72 χρόνια από το Ολοκαύτωμα των Ανωγείων
«...λουλούδια μην ανθίσετε, πουλιά μην κελαηδείτε, τ’ Ανώγεια καιν’ οι Γερμανοί και να τα λυπηθείτε»
Είναι μόνο λίγοι στίχοι από το τραγούδι που οι ίδιοι οι κάτοικοι των Ανωγείων έγραψαν για να ιστορήσουν με αυτό τον τρόπο την ισοπέδωση του τόπου τους από τους Γερμανούς.
Εβδομήντα δύο χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το Ολοκαύτωμα των Ανωγείων από τους Γερμανούς ναζί σε αντίποινα για τη δράση των Ανωγειανών ανταρτών στην αντίσταση κατά των κατακτητών, αλλά και την ενεργό συμμετοχή τους στην απαγωγή του Κράιπε.
Οι εκδηλώσεις μνήμης ξεκίνησαν από νωρίς το πρωί στο χωριό του Νίκου Ξυλούρη, με ομιλίες αλλά και τραγούδια από γνωστούς Ανωγειανούς καλλιτέχνες, όπως ο Λουδοβίκος των Ανωγείων. Αναγνώστες του CNN Greece έστειλαν φωτογραφίες αλλά και το παραπάνω βίντεο στην πλατφόρμα iContact.
Το χρονικό του Ολοκαυτώματος
Ήταν 13 Αυγούστου του 1942 όταν τα γερμανικά στρατεύματα εισέβαλαν στο χωριό αναζητώντας στελέχη της αντίστασης. Όταν αυτό δεν κατέστη δυνατό και κανείς από τους χωρικούς δεν κατέδωσε τους Έλληνες πατριώτες, οι Γερμανοί εφάρμοσαν την εντολή του διοικητή Φρουρίου Κρήτης. Χ. Μίλλερ,η οποία δεν ήταν άλλη από την ισοπέδωση.
Η διαταγή για το τρίτο στην ιστορία Ολοκάυτωμα των Ανωγείων έγραφε:
«Επειδή η πόλης των Ανωγείων είναι κέντρον της αγγλικής κατασκοπίας εν Κρήτη και επειδή οι Ανωγειανοί εξετέλεσαν το φόνο του λοχία φρουράρχου Γενί – Γκαβέ και της υπ’αυτόν φρουράς και επειδή οι Ανωγειανοί εξετέλεσαν το σαμποτάζ της Δαμάστας, επειδή εις Ανώγεια ευρίσκουν άσυλον και προστασίας οι αντάρται των διαφόρων ομάδων αντιστάσεως και επειδή εκ των Ανωγείων διήλθον και οι απαγωγείς με τον στρατηγόν Φον Κράιπε χρησιμοποιήσαντες ως σταθμός διακομιδής τα Ανώγεια, διατάσσομεν την ΙΣΟΠΕΔΩΣΙΝ τούτων και την εκτέλεσιν παντός άρρεονος Ανωγειανού όστις ήθελεν ευρεθεί εντός του χωρίου και πέριξ αυτού εις απόστασιν ενός χιλιομέτρου». Χανιά 13-8-44
Επί 22 ημέρες από τις 13 Αυγούστου έως και τις 5 Σεπτεμβρίου οι Γερμανοί καίνε και καταστρέφουν το χωριό. Συνολικά θα εκτελέσουν 27 ανθρώπους κυρίως γέροντες και γυναικόπαιδα που δεν πρόλαβαν να εγκαταλείψουν το χωριό. Καταστρέφουν 940 σπίτια και φεύγοντας το μοναδικό που έχει μείνει όρθιο είναι τρεις εκκλησίες και αυτές βεβηλωμένες.