«Νικώντας» τον καρκίνο: Μείωση των ανισοτήτων, δημιουργία Εθνικού Σχεδίου Δράσης και Μητρώου ασθενών

Κυρίως, μάλιστα, μετά τη δήλωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που επεσήμανε ότι, μέχρι το 2050, οι διαγνώσεις για τον καρκίνο θα αυξηθούν πάνω από το 75%, που σημαίνει 35 εκατ. νέα περιστατικά.

Η αλήθεια είναι πως μπορούμε να κάνουμε πολύ περισσότερα για να μειωθούν οι ανισότητες στο πεδίο των ασθενών, αλλά και στο πεδίο της έγκαιρης πρόληψης και της ποιοτικής φροντίδας, όπως τονίζει η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, έστω και εάν ζούμε την επανάσταση της τεχνολογίας, των ανοσοθεραπειών, των καινοτόμων θεραπειών και της Ιατρικής Ακριβείας.

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον καρκίνο, μητρώο και 68.000 νέες διαγνώσεις

Φυσικά, πάντα μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση, ειδικά όταν γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα δεν έχει επικαιροποιήσει εδώ και εννιά χρόνια, και συγκεκριμένα από το 2015, το Εθνικό της Σχέδιο δράσης για τον καρκίνο. Την ίδια ώρα, μάλιστα, που το Εθνικό Μητρώο Νεοπλασιών υπολειτουργεί.

Σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, «Κάθε χρόνο στην Ελλάδα γίνονται περί τις 68.000 νέες διαγνώσεις καρκίνων, ενώ οι θάνατοι ανέρχονται περίπου στους 33.000. Συγχρόνως, εκατοντάδες χιλιάδες είναι οι πρώην ασθενείς - επιζώντες καρκίνου, που ζουν πολλά και ποιοτικά χρόνια και φεύγουν από τη ζωή από άλλη αιτία. Η ελπίδα για θεραπεία έγινε πραγματικότητα, αλλά με τίμημα, το υψηλό κόστος που ακόμα και τα πιο κραταιά συστήματα υγείας και ασφαλιστικοί φορείς πλούσιων κρατών δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν, καθώς αυξάνεται συνεχώς».

Θάνατοι και κρούσματα στην Ευρώπη

Το 2020, στην Ευρώπη καταγράφηκαν 4.400.000 νέα κρούσματα καρκίνου και 1.955.000 θάνατοι. Ο καρκίνος έχει αυξητικές τάσεις σε όλες τις χώρες του κόσμου και υπολογίζεται ότι, μέχρι το 2035, θα αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου εκτοπίζοντας τα καρδιαγγειακά νοσήματα, με μία αύξηση των θανάτων από καρκίνο κατά 24% και πάνω. Το 2012, μάλιστα, καταγράφηκαν παγκοσμίως 14,1 εκατ. νέα κρούσματα, το 2018 18 εκατ., ενώ εκτιμάται ότι το 2025 θα φθάσουν στα 19,3 εκατ. Υπολογίζεται ακόμη ότι οι θάνατοι από καρκίνο παγκοσμίως πλησιάζουν τα 10 εκατ. ετησίως.

100 δισ. ευρώ ο οικονομικός αντίκτυπος του καρκίνου στην Ευρώπη

Ο συνολικός οικονομικός αντίκτυπος του καρκίνου στην Ευρώπη εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 100 δισ. ευρώ ετησίως, όπως ανακοινώθηκε από τη διεθνή πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης για τον Έλεγχο του Καρκίνου (UICC).

Εξάλλου, ραγδαία αύξηση θα παρουσιάσει ο καρκίνος τις δεκαετίες που έρχονται, με τα κρούσματα και τους θανάτους εξαιτίας του σχεδόν να διπλασιάζονται έως το 2050, αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).

Σύμφωνα με εκτιμήσεις που έδωσε στη δημοσιότητα ο ογκολογικός τομέας του, η φημισμένη Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας του Καρκίνου (IARC), το 2022 καταγράφηκαν σχεδόν 20 εκατ. νέα περιστατικά καρκίνου. Σημειώθηκαν επίσης 9,7 εκατ. θάνατοι.

Επιπλέον, σε 53,5 εκατ. ανήλθαν οι επιζήσαντες του καρκίνου. Με τον όρο αυτόν αποκαλούνται οι ασθενείς, οι οποίοι ξεπερνούν την πρώτη πενταετία από τη διάγνωση, η οποία σε πολλές περιπτώσεις σηματοδοτεί την ίαση.

Το IARC προβλέπει ότι, έως το 2050, θα καταγράφονται ετησίως 35 εκατ. νέα περιστατικά καρκίνου. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε αύξηση κατά 77% έναντι του 2022. Θα καταγράφονται επίσης 18 εκατ. θάνατοι κατ’ έτος.

Οι παράγοντες κινδύνου

Οι κύριοι παράγοντες πίσω από την αυξημένη επίπτωση που θα έχει ο καρκίνος είναι:

• Η κατανάλωση αλκοόλ
• Η παχυσαρκία
• Η γήρανση και αύξηση του πληθυσμού
• Το κάπνισμα (αυξάνεται διαρκώς στις αναπτυσσόμενες χώρες)

Η διεθνής υπηρεσία προβλέπει ακόμα ότι οι υψηλού εισοδήματος χώρες θα καταγράφουν 4,8 εκατ. κρούσματα περισσότερα το 2050. Ωστόσο, αναλογικά στις πιο φτωχές χώρες θα παρατηρηθούν οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε περιστατικά και θανάτους.

Το IARC αναφέρει ακόμα ότι, κατά μέσο όρο, ένας στους πέντε ανθρώπους θα αναπτύξει καρκίνο στη διάρκεια της ζωής του. Περίπου ένας στους εννιά άνδρες και μία στις δώδεκα γυναίκες θα χάσουν τη ζωή τους εξαιτίας του.

Δύο εκατ. νέα περιστατικά το 2024 στις ΗΠΑ

Η Αμερικανική Εταιρεία για τον καρκίνο, επίσης, στο πρόσφατο report της αναφέρει ότι το 2024 εκτιμάται ότι μόνο στις ΗΠΑ θα διαγνωστούν δύο εκατ. νέα περιστατικά.

Το 27% των θανάτων στην Ελλάδα οφείλεται στον καρκίνο. Από την πλευρά της, η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του καρκίνου ότι «Στην Ελλάδα, το 27% των θανάτων οφείλεται στον καρκίνο. Το ποσοστό αυτό είναι πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ που ανέρχεται στο 18%. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι ανισότητες και να βελτιωθεί η φροντίδα του καρκίνου – τόσο στην Ελλάδα, όσο και παντού στην Ευρώπη. Ενώ οι πολιτικές υγείας της χώρας έχουν βελτιωθεί σημαντικά, κορυφαίοι εμπειρογνώμονες του καρκίνου ζητούν περισσότερα για να διασφαλιστεί η δίκαιη πρόσβαση σε ποιοτική φροντίδα».

Τα πιο πρόσφατα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από το European Cancer Pulse της ECO, ένα διαδικτυακό εργαλείο οπτικοποίησης, αποκαλύπτουν πως η Ελλάδα βοηθάει σημαντικά στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ για την εξάλειψη των καρκίνων που οφείλονται στον ιό HPV. Τόσο τα κορίτσια όσο και τα αγόρια έχουν πλέον πρόσβαση στον εμβολιασμό κατά του ιού HPV, κάτι που τα προστατεύει από όλους τους καρκίνους που προκαλούνται από τη μόλυνση του HPV, συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας και της κεφαλής και τραχήλου.

Το 80,2% των γυναικών στην Ελλάδα, ηλικίας 20-69 ετών, έχουν αναφέρει πως πραγματοποίησαν εξέταση τραχήλου της μήτρας τα τελευταία τρία χρόνια. Το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ που ανέρχεται στο 70,8%. Ωστόσο, μόνο το 13,2% των ατόμων ηλικίας 50-74 έχουν αναφέρει πως πραγματοποίησαν εξέταση για τον καρκίνο του παχέος εντέρου τα τελευταία τρία χρόνια. Αυτό το ποσοστό είναι σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ που ανέρχεται στο 40,5%. Η Ελλάδα δεν έχει επικαιροποιήσει το εθνικό της σχέδιο κατά του καρκίνου από το 2015 και δεν υπάρχει πλήρως λειτουργικό εθνικό μητρώο νεοπλασιών.

Για να επιταχύνουν την πρόοδο, η ΕΛΛΟΚ και η ECO συνεργάστηκαν για την ανάπτυξη του Μανιφέστο «Time to Accelerate: Together Against Cancer». Η ΕΛΛΟΚ και η ECO ζητούν από όλους τους υποψηφίους για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του 2024 να υπογράψουν τις προτάσεις του Μανιφέστου.

Να θυμίσουμε, μάλιστα, ότι, τον περασμένο Φεβρουάριο, η ΕΛΛΟΚ, ανακοίνωσε ότι ενώνει τις δυνάμεις της με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό κατά του Καρκίνου (ECO) για την προώθηση του ρόλου της Ελλάδας στη μάχη κατά του καρκίνου.

Όπως σχολιάζει ο πρόεδρος της ΕΛΛΟΚ Γιώργος Καπετανάκης, «Σήμερα, η ΕΛΛΟΚ και η ECO μοιράζονται ένα κοινό όραμα για μια Ευρώπη χωρίς ανισότητες στη φροντίδα του καρκίνου. Σε ένα κομβικό έτος, με τις ευρωπαϊκές εκλογές προ των πυλών, συνεργαζόμαστε για να επιτύχουμε σύγκλιση και ζητούμε τη δέσμευση των υποψηφίων για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όλων των πολιτικών για την εφαρμογή πολιτικών κατά του καρκίνου οι οποίες, ακολουθώντας τις αξίες που προωθεί το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Κατά του Καρκίνου, θα συνεχίσουν την προσπάθεια για αύξηση της επιβίωσης και ποιότητα ζωής των ογκολογικών ασθενών. Επενδύοντας στην ευρωπαϊκή προσέγγιση ως τον μοναδικό τρόπο που θα μας πάει μπροστά, αναδεικνύουμε τις καλές πρακτικές και, ταυτόχρονα, επικεντρωνόμαστε στην ανάγκη να επιταχύνουμε τις απαραίτητες παρεμβάσεις και προσαρμογές για να επιτύχουμε πρόοδο στους τομείς που βρίσκονται ακόμα πίσω».

Το Μανιφέστο «Time to Accelerate: Together Against Cancer» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού κατά του Καρκίνου, που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο, παρέχει βασικές συστάσεις για τις μελλοντικές πολιτικές κατά του καρκίνου σε ολόκληρη την ΕΕ.

Το Μανιφέστο και οι συστάσεις του

Οι βασικές συστάσεις περιλαμβάνουν:

• Ως ελάχιστη ηλικία τα 21 έτη για την πώληση καπνού («tobacco 21») με στόχο την επίτευξη μιας Ευρωπαϊκής γενιάς που δεν θα καπνίζει
• Πρωτοβουλίες για την εξάλειψη των καρκίνων που προκαλούνται από τους ιούς των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) και της ηπατίτιδας (HBV) όπως είναι η ετήσια παρακολούθηση και αναφορά, ο δωρεάν εμβολιασμός HBV ως μέρος της εθνικής κάλυψης υγείας, η αυξημένη κάλυψη εμβολιασμού για την ηπατίτιδα (HBV) για νεογέννητα, για παιδιά και για ομάδες υψηλού κινδύνου
• Για την εκπλήρωση των δεσμεύσεων του Ευρωπαϊκού Σχεδίου κατά του Καρκίνου, απαιτείται επιπλέον δράση για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις Συστάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ για τα εθνικά προγράμματα screening, τη διασφάλιση τακτικών δημοσίων αναφορών σχετικά με την υλοποίηση των συστάσεων, τη δημοσίευση επιτυχημένων πολιτικών screening και των αποτελεσμάτων τους, την υλοποίηση προγραμμάτων σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο με στόχο να βοηθηθούν οι χώρες να επιτύχουν τις συστάσεις
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση και κάθε Κράτος-Μέλος πρέπει να αντιμετωπίσουν την κρίση που αφορά το υγειονομικό προσωπικό που απασχολείται στην φροντίδα του καρκίνου
• Πολιτικές συμφωνίες απαιτούνται για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, το οποίο αποτελεί απειλή για την ανθεκτικότητα του συστήματος υγείας
• Πρέπει να αντιμετωπιστούν οι αιτίες των ελλείψεων προσωπικού στην υγεία, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών εργασίας, και πρέπει να προστατευθεί η ευημερία των επαγγελματιών υγείας
• Όλες οι χώρες πρέπει να έχουν πλήρως λειτουργικό Εθνικό Σχέδιο Κατά του Καρκίνου και Εθνικό Μητρώο Νεοπλασιών για να διασφαλίσουν ότι όλοι οι ογκολογικοί ασθενείς λαμβάνουν ποιοτική φροντίδα και να βελτιώσουν τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τις κοινωνικές ανισότητες και την εθνικότητα των ασθενών
• Νομική προστασία πρέπει να παρέχεται στους επιζώντες από τον καρκίνο, ώστε να μην απαιτείται από αυτούς να δηλώσουν το ιστορικό της ασθένειας στους παρόχους χρηματοοικονομικών υπηρεσιών

Οι πιο συχνοί καρκίνοι, σύμφωνα με τους χειρουργούς Ογκολόγους

Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Ογκολογίας, η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως είναι ο καρκίνος του πνεύμονα και αποτελεί το 14% του συνόλου των διαγνώσεων καρκίνου.

Στη χώρα μας, το 2020, καταγράφηκαν 8.960 νέα κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα και σημειώθηκαν 7.662 θάνατοι, ενώ ο συχνότερος καρκίνος στη γυναίκα είναι ο καρκίνος του μαστού, με 250.000 νέες διαγνώσεις καρκίνου και 90.000 θανάτους ετησίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπολογίζεται ότι περισσότερο από μία γυναίκα στις εννιά θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής της. Στη χώρα μας τα νέα περιστατικά καρκίνου του μαστού είναι 7.770 ετησίως και οι θάνατοι 2.330.

Μετά τον καρκίνο του πνεύμονα, ο συχνότερος καρκίνος στον άνδρα είναι ο καρκίνος του προστάτη που αποτελεί και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο. Στην Ελλάδα διαγνώστηκαν το 2020 (έκθεση Globocan) 6.217 νέα κρούσματα και 1.835 θάνατοι.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο και για τα δύο φύλα, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα και του προστάτη για τους άνδρες, και τον καρκίνο του πνεύμονα και του μαστού για τις γυναίκες. Στην Ελλάδα, το 2020 διαγνώστηκαν 6.529 νέα κρούσματα καρκίνου παχέος εντέρου και 3.431 θάνατοι (Globocan). Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία σημαντική αύξηση της επίπτωσης του καρκίνου της ουροδόχου κύστεως στην Ελλάδα, με 5.645 νέα κρούσματα ετησίως και 1.543 θανάτους το 2020 (Globocan). Αυξητικές τάσεις καταγράφονται εξάλλου στον παγκρεατικό καρκίνο, των χοληφόρων, της μήτρας και των ωοθηκών, του νεφρού και το μελάνωμα.

Εξάλλου την τελευταία 4ετία, σημειώθηκε μία μεγάλη καθυστέρηση στη διάγνωση νέων κρουσμάτων καρκίνου παγκοσμίως αλλά και στη χώρα μας, λόγω της παραμέλησης από τον γενικό πληθυσμό του τακτικού προσυμπτωματικού ελέγχου, ως συνέπεια της πανδημίας.

Σε μια πρόσφατη ερευνητική καταγραφή της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου για την All.Can, ανεδείχθη ότι στη χώρα μας μόνο το 11% των διαγνώσεων καρκίνου έγιναν κατά τη διαδικασία προληπτικού ελέγχου (check up), ποσοστό απαράδεκτα χαμηλό για ευρωπαϊκή χώρα. Αντίθετα, το 50% των καρκίνων διαγνώστηκαν κατά τον έλεγχο για άλλο πρόβλημα υγείας του πάσχοντος και παρατηρήθηκε μια καθυστέρηση στη διάγνωση -πάνω από δύο μήνες- από την πρώτη επίσκεψη του ατόμου στον γιατρό.

Υπολογίζεται, ότι μόνο το 25-30% των Ελληνίδων που θα έπρεπε να κάνουν Τεστ Παπανικολάου υποβάλλονται σε έλεγχο και μάλιστα, μόλις μία φορά κάθε 2-3 έτη ενώ, εξάλλου, μόλις το 40% των γυναικών, που πρέπει να υποβάλλονται σε μαστογραφία, ελέγχεται μαστογραφικά, σύμφωνα με στοιχεία της All.Can.

Δυστυχώς, παρά τη διαρκή ενημέρωση και τις προσπάθειες που γίνονται σε όλη την Ευρώπη για την καθιέρωση πληθυσμιακού προσυμπτωματικού ελέγχου για τις συχνότερες μορφές καρκίνου (μαστού, πνεύμονα, παχέος εντέρου, προστάτη, τραχήλου μήτρας, κλπ.) που οδηγούν σε μείωση μέχρι και 70% της θνησιμότητας (από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας) και μέχρι 35% (από καρκίνο του μαστού), η συμμόρφωση του γενικού πληθυσμού παραμένει χαμηλή και οι γεωγραφικές ανισότητες μεγάλες τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο.

Μεγάλες ανισότητες, ιδιαίτερα εμφανείς στον καρκίνο μαστού

Τα νέα δεδομένα του IARC αποκαλύπτουν σημαντικές ανισότητες στη διάγνωση και τη θεραπεία μεταξύ των κρατών. Οι ανισότητες αυτές είναι ιδιαιτέρως εμφανείς στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού, όπως επισημαίνει ο ΠΟΥ.

Συγκεκριμένα, οι γυναίκες στις αναπτυσσόμενες χώρες έχουν 50% λιγότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού έναντι των γυναικών στις εύπορες χώρες του κόσμου. Αυτό όμως, τις θέτει σε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουν από τη νόσο. Και αυτό, διότι σημαίνει πως καθυστερεί σημαντικά η διάγνωση και επομένως η θεραπεία.

Ο καρκίνος του μαστού σχετίζεται άλλωστε, και με τον τρόπο ζωής όπως, για παράδειγμα, την κατανάλωση αλκοόλ, την παχυσαρκία, την καθιστική ζωή. Στις ανεπτυγμένες χώρες, κάθε γυναίκα έχει 1 στις 12 πιθανότητες να τον αναπτύξει και 1 στις 71 πιθανότητες να πεθάνει από αυτόν. Στις αναπτυσσόμενες, από την άλλη, οι γυναίκες έχουν μόνο 1 στις 27 πιθανότητες να τον αναπτύξουν, έχουν όμως 1 στις 48 να πεθάνουν εξαιτίας του.

Υπάρχουν και σπάνιοι καρκίνοι

Πριν λίγο καιρό, τιμήθηκε για ακόμη μία χρονιά η Παγκόσμια Ημέρα Σπανίων Παθήσεων, έχοντας ως κύριο μέλημα την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και την άσκηση πίεσης, προκειμένου τα συστήματα υγείας και πρόνοιας να προσαρμόζονται στους πάσχοντες από σπάνιο νόσημα για την πρόληψη και την αποτελεσματική θεραπεία των παθήσεών τους.

Οι επιστήμονες, και ειδικότερα η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, μας υπενθυμίζουν ότι υπάρχουν και σπάνιοι καρκίνοι εκτός από σπάνια νοσήματα. Ως σπάνιοι καρκίνοι χαρακτηρίζονται εκείνοι που έχουν εμφάνιση έως 6 περιστατικών ανά 100.000 πληθυσμού ανά έτος (<6/100.000/έτος) και αφορούν περισσότερους από 300 υπο-τύπους καρκίνου. Τα δεδομένα δείχνουν πως πάνω από 5,1 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο πάσχουν από σπάνιους καρκίνους και περισσότερα από 650.000 νέα περιστατικά διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο.

Οι σπάνιες μορφές καρκίνου, παρ’ ότι μεμονωμένα δεν έχουν μεγάλη εμφάνιση, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι συνολικά αντιπροσωπεύουν σήμερα το 24% όλων των νέων περιπτώσεων καρκίνου που διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των σπάνιων συμπαγών όγκων ενηλίκων (14%), των σπάνιων αιματολογικών καρκίνων (9%), καθώς και όλων των καρκίνων της παιδικής ηλικίας (1%).

Επιπλέον, το ποσοστό θνησιμότητας στους σπάνιους καρκίνους είναι περίπου 30%, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη εστίασης στην έγκαιρη ανίχνευση και αντιμετώπισή τους. Η υπερβολική θνησιμότητα των σπάνιων καρκίνων, σύμφωνα με μελέτες, σχετίζεται με συχνές λανθασμένες διαγνώσεις, καθυστερήσεις στη διάγνωση και θεραπεία, περιορισμένο ερευνητικό ενδιαφέρον, έλλειψη εφαρμογής βέλτιστων κατευθυντήριων γραμμών και ανεπαρκή διάθεση πόρων για έρευνα.

Δέκα οδηγίες για τους σπάνιους καρκίνους

Η Ευρωπαϊκή κοινή δράση για τους σπάνιους καρκίνους (2014 – 2020) JARC (Join Action on Rare Cancers) ολοκλήρωσε τις εργασίες της με την έκδοση κειμένου θέσεων με τον τίτλο «Ατζέντα Σπάνιοι Καρκίνοι 2030», στην οποία περιέχονται οι παρακάτω δέκα συστάσεις που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη, από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικών για τον καρκίνο, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ορίζοντα το έτος 2030:

1. Οι σπάνιοι καρκίνοι αποτελούν τις σπάνιες ασθένειες της ογκολογίας
2. Οι σπάνιοι καρκίνοι πρέπει να παρακολουθούνται αδιάλειπτα
3. Τα συστήματα υγείας πρέπει να εκμεταλλεύονται τη δικτύωση
4. Η ιατρική εκπαίδευση θα πρέπει να εκμεταλλεύεται και να εξυπηρετεί τη δικτύωση της υγειονομικής περίθαλψης
5. Η έρευνα πρέπει να ενισχυθεί και να ενθαρρυνθεί από τη δικτύωση και να λάβει υπόψη της τον αναμενόμενα αυξανόμενο βαθμό ανασφάλειας που νοιώθουν οι ασθενείς
6. H κοινή κλινική λήψη αποφάσεων από τον γιατρό και τον ασθενή πρέπει να αποτιμάται ιδιαίτερα
7. Οι καινοτόμες τελευταίας τεχνολογίας μέθοδοι θεραπείας θα πρέπει να αναπτυχθούν στην αντιμετώπιση των σπάνιων καρκίνων
8. O (ευρωπαϊκός) κανονισμός που σχετίζεται με την αντιμετώπιση των καρκίνων θα πρέπει να επιτρέψει και να λαμβάνει υπόψη της τον υψηλότερο βαθμό αβεβαιότητας (των ασθενών)
9. Οι στρατηγικές αντιμετώπισης των σπάνιων καρκίνων και η βιωσιμότητα των παρεμβάσεων πρέπει να βασίζονται στην δικτύωση
10. Οι ασθενείς με σπάνιους καρκίνους πρέπει να συμμετέχουν σε όλους τους τομείς καταπολέμησης των σπάνιων καρκίνων

Σε πλήρη εναρμόνιση με τις παραπάνω συστάσεις, βασικά «όπλα» στον άνισο αγώνα κατά των σπανίων καρκίνων, μεταξύ άλλων, πρέπει να αποτελούν:

• Η επένδυση στην ευαισθητοποίηση και την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, και κυρίως των οικογενειακών ιατρών και των παιδιάτρων, για την έγκαιρη ανίχνευση και αντιμετώπιση των ασθενειών
• Η χρηματοδότηση ερευνών και η διεθνής συνεργασία για την ανάπτυξη στοχευμένων θεραπειών και εξατομικευμένων διαγνωστικών και θεραπευτικών προσεγγίσεων
• Η εστίαση στη διευρυμένη συνεργασία της χώρας μας με τα Ευρωπαϊκά Κέντρα αναφοράς για τους σπάνιους καρκίνους, η αξιοποίηση της υφιστάμενης τεχνογνωσίας και η διευκόλυνση της πρόσβασης των ασθενών
• Η δημιουργία υποστηρικτικών υπηρεσιών τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους φροντιστές τους, με στόχο την πλοήγηση στην πολυπλοκότητα της διάγνωσης και θεραπείας του σπάνιου καρκίνου

Η Πολιτεία οφείλει να κινηθεί λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Κοινής Δράσης για τους Σπάνιους Καρκίνους (EU Joint Action on Rare Cancers), αλλά και εφαρμόζοντας τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Δράσης κατά του καρκίνου. Πρόκειται για ένα Σχέδιο το οποίο, μεταξύ άλλων, ενθαρρύνει τη διακρατική συνεργασία μέσα από τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού δικτύου το οποίο θα συνδέει όλα τα πιστοποιημένα κέντρα για την καταπολέμηση του καρκίνου σε κάθε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι σπάνιοι καρκίνοι, αποτελώντας το ¼ περίπου του συνόλου των περιπτώσεων καρκίνου που εμφανίζονται κάθε χρόνο, πρέπει να αποτελούν μέρος του Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά του καρκίνου της χώρας μας, τη δημιουργία του οποίου πρόσφατα ανακοίνωσε ο Υπουργός Υγείας.

Διαβάστε ολόκληρο το αφιέρωμα του CNN Greece για την Υγεία ΕΔΩ