«Βαρόμετρο ΕΒΕΘ»: Τι ψάχνουν οι επιχειρηματίες στον εργαζόμενο – Το «αγκάθι» της έλλειψης προσωπικού

Το ενδιαφέρον αυτό εύρημα της έρευνας οικονομικής συγκυρίας «Βαρόμετρο ΕΒΕΘ» για το πρώτο εξάμηνο του 2024 και την πιθανή ερμηνεία του, παρουσίασε ο πρώτος αντιπρόεδρος του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), Μανόλης Βλαχογιάννης, κατά τη διάρκεια σημερινής συνέντευξης Τύπου.

Από τους επιχειρηματίες ζητήθηκε να αξιολογήσουν έξι διαφορετικές δεξιότητες.

Τοποθέτησαν στην κορυφή της λίστας την περιέργεια και τη διάθεση για μάθηση, ακολουθούμενες από το πάθος για την εργασία, την ομαδικότητα, την προσαρμοστικότητα και τις επικοινωνιακές δεξιότητες. Την αυτοπεποίθηση την ιεράρχησαν στην τελευταία θέση των επιθυμητών χαρακτηριστικών του ιδανικού υποψηφίου, αν και όπως διευκρίνισε ο διευθυντής Ερευνών της Palmos Analysis, Πασχάλης Τεμεκενίδης, η εικόνα ως προς αυτό διαφέρει σημαντικά ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης, καθώς η στάση των μεγάλων είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με εκείνη των μικρών, όπου ο ίδιος ο επιχειρηματίας συχνά διαχειρίζεται μόνος του τα πάντα και ενίοτε διατηρεί παρωχημένες αντιλήψεις για τη διοίκηση.

Κανονικότητα στα ...προβλήματα

Από τις απαντήσεις των επιχειρηματιών στις ad hoc ερωτήσεις του «Βαρόμετρου» προέκυψε ακόμα ότι τα προβλήματά τους δείχνουν να επιστρέφουν σε μια ...κανονικότητα μετά τις ξαφνικές καταιγίδες της πανδημίας και του πολέμου.

Ο «βραχνάς» της υψηλής φορολογίας ξανακερδίζει την πρώτη θέση στα λίστα με τα σημαντικότερα προβλήματα που δηλώνουν (με ποσοστό 37% στην τρέχουσα έρευνα, έναντι 29% τον Σεπτέμβριο του 2023 και 20% τον περσινό Μάρτιο), αφήνοντας σε χαμηλότερα «σκαλοπάτια» το υψηλό κόστος των πρώτων υλών (στη δεύτερη θέση, με ποσοστό 27%, έναντι 30% τον Σεπτέμβριο του 2023) και ενέργειας και καυσίμων (στην τρίτη θέση, με 25%, έναντι 38% τον Σεπτέμβριο του 2023).

Ανοίγοντας το «κάδρο», ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών για τη βιομηχανία βρέθηκε πολύ κοντά στην υψηλότερη τιμή του στην ιστορία των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ (από τον Σεπτέμβριο του 2021), όπως προκύπτει από την έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνολικό δείγμα 1500 ερωτώμενων (800 επιχειρήσεις και 700 καταναλωτές). Παρόλα αυτά, οι επιχειρηματίες παρέμειναν -έστω και λιγότερο- απαισιόδοξοι. Ο δε δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης διαμορφώθηκε στις -27 μονάδες με άνοδο οκτώ μονάδων, σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2023 και βρίσκεται πολύ πάνω από τον μέσο όρο της χώρας, προσεγγίζοντας τα ευρωπαϊκά επίπεδα.

Σε σχέση με τους καταναλωτές της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, μειώνεται σημαντικά το ποσοστό των νοικοκυριών που προβλέπουν επιδείνωση της κατάστασής τους στο μέλλον (42% από 49%) και αυξάνεται εκείνο όσων αναμένουν βελτίωση ή σταθεροποίηση (το 52% από 47%).

Επιπλέον, αυξάνεται από 8% σε 14% το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι η γενική οικονομική κατάσταση της χώρας βελτιώθηκε πολύ ή αρκετά κατά το προηγούμενο 12μηνο. Επίσης, οι καταναλωτές εκτιμούν στη συντριπτική πλειονότητά τους (αθροιστικά 96%) ότι οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν το τελευταίο 12μηνο, είτε «λίγο» (6%), είτε «αρκετά» (34%) είτε «πολύ» (56%, έναντι 70% στην προηγύμενη έρευνα). Σημαντική βελτίωση καταγράφεται σε σχέση με τις εκτιμήσεις των καταναλωτών για την εξέλιξη της ανεργίας:

το 24% (αθροιστικά) θεωρεί πως το επίπεδο της ανεργίας θα μειωθεί «πολύ» ή «λίγο» (11% τον περσινό Σεπτέμβρι), ενώ το 33% αναμένει αύξηση (μικρή ή μεγάλη) της ανεργίας κατά το επόμενο εξάμηνο (έναντι 45% τον Σεπτέμβριο 2023). Ελαφρά βελτίωση - αλλά παραμένοντας σε αρνητικό έδαφος - παρουσιάζει ο δείκτης αξιολόγησης της συγκυρίας για την πραγματοποίηση σημαντικών αγορών, ενώ αποδυναμώνεται αρκετά η πρόθεση για αποταμίευση (20%, έαντι 26% τον Σεπτέμβριο 2023).

«Αγκάθι» η έλλειψη εργατικού δυναμικού σε βιομηχανία και κατασκευές

Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, το ισοζύγιο θετικών - αρνητικών εκτιμήσεων του «Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών της Βιομηχανίας» βρίσκεται πλέον στις +4 μονάδες, έναντι -3 τον Σεπτέμβριο 2023.

Ειδικότερα, βελτιώνονται σημαντικά οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη της παραγωγής κατά το τελευταίο εξάμηνο (+11 από 0 τον Σεπτέμβριο 2023). Και οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη της παραγωγής στο άμεσο μέλλον βελτιώνονται εντυπωσιακά (+37 έναντι +16 τον Σεπτέμβριο 2023). Ενδιαφέρουσα είναι η απάντηση των επιχειρηματιών σε ερώτημα σχετικά με τους περιοριστικούς παράγοντες για την αύξηση της παραγωγής τους.

Για πρώτη φορά στην ιστορία του Βαρόμετρου, περνά μπροστά ως περιοριστικός παράγοντας η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού (με ποσοστό 39% έναντι 32%), αφήνοντας πίσω άλλα «αγκάθια».

Με αισθητή άνοδο και στο υψηλότερο επίπεδο από την έναρξη των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ καταγράφεται ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στον κλάδο των Υπηρεσιών, που διαμορφώνεται στο +27, έναντι +18 το προηγούμενο εξάμηνο. Σχεδόν αμετάβλητο καταγράφεται το κλίμα στις επιχειρήσεις λιανεμπορίου σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2023, με τον σχετικό δείκτη να βρίσκεται σταθερά σε σχεδόν ουδέτερο έδαφος (στο +2 από +1 τον Σεπτέμβριο 2023).

Στις κατασκευές, η έλλειψη εργατικού δυναμικού κυριαρχεί ως περιοριστικός παράγοντας για την κατασκευαστική δραστηριότητα των επιχειρήσεων (60%) και ακολουθούν οι χρηματοοικονομικοί περιορισμοί (46%). Η περιορισμένη ζήτηση αναφέρεται πλέον από μόλις 12% των επιχειρήσεων (23% στην προηγούμενη έρευνα).

Flyover, μετρό και λογαριασμοί ρεύματος και θέρμανσης

Επιστρέφοντας στους καταναλωτές, πάνω από τέσσερις στους δέκα (43%) υποστηρίζουν ότι έχουν επηρεαστεί «πολύ» ή «αρκετά» αρνητικά από τις εργασίες κατασκευής της υπερυψωμένης λεωφόρου της Θεσσαλονίκης (FlyOver), έναντι ποσοστού 70% σε παλαιότερες έρευνες.

Κατά τον κ.Βλαχογιάννη, οι πρώτες έρευνες πιθανώς αποτύπωναν τον φόβο για το άγνωστο, ενώ το αποτέλεσμα της τρέχουσας δείχνει ενδεχομένως ότι οι πολίτες αποφάσισαν ότι «μπορούμε να ζήσουμε και με αυτό», ενώ ελήφθησαν και κάποια μέτρα». Περίπου τέσσερις στους δέκα (43%) δηλώνουν ότι οι μετακινήσεις τους εντός της Θεσσαλονίκης επηρεάζονται «πολύ» ή «αρκετά» από τις φορτοεκφορτώσεις εμπορευμάτων σε καταστήματα και επιχειρήσεις.

Δύο στους τρεις (67%) επισημαίνουν ότι σκοπεύουν να χρησιμοποιούν το Μετρό για τις μετακινήσεις τους με στόχο είτε αγορές/ψυχαγωγία (60% όσων δηλώνουν ότι θα χρησιμοποιούν το Μετρό) είτε περιστασιακά για επαγγελματικούς λόγους (11%). Πάντως, συστηματική χρήση του Μετρό για μετακίνηση από/προς την εργασία σκοπεύει να κάνει μόνο το 15%.

Κατά τα λοιπά, ενισχύεται εντυπωσιακά σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2023, το ποσοστό των νοικοκυριών που χαρακτηρίζουν τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος «φυσιολογικούς» και δηλώνουν ότι δεν αντιμετωπίζουν δυσκολία στην αποπληρωμή τους (40% έναντι 28% το προηγούμενο εξάμηνο), ενώ ίδια είναι η εικόνα και στους λογαριασμούς θέρμανσης.