Οι τομείς των ψηφιακών τεχνολογιών που η Ελλάδα εχει επιταχύνει και εκείνοι που παραμένει πίσω

Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν και αρκετοί τομείς όπως οι ψηφιακές δεξιότητες και η ψηφιοποίηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων όπου η χώρα μας κινείται με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς και κινδυνεύει να μείνει πολύ πίσω σε σχέση με τα υπόλοιπα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ψηφιακή Δεκαετία (σ.σ. γνωστή στο παρελθόν και ως δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας - DESI) που αφορά το 2023 και δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, η Ελλάδα έχει επιταχύνει όσον αφορά στην αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών σε ότι σχετίζεται με το Δημόσιο αλλά στον ιδιωτικό τομέα παραμένει ακόμη πίσω. Όσον αφορά στον κρίσιμο τομέα της συνδεσιμότητας έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου αλλά ακόμη η χώρα μας υπολείπεται των ευρωπαϊκών μέσων όρων και τα επόμενα 2-3 χρόνια χαρακτηρίζονται κρίσιμα αν θέλουμε να πετύχουμε τους στόχους που έχουν τεθεί από την ΕΕ για το 2030. Το ίδιο ισχύει και για περιοχές όπως είναι η χρήση του cloud αλλά και της τεχνητής νοημοσύνης (AI) όπου η διείσδυση είναι σε χαμηλά επίπεδα.

Τα καλά νέα έρχονται από τον δημόσιο τομέα. Στις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες για πολίτες, η Ελλάδα σημείωσε πρόοδο με το ποσοστό της να φθάνει στο 75,9%, πλησιάζοντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 79,4% και καταγράφοντας αύξηση 11,3 ποσοστιαίων μονάδων. Ο μέσος ρυθμός αύξησης στην ΕΕ ήταν μόλις 2,41 ποσοστιαίες μονάδες.

Ακόμη καλύτερες είναι οι επιδόσεις όσον αφορά στις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες για επιχειρήσεις. Το ποσοστό της Ελλάδας έφθασε στο 86,2%, πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 85,4% χάρη στην αύξηση κατά 12,5 ποσοστιαίες μονάδες. Επιπλέον, η Ελλάδα έχει φθάσει στο 73,8% το ποσοστό των πολιτών με πρόσβαση σε ψηφιακούς φακέλους υγείας όταν η ευρωπαϊκή επίδοση είναι στο 79,1%.

Στον τομέα των τηλεπικοινωνιακών υποδομών και της συνδεσιμότητας η κατάσταση δείχνει σαφώς βελτιωμένη αλλά ο δρόμος είναι μακρύς. Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕ, στα δίκτυα 5G πάμε εξαιρετικά καλά με την πληθυσμιακή κάλυψη στο τέλος του 2023 να φθάνει στο 98,1% όταν η ΕΕ είναι στο 89,3%.

Από την άλλη πλευρά, η κάλυψη των δικτύων οπτικών ινών μέχρι το σπίτι/κτίριο (fiber to the premises ή FTTP όπως το αναφέρει η ΕΕ), ενισχύθηκε μεν κατά 10,5 ποσοστιαίες μονάδες φθάνοντας στο 38,4% αλλά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο 64% είναι προφανές ότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμη. Μάλιστα, η ΕΕ επισημαίνει ότι τα επόμενα 3 χρόνια μέσα στα οποία η Ελλάδα επιδιώκει να φθάσει την κάλυψη σε επίπεδα άνω του 70% θα είναι κρίσιμα αν θέλουμε να πετύχουμε και εμείς τον πανευρωπαϊκό στόχο του 100% μέχρι το 2030.

Δεξιότητες και μικρομεσαίες

Οι τομείς όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση κρούει καμπανάκι είναι δύο. Η πρώτη είναι αυτή που σχετίζεται με τις ψηφιακές δεξιότητες. Το ποσοστό των Ελλήνων με βασικές ψηφιακές δεξιότητες ήταν στο 52,4% το 2023, ουσιαστικά αμετάβλητο σε σχέση με το 52,5% του 2022 όταν η ΕΕ ήταν στο 55,6% με άνοδο 2,5%.

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι πως έμεινε σταθερό το ποσοστό του εξειδικευμένου σε ψηφιακές τεχνολογίες εργατικού δυναμικού (ICT specialists) που διαμορφώθηκε στο 2,4% το 2023 έναντι 2,5% ένα χρόνο νωρίτερα. Το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι στο 4,8% παρουσιάζοντας μία αύξηση 4,3%. Δεν είναι τυχαίο πάντως ότι οι ψηφιακές δεξιότητες είναι από τους τομείς για τους οποίους πρόκειται να υπάρξουν αρκετές δράσεις στους επόμενους μήνες.

Ο τομέας που περιμέναμε περισσότερα λόγω και των δράσεων που έχουν γίνει στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης είναι αυτός της ψηφιοποίησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Το 2023 μόλις το 43,3% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη χώρα μας είχαν ένα βασικό επίπεδο ψηφιοποίησης όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 57,7%. Το θετικό είναι πως ο ετήσιος ρυθμός αύξησης ήταν στο 7,2% έναντι 2,6% αλλά σε κάθε περίπτωση η επιτάχυνση κρίνεται απαραίτητη και γι’ αυτό πρόκειται να υπάρξουν και νέες κρατικές δράσεις ενίσχυσης της αξιοποίησης ψηφιακών εργαλείων από τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Αρκετά πίσω είναι επίσης η Ελλάδα όσον αφορά την αξιοποίηση τεχνολογιών για τις οποίες έχει γίνει μεγάλη συζήτηση τα τελευταία χρόνια, όπως είναι το cloud, η ανάλυση δεδομένων (data analytics) και το ΑΙ. Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕ, μόλις το 18,1% των ελληνικών επιχειρήσεων αξιοποιεί cloud υποδομές όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι στο 38,9%, ενώ στα data analytics είμαστε στο 25% έναντι 33,2%. Όσον αφορά στο ΑΙ, το ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων που το αξιοποιούν είναι στο 4% (από 2,6% το 2022) όταν στην ΕΕ έχει φθάσει στο 8%.