Βιώσιμες λύσεις για την αντιμετώπιση της ξηρασίας στην Ελλάδα

Η κλιματική κρίση έχει οδηγήσει στην εμφάνιση έντονων καιρικών φαινομένων όπως αποδεικνύουν οι πρόσφατες πλημμύρες στην κεντρική Ελλάδα, αλλά και η μείωση των χειμερινών βροχοπτώσεων, οι παρατεταμένοι καύσωνες και τα μεγάλα διαστήματα ξηρασίας, τα οποία οδηγούν σε αύξηση των πυρκαγιών κατά τους θερινούς μήνες.

Μάλιστα, σύμφωνα με την έρευνα της Τράπεζας της Ελλάδος με τίτλο «Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα», η ενίσχυση της ξηρασίας, λόγω της μείωσης των βροχοπτώσεων και του αριθμού ημερών βροχής σε συνδυασμό με την άνοδο της θερμοκρασίας, θα έχει ως αποτέλεσμα τη μετάπτωση του κλίματος στη χώρας μας προς το πιο ξηρό. Ως αποτέλεσμα, περίπου το 40% της Ελλάδας, κυρίως τα ανατολικά και νότια τμήματα, πρόκειται να κινδυνεύουν μέχρι το τέλος του αιώνα να ερημοποιηθούν, εάν δεν ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου σε παγκόσμια κλίμακα.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πως η ξηρασία έχει πολλαπλές συνέπειες σε διάφορους τομείς. Η γεωργία, στην οποία βασίζεται η ελληνική οικονομία, υποφέρει ιδιαίτερα καθώς οι αποδόσεις των καλλιεργειών μειώνονται λόγω μη επαρκών ποσοτήτων νερού. Οι ελαιώνες, οι αμπελώνες και τα εσπεριδοειδή είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, απειλώντας τόσο τις τοπικές οικονομίες όσο και τα έσοδα από τις εξαγωγές. Επιπλέον, τα οικοσυστήματα, συμπεριλαμβανομένων των υγροτόπων και των δασών, υποβαθμίζονται και αυτά με τη σειρά τους, οδηγώντας σε απώλεια της βιοποικιλότητας και αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιών.

Βιώσιμες λύσεις για την αντιμετώπιση ενός σοβαρού φαινομένου

Στο πλαίσιο της συζήτησης γύρω από την κλιματική κρίση και τη βιώσιμη ανάπτυξη, η ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων καθίσταται απαραίτητη για το μέλλον της χώρας. Αυτή περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων συστημάτων άρδευσης και των υποστηρικτικών τους υποδομών και την εφαρμογή μεθόδων άρδευσης με υψηλή αποδοτικότητα, όπως τα κλειστά δίκτυα συνδυαστικά με τη λεγόμενη, στάγδην άρδευση.

Στα πλαίσια αυτής της διαχείρισης φυσικά, περιλαμβάνεται και η εφαρμογή προηγμένων τεχνολογιών με στόχο την παρακολούθηση και τη διαχείριση του νερού, η οποία μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό διαρροών, την αποτελεσματικότερη διανομή και την ακριβή πρόβλεψη των αναγκών, ακόμα και την αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών νερού, όπως τα ανακυκλωμένα ύδατα.

Ο ρόλος των κυβερνήσεων, των επιχειρήσεων και των πολιτών

Από την «ατζέντα» των βιώσιμων λύσεων δεν λείπουν και οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες, οι οποίες οφείλουν να δώσουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη και την επιβολή ολοκληρωμένων πολιτικών για το νερό, ώστε να καλύπτουν τόσο τις άμεσες ανάγκες όσο και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.

Φυσικά, οι εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού μπορούν να εκπαιδεύσουν τους πολίτες σχετικά με τη σημασία της εξοικονόμησης νερού και την υιοθέτηση πρακτικών όπως η συλλογή του βρόχινου νερού και η ανακύκλωση του γκρίζου νερού. Απλά μέτρα, όπως η διόρθωση διαρροών και η χρήση συσκευών, οι οποίες εξοικονομούν νερό στα νοικοκυριά, μπορούν να συμβάλλουν θετικά.

Καθώς η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η διασφάλιση της επάρκειας υδάτινων αποθεμάτων δεν είναι αποκλειστικά ευθύνη της κυβέρνησης και των πολιτών, απαιτείται συλλογική δράση από όλα τα μέρη της κοινωνίας. Ο εξοπλισμός με καινοτόμες τεχνολογίες οι οποίες καταναλώνουν μικρότερες ποσότητες νερού κατά την παραγωγική διαδικασία, οι σχετικές τεχνικές παρεμβάσεις και οι εκπαιδευτικές και ενημερωτικές δράσεις, με έμφαση στις περιοχές όπου το νερό δεν είναι δεδομένο, όπως κάνει η Coca-Cola Hellas, αποτελούν μερικά καλά παραδείγματα, τα οποία συμβάλλουν στην αντιμετώπιση ενός κρίσιμου προβλήματος.

Η κλιματική κρίση και η ξηρασία λόγω της έλλειψης επαρκών αποθεμάτων νερού αποτελούν σοβαρή απειλή για το παρόν και το μέλλον, και επηρεάζουν την οικονομία, το περιβάλλον και την καθημερινότητα όλων. Η αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης απαιτεί συνειδητές επιλογές και μία ολοκληρωμένη και συνεργατική προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει βελτιωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων, προσπάθειες διατήρησής του, μεταρρυθμίσεις και ενεργό συμμετοχή από ολόκληρη την κοινωνία.

Αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης και λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα, είναι εφικτή η διαφύλαξη του υδάτινου μέλλοντος του Ελλάδας -και όχι μόνο- και η εξασφάλιση ενός ανθεκτικού και βιώσιμου μέλλοντος για τις επόμενες γενιές. Στην τελική, η ευθύνη της προστασίας και διατήρησης του υδάτινου περιβάλλοντος και της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης ανήκει στον καθένα και την καθεμία από εμάς.