Υγεία: Αυτές είναι οι προτεραιότητες και οι προκλήσεις για το 2024

Στην αυγή κάθε νέας χρονιάς, είθισται να πραγματοποιήσουμε τον καθιερωμένο απολογισμό για τη χρονιά που πέρασε και ποιες είναι οι προτεραιότητες αλλά και οι εκκρεμότητες που έχουμε μπροστά μας. Ειδικά στην post COVID εποχή, η υγεία τίθεται στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος.

Θα ήταν ευχής έργον να μπορούσαμε να πούμε ότι το 2024 θα ήταν η χρονιά της υγείας- όπως άλλωστε έχει χαρακτηρίσει την επόμενη 4ετία ο Πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης.

Ρεαλιστικά δεν θα είναι, όμως νομοτελειακά θα προχωρήσουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί με έμφαση την «καρδιά» του ΕΣΥ, όπως οι μονάδες τραύματος, αγγειακών εγκεφαλικών- σύμφωνα με το νόμο που ιδρύθηκε, προκειμένου να λειτουργήσουν 19 Μονάδες Εγκεφαλικών στη χώρα, με δύο ήδη μονάδες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη να έχουν ξεκινήσει- τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, αλλά και η κάλυψη πολλών κενών σε νησιωτικές και άγονες περιοχές. Άλλωστε με έναν μάχιμο πολιτικό, όπως ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης στο τιμόνι του υπουργείου Υγείας, είναι βέβαιο ότι θα προχωρήσουν οι αναγκαίες μεταρυθμίσεις, τουλάχιστον όσον αφορά στο υγειονομικό πεδίο περισσότερο, και σε δεύτερη μοίρα στο πεδίο του φαρμάκου και τη μείωση, ή την κατάργηση του clawback, μία μνημονιακή στρέβλωση που ταλανίζει τον κλάδο και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.

Οι έξυπνες παρεμβάσεις

Εάν το 2024 θα είναι μία καλή χρονιά για τη δημόσια υγεία, το ευχόμαστε αλλά θα πρέπει να δούμε στην πράξη, τονίζει στο CNN GREECE, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, προσθέτοντας ότι οι μεταρυθμίσεις που αναφέρονται στο Πρόγραμμα και στις καμπάνιες της παχυσαρκίας, οι Μονάδες Αγγειακών Εγκεφαλικών και οι μονάδες τραύματος, αποτελούν αναγκαίες και έξυπνες πρωτοβουλίες του συστήματος και των ασθενών στην Ελλάδα.

Αναφερόμενος στα έργα υποδομής στα νοσοκομεία που πραγματοποιούνται σε όλη σχεδόν τη χώρα, ο πρόεδρος του ΠΙΣ επισημαίνει ότι είναι σίγουρα μία θετική παράμετρος, ωστόσο παραμένει πάντα το μείζον ζήτημα της στελέχωσης.

Να θυμίσουμε, ότι συμβασιοποιούνται καθημερινά, τα έργα του τομέα υγείας που είναι ενταγμένα στο Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους 1,9 δις ευρώ και των εκσυγχρονισμών και ανακαίνισης νοσοκομείων.

Και προσθέτει ο κ. Εξαδάκτυλος: Τα νοσοκομεία πρέπει να γίνουν ελκυστικά φυσικά για τους ασθενείς, αλλά και για την ιατρική κοινότητα. Διότι εάν ένα νοσοκομείο δε διαθέτει επάρκεια γιατρών και ιατρικών ειδικοτήτων, τότε δεν μπορεί να λειτουργήσει. Να θυμίσουμε επίσης, όπως είχε τονίσει πριν αρκετούς μήνες ο τότε Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας Γιάννης Κωτσιόπουλος, τα επόμενα χρόνια το ΕΣΥ θα βρεθεί αντιμέτωπο με πολλά κενά, καθώς πολλοί γιατροί συνταξιοδοτούνται. Βεβαίως ο Υπουργός Υγείας έχει τονίσει πολλές φορές ότι υπάρχει σχέδιο αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με το οποίο το επόμενο διάστημα θα επαναπατριστούν νέοι Έλληνες επιστήμονες αλλά και καταξιωμένοι καθηγητές πανεπιστημίων.

Το brain gain της Υγείας

Σύμφωνα με τον υπ. Υγείας, συμπεριλαμβάνεται για πρώτη φορά μια έμπρακτη πολιτική ενάντια στο brain drain όπου με απόφαση του υπουργείου, εκχωρήθηκαν στις ιατρικές σχολές της χώρας 270 θέσεις πανεπιστημιακών που θα στελεχώσουν τα ακαδημαϊκά ιδρύματα, αλλά και τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία της χώρας. Βεβαίως πρέπει να δούμε ποιοι από αυτούς θα έρθουν τελικά από το εξωτερικό και θα στελεχώσουν το ΕΣΥ.

Και φυσικά μην ξεχνάμε τις αυξήσεις που πρέπει να γίνουν στους μισθούς των γιατρών και νοσηλευτών. Όπως πολύ συχνά ο κ. Ο Χρυσοχοΐδης μιλάει για το έλλειμμα που υπάρχει στην υγεία σε όλη την Ευρώπη, καθώς λείπουν σχεδόν ένα εκατ. άνθρωποι, θα θέλαμε να ακούσουμε με την ίδια ζέση, να μιλήσουμε και για τις αναγκαίες παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν στις – ήδη πολύ χαμηλές- απολαβές των γιατρών.

Άλλωστε και ο ίδιος ο υπουργός Υγείας στην ομιλία του για την κύρωση του προϋπολογισμού 2024 στη Βουλή στις 15 Δεκεμβρίου 2023, μίλησε για την αναγκαιότητα να αναπτυχθεί το προσωπικό του ΕΣΥ, τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και για ένα δίκαιο σύστημα αμοιβών.

Οι αναγκαίες διορθώσεις

Και μιλώντας μεταξύ άλλων για ζητήματα που πρέπει να διορθωθούν, να σημειώσουμε, ότι είναι επιτακτική ανάγκη οι τεχνολόγοι Ραδιολογίας να ενταχθούν στα Βαρέα και Ανθυγιεινά καθώς και στην κλίμακα Α' (Ανεξαρτήτως της ΤΕ, ή ΔΕ κατηγορίας διότι κάνουν την ίδια εργασία και η ακτινοβολία δεν ξεχωρίζει από κατηγορίες). Και σίγουρα δεν είναι τραυματιοφορείς οι τεχνολόγοι Ραδιολογίας- οι τελευταίοι έχουν ενταχθεί στα ΒΑΕ- χωρίς να υποτιμήσουμε την ειδικότητα του τραυματιοφορέα.

Μία μεταρρύθμιση που πρέπει να τρέξει ξανά πάντως, καθώς μοιάζει κολλημένη, είναι αυτή του προσωπικού γιατρού. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Εξαδάκτυλος, «ο θεσμός του προσωπικού γιατρού ξεκίνησε το 2022 και το 2023 ήταν σαν να μην υπήρξε…»

Πρόληψη: Η «καρδιά» της υγείας

Η πρόληψη αποτελεί μία κρίσιμη στρατηγική η οποία θα ενισχυθεί το 2024, μέσα από το Εθνικό σχέδιο πρόληψης που οικοδομεί ηγεσία του υπ. Υγείας.

Ας δούμε στη συνέχεια, τις προτεραιότητες που έχουν ανακοινωθεί και έχουν ξεκινήσει να εφαρμόζονται:

Στρατηγική αντιμετώπιση των 6 κυρίων χρόνιων παθήσεων (καρκίνος, καρδιαγγειακές παθήσεις - συμπεριλαμβάνουν διαβήτη και αγγειακά - άνοια, ψυχικές νόσοι, χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις, μυοσκελετικές παθήσεις).

Ανάπτυξη του προσωπικού του ΕΣΥ, βελτίωση των συνθηκών εργασίας και δίκαιο συστημάτων αμοιβών.

Μείωση χρόνων αναμονής και για τις θεραπείες και για τις λίστες αναμονής και γρηγορότερη προσέλευση του ΕΚΑΒ, όπου υπάρχει ανάγκη.

Παροχή εξατομικευμένων, ενοποιημένων, ολοκληρωμένων, υψηλής ποιότητας και ασφαλών υπηρεσιών, βασισμένων στην τεκμηριωμένη ιατρική γνώση. Εδώ είναι η μεγάλη μας προτεραιότητα για να δημιουργήσουμε κέντρα αναφοράς για τις πιο συχνές και σοβαρές χρόνιες παθήσεις.

Πλήρης εκμετάλλευση της τεχνολογίας προς όφελος των ασθενών

Εκπόνηση του υγειονομικού χάρτη της χώρας.

Η πανδημία της ψυχικής υγείας

Επίσης, στο αμέσως επόμενο διάστημα προχωρά σε μία ακόμη μεγάλη μεταρρύθμιση που αφορά στην Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Για πρώτη φορά συστήνεται ένα Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ.) που διαρθρώνεται σε Περιφερειακά Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, που λειτουργούν στις Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών.

Περαιτέρω ολοκληρωθεί να ολοκληρωθεί η μετεξέλιξη των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων και η ένταξη τους στα Κοινοτικά Δίκτυα που εκδηλώνονται. Με το σχέδιο νόμου που θα ολοκληρωθεί η διασφάλιση του θεραπευτικού συνεχούς μέσω της χρήσης ψηφιακών τεχνολογιών και η δια βίου πλοήγηση των Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας σε ένα αποτελεσματικό και αποτελεσματικό σύστημα παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

Ελλείψεις φαρμάκων: Έρχεται ψηφιακή εφαρμογή

Αναφορικά με το θέμα των ελλείψεων φαρμάκων, το οποίο ταλάνισε όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη το 2023, η ηγεσία του υπ. Υγείας, προχώρησε μετά από νομοθετική ρύθμιση στη δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης και ενημέρωσης των πολιτών για την επάρκεια των κρίσιμων και αναγκαίων φαρμάκων στη χώρα μας. Ο μηχανισμός αυτός θα φτάσει πολύ σύντομα μέσα από ψηφιακή εφαρμογή στο κινητό του πολίτη για ενημέρωση του.

Οι νέες διοικήσεις & η δημόσια υγεία στα χρόνια της κλιματικής κρίσης

Η αναδιοργάνωση των νοσοκομείων της χώρας, με πρώτο βήμα την επιλογή νέων διοικήσεων, αποτελεί κρίσιμη προτεραιότητα του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη για το 2024, με την ελπίδα βέβαια, να είναι όσο το δυνατόν απαλλαγμένοι από τον «κομματικό μανδύα».

Να σημειώσουμε, ότι δημοσιεύθηκε στις 29 Δεκεμβρίου, η πρώτη προκήρυξη στη βάση του νέου νόμου 5062/2023 για την «Επιλογή Διοικήσεων των Φορέων του Δημοσίου και Ενίσχυση της Αποτελεσματικότητάς τους», η οποία αφορά στη στελέχωση των Διοικήσεων των επτά Υγειονομικών Περιφερειών (Υ.Πε) της χώρας.

Η προκήρυξη είναι ενιαία και αφορά συνολικά στην κάλυψη 21 θέσεων Διοικητών και Υποδιοικητών των επτά Υγειονομικών Περιφερειών της χώρας. Είναι δε προάγγελος της δεύτερης ενιαίας προκήρυξης για τη στελέχωση των Διοικήσεων των Νοσοκομείων της χώρας, η δημοσίευση της οποίας θα ακολουθήσει σύντομα.

Ημερομηνία έναρξης υποβολής των αιτήσεων από τους ενδιαφερόμενους ορίζεται η Πέμπτη 18 Ιανουαρίου και ώρα 8 π.μ. και καταληκτική η Δευτέρα 29 Ιανουαρίου και ώρα 2 μ.μ.

Να θυμίσουμε επίσης, ότι ο προϋπολογισμός του 2024 για την υγεία είναι αυξημένος κατά 897 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα για τα νοσοκομεία, την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και την ΕΚΑΠΥ, η αύξηση αυτή είναι μεγαλύτερη κατά 486 εκ ευρώ, δηλ. 13,3%.

Στη μετά COVID εποχή, είναι επιτακτική ανάγκη να τεθούν συγκεκριμένοι και ρεαλιστικοί στόχοι αλλά και μία ακόμη μεγαλύτερη οικονομική ενίσχυση στο υγεινομικό μας σύστημα. Η Υγεία στην πανδημία βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της μάχης και το ίδιο θα συμβεί το προσεχές διάστημα με τις προκλήσεις που μας χτυπούν ήδη την πόρτα και είναι ήδη εδώ, όπως η κλιματική κρίση, η οποία θα επηρεάσει σημαντικά τη δημόσια υγεία.