέπτριες της κρουαζιέρας ενδιαφέρονται περισσότερο να ζήσουν την εμπειρία της ίδιας της κρουαζιέρας σε σχέση με τους προορισμούς που επισκέπτονται -και αυτό κυρίως τόσο λόγω του περιορισμένου χρόνου όσο και του κόστους.

Ως επαγγελματίες ξεναγοί, ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείστε να αντιμετωπίσετε σήμερα στην Ελλάδα;

Θα έλεγα πως το να είσαι ξεναγός είναι μια μεγάλη και διαρκής πρόκληση. Πρακτικά, έχουμε να διεκπεραιώσουμε τα προγράμματα εκδρομών ακόμα και με συνθήκες και καταστάσεις που συχνά μεταβάλλονται λόγω εξωγενών παραγόντων όπως οι καιρικές συνθήκες, τα ωράρια λειτουργίας, τα δρομολόγια και οι πτήσεις, αλλά και η κίνηση. Προσωπικά, όμως, πιστεύω ότι η μεγαλύτερη πρόκληση είναι οι επισκέπτες με τους οποίους βρισκόμαστε. Διαφορετικές εθνικότητες, διαφορετικές κουλτούρες και θρησκείες και, ακόμη και αν υπάρχει μία ομοιογένεια στην ολιγομελή ή πολυμελή ομάδα που ξεναγούμε, μην ξεχνάμε ότι ως άνθρωποι έχουμε διαφορετικές ηλικίες, διαφορετικούς χαρακτήρες και προσωπικότητες, διαφορετικές απόψεις και ενδιαφέροντα. Κάθε φορά, λοιπόν, καλούμαστε να διαχειριστούμε τέτοιου είδους προκλήσεις με στόχο οι ίδιοι οι επισκέπτες και επισκέπτριές μας να φεύγουν με τις καλύτερες και ομορφότερες εντυπώσεις από τη χώρα μας, είτε για να περάσουν τα θετικά μηνύματα σε άλλους είτε οι ίδιοι να επιστρέψουν ανακαλύπτοντας διαφορετικούς προορισμούς.

Πριν από λίγες ημέρες και κατά τη διαβούλευση του νομοσχεδίου για τον τουρισμό, είδαμε τους ξεναγούς να αντιδρούν σε αυτό, με την ΠΟΞΕΝ (σ.σ. Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξεναγών) να βγάζει και σχετική ανακοίνωση. Τελικά, το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε λαμβάνοντας υπόψη και τις προτάσεις της ομοσπονδίας. Μπορείτε να μας πείτε τι έγινε τότε;

Με την ανάρτηση του νομοσχεδίου προς διαβούλευση διαπιστώσαμε ότι συγκεκριμένα άρθρα (ορισμός – εκπαίδευση – έλεγχοι) άλλαζαν ριζικά το επαγγελματικό και εκπαιδευτικό πλαίσιο στοχεύοντας, τελικά, στην υποβάθμιση του έργου και του ρόλου του ξεναγού. Η μεγάλη αντίδραση υπήρξε για τον ορισμό του επαγγέλματος που μας θεωρούσε απαραίτητους μόνο στους αρχαιολογικούς, ιστορικούς χώρους και τα μουσεία. Όπως ανέφερα και προηγουμένως, ο ξεναγός είναι ο καταλυτικός παράγοντας στη διεκπεραίωση και επιτυχία κάθε προγράμματος οργανωμένου εισερχομένου τουρισμού. Ποια αναβάθμιση θα προσέφερε η αλλαγή όταν θα άνοιγε τους δρόμους στον καθένα και την καθεμία, χωρίς κανένα απολύτως κριτήριο, να αντικαταστήσει τον/την επαγγελματία ξεναγό; Μέσα από συνεχή επικοινωνία και διαβουλεύσεις διαρκείας, η θέση και προτάσεις μας έγιναν δεκτές κατανοώντας ότι η άρτια παροχή υπηρεσιών θα πρέπει να είναι το ζητούμενο, ειδικά σε μία χώρα που ορίζεται ως σημαντικός τουριστικός προορισμός και υποδέχεται εκατομμύρια επισκεπτών κάθε χρόνο.

Τέλος, πώς μπορεί να εκσυγχρονιστεί κα να ενισχυθεί πραγματικά το επάγγελμα των ξεναγών;

Η θέση μας ήταν -και θα είναι- ότι αυτό μπορεί να συμβεί μέσω της εκπαίδευσης, η οποία θα πρέπει εναρμονίζεται με τις πραγματικές ανάγκες της τουριστικής αγοράς και όχι μέσω επιλογών που στοχεύουν στην ποσότητα αντί της ποιότητας, όπως έχουμε δει να συμβαίνει τα τελευταία χρόνια. Η ουσιαστική αναβάθμιση και αξιόπιστη λειτουργία των Σχολών Ξεναγών θα πρέπει να είναι η προτεραιότητα. Εξάλλου, η Εκπαιδευτική Επιτροπή της ΠΟΞΕΝ, με στοχευμένες προτάσεις που απορρέουν από την εκπαιδευτική και επαγγελματική κατάρτιση και εμπειρία, συνεργάζεται με τους αρμόδιους φορείς. Πρόκειται για μία συνεργασία που ελπίζουμε να συνεχιστεί με γνώμονα πάντα την εκπαίδευση και προετοιμασία ξεναγών που θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις εκάστοτε προκλήσεις της τουριστικής αγοράς.

Διαβάστε ολόκληρο το αφιέρωμα του CNN Greece για τον τουρισμό ΕΔΩ