Αφρικανική σκόνη: Το «καμπανάκι» του Copernicus και οι συστάσεις των ειδικών για την υγεία μας

Με το νέο κύμα αφρικανικής σκόνης να πλησιάζει, οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς τις τις τελευταίες ημέρες οι προειδοποιήσεις προς τους πολίτες γίνονται όλο και πιο έντονες. Μάλιστα, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Copernicus, το τελευταίο «επεισόδιο» βρίσκεται προ των πυλών και αναμένεται να «σκεπάσει» την επικράτεια μέσα στα επόμενα 24ωρα.

Συγκεκριμένα, το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus, προειδοποίησε για ένα «εξαιρετικού χαρακτήρα» επεισόδιο μεταφοράς:

«Αυτό το τελευταίο επεισόδιο μεταφοράς σκόνης από την Σαχάρα είναι το τρίτο στο διάστημα των τελευταίων δύο εβδομάδων και συνδέεται με τις μετεωρολογικές συνθήκες που δημιούργησαν ζεστό καιρό σε ολόκληρη την δυτική Ευρώπη τις τελευταίες ημέρες» τόνισε ο Μαρκ Πάρινγκτον της CAMS.

«Αν και δεν είναι σπάνιο φαινόμενο νέφη σκόνης από την Σαχάρα να φθάνουν στην Ευρώπη, η ένταση και η συχνότητα τέτοιων επεισοδίων έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, γεγονός που πιθανόν να οφείλεται σε αλλαγές στα σχήματα ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας» συμπλήρωσε.

Η Σαχάρα είναι η μεγαλύτερη πηγή ορυκτής σκόνης και απελευθερώνει 60-200 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Αν τα μεγαλύτερα σωματίδια πέφτουν γρήγορα στο έδαφος, τα μικρότερα μπορούν μεταφερθούν σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων και να φθάσουν στην Ευρώπη.

Η έκθεση σε αυξημένα επίπεδα μικροσωματιδίων μπορεί να έχουν διάφορες επιπτώσεις στην υγεία, με την πυροδότηση κρίσεων άσθματος ή αλλεργιών και την επιδείνωση ορισμένων αναπνευστικών και καρδιαγγειακών νόσων, κυρίως στα ευάλωτα άτομα (έγκυοι, παιδιά, ηλικιωμένοι, ανοσοκατεσταλμένοι).

Ο ίδιος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να επανεμφανιστεί το φαινόμενο κατά τη διάρκεια της άνοιξης και πρόσθεσε πως η σύσταση για τις ευαίσθητες ομάδες είναι όσοι ανήκουν σε αυτές να προσέχουν περισσότερο όταν καταγράφονται τέτοια επεισόδια.

«Αύξηση εισαγωγών στα Επείγοντα»

Ολοένα και περισσότερα, οι ειδικοί επισημαίνουν τους κινδύνους από το φαινόμενο της μαζικής μεταφοράς αφρικανικής σκόνης. Σε συνέντευξη στο Πρακτορείο FM, ο πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, καθηγητής Καρδιολογίας Γιώργος Κοχιαδάκης, ο καθηγητής Πνευμονολογίας, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας Νίκος Τζανάκης και η πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας Ζωή Δεμέστιχα, έκρουσαν το καμπανάκι κινδύνου γύρω από αναπνευστικά προβλήματα που προκαλεί η αφρικανική σκόνη.

Διευκρίνισαν μάλιστα πως στις ευπαθείς ομάδες δεν ανήκουν μόνο εκείνοι που υποφέρουν από καρδιολογικά, πνευμονολογικά ή αλλεργικά προβλήματα, αλλά οι ηλικιωμένοι, οι καπνιστές και τα παιδιά.

Όπως εξήγησε ο κ. Κοχιαδάκης: «Τις τελευταίες μέρες παρατηρείται αύξηση εισαγωγών στα Επείγοντα Περιστατικά των νοσοκομείων. Και δεν είναι μόνο καρδιολογικοί ασθενείς, αλλά και υγιή άτομα που κινδυνεύουν από την αφρικανική σκόνη, καθώς η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να δημιουργήσει αυξημένη συχνότητα παλμών, αυξημένη αρτηριακή πίεση, αγγειοσύσπαση στα στεφανιαία αγγεία, αλλά και να αυξήσει και την επίπτωση των οξέων θρομβωτικών επεισοδίων, ακόμα και σε άτομα χωρίς ιστορικό».

Από την πλευρά του, ο κ. Τζανάκης, επεσήμανε πως: «Παρά το γεγονός ότι δεν περιέχουν κατά κανόνα τοξικές ουσίες στην επιφάνειά τους, τα σωματίδια που μεταφέρει η αφρικανική σκόνη, μηχανικά αλλά και εκ της συστάσεώς τους, καθώς αποτελούνται από πυρίτιο, δημιουργούν συνθήκες φλεγμονής στους αεραγωγούς».

Αλλά και η κα Δεμέστιχα, τόνισε πως «...μέσω της αφρικανικής σκόνης μεταφέρονται διάφορα τοξικά μέταλλα, όπως και βακτήρια και μύκητες, μέσα στα οποία είναι και γυρεόκοκκοι και διάφορα φυσικής προέλευσης σωματίδια, αλλά και γενικότερα από ύλη που μπορεί να αιωρείται».

Ι.Σ.Π.: Προσοχή στα άτομα με καρδιακά και αναπνευστικά προβλήματα

Ιδιαίτερη προσοχή στους πάσχοντες από καρδιακά και αναπνευστικά προβλήματα, συνέστησε εξάλλου και ο Ιατρικός Σύλλογος Πειραιά με πρόσφατη ανακοίνωση που εξέδωσε.

Ο ΙΣΠ συνέστησε την αποφυγή πολλών μετακινήσεων εκτός σπιτιού και την προληπτική χρήση προστατευτικής μάσκας στους ανθρώπους, καθώς η υψηλή συγκέντρωση αφρικανικής σκόνης σε συνδυασμό με την έντονη κυκλοφοριακή συμφόρηση και τη μέτρια συγκέντρωση μικροσωματιδίων P10 στον αέρα, μπορεί να προκαλέσει αύξηση εισαγωγών σε νοσοκομεία με αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα, παιδικό άσθμα ή και αρρυθμίες.

«Τουλάχιστον μέχρι τέλος Μαΐου το φαινόμενο»

Εξάλλου, οι συγκεντρώσεις αφρικανικής σκόνης πάνω από τον ουρανό της Ευρώπης θα έχουν διάρκεια τουλάχιστον μέχρι και το τέλος Μαΐου, όπως ανέφερε πρόσφατα ο καθηγητής - πρόεδρος του τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Πατρών και Διευθυντής του Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας, Ανδρέας Καζαντζίδης.

Παράλληλα, ο καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Πρόδρομος Ζάνης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, σημείωσε: «Στην Ελλάδα μετά το πρώτο κύμα σκόνης, είμαστε σε μέτρια κατάσταση. Σε κάποιους σταθμούς ο δείκτης έφτασε να είναι ανθυγιεινός για ευαίσθητες ομάδες, άτομα μεγάλης ηλικίας και άτομα που πάσχουν από χρόνιες πνευμονολογικές ασθένειες, άσθμα κλπ».

Λαγουβάρδος: Θα το βλέπουμε αρκετά συχνά

Ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τόνισε πως το φαινόμενο θα είναι έντονο τουλάχιστον καθ' όλη τη διάρκεια του Απριλίου. «Πρόκειται για ένα φαινόμενο που παρουσιάζεται αυτούς τους μήνες. Δεν είναι παράδοξο ότι συμβαίνει την εποχή αυτή, συνήθως συνοδεύεται με νότιους ανέμους και με αυξημένη θερμοκρασία», είπε πρόσφατα ο κ. Λαγουβάρδος και προσέθεσε ότι δεν πρόκειται για το χειρότερο επεισόδιο: «Πριν από πέντε χρόνια είχαμε ένα πολύ μεγαλύτερο κύμα στην Κρήτη. Είναι ένα φαινόμενο το οποίο θα το βλέπουμε πλέον αρκετά συχνά».

«Είναι ένδειξη της κλιματικής αλλαγής»

Από την πλευρά του, ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής ΑΠΘ, πρόεδρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Δημοσθένης Σαρηγιάννης στάθηκε στην κλιματική αλλαγή, ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να επανεμφανίζεται το φαινόμενο στη διάρκεια όλης της άνοιξης. Επίσης, πρόσθεσε πως η σύσταση για τις ευαίσθητες ομάδες είναι όσοι ανήκουν σε αυτές να προσέχουν περισσότερο όταν καταγράφονται τέτοια επεισόδια.

Μιλώντας για τη διαδρομή που διανύουν τα σωματίδια της αφρικανικής σκόνης μέχρι να φτάσουν στη χώρα μας ο κ. Σαρηγιάννης ανέφερε ότι εκτός από το σημαντικό ποσοστό μετάλλων -βασικό χαρακτηριστικό της σύστασης του εδάφους στην έρημο- που μεταφέρουν απορροφούν στο ταξίδι αυτό σωματίδια και ρύπους από εκείνες τις περιοχές.