Προς μια νέα φαρμακευτική πολιτική – Τι δείχνει ο προϋπολογισμός του 2024
Αυξημένες συνολικές πιστώσεις για την υγεία κατά 897 εκατ. ευρώ, προβλέπει ο κρατικός προϋπολογισμός του 2024, ο οποίος αναμένεται να ψηφιστεί από τη Βουλή στις 15 Δεκεμβρίου. Μεγάλο μέρος, ωστόσο, προέρχεται από τις εισφορές των ασφαλισμένων, ενώ για μία ακόμα χρονιά η φαρμακευτική δαπάνη κινείται σε πολύ χαμηλότερα των αναγκών επίπεδα.
Για τα Νοσοκομεία και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας έχει προβλεφθεί ενίσχυση των επιχορηγήσεων από τον τακτικό προϋπολογισμό το 2024, καθώς καταγράφονται μεγαλύτερες ανάγκες από την αύξηση του αριθμού των ασθενών που απευθύνονται στο δημόσιο σύστημα υγείας σε σχέση με τα έτη της πανδημίας (αύξηση τακτικών χειρουργείων, νοσηλειών κ.ο.κ.). Επίσης, η αύξηση των δαπανών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών, αποτυπώνει το αυξημένο επίπεδο των τιμών. Οι πληθωριστικές τάσεις δε, κατέστησαν επιβεβλημένη την αύξηση των μεταβιβάσεων προς τα νοσηλευτικά ιδρύματα και προς λοιπούς εποπτευόμενους φορείς, όπως το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ), ώστε να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες λειτουργικές δαπάνες, όπως αυτές απορρέουν από την αύξηση των τιμών των προϊόντων και την αύξηση των τιμών των καυσίμων.
Μέρος των μεταβιβάσεων, ύψους 419 εκατ. ευρώ, προβλέπεται να κατευθυνθεί προς την ΕΚΑΠΥ, η οποία έχει αναλάβει να διενεργεί διαγωνισμούς για ένα μέρος των προμηθειών φαρμάκων των δημόσιων νοσοκομείων με στόχο τον εξορθολογισμό της δαπάνης, την κεντρική διαχείριση των παραγγελιών, τη μείωση του χρόνου πληρωμής των προμηθευτών και τη συνακόλουθη αποκλιμάκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των νοσοκομείων.
Το όριο της φαρμακευτικής δαπάνης του ΕΟΠΥΥ από 2.125 εκατ. ευρώ το 2023, για το 2024 διαμορφώνεται σε 2.187 εκατ. ευρώ, ενδέχεται δε να αναπροσαρμοστεί. Η αύξηση αυτή στη φαρμακευτική δαπάνη του ΕΟΠΥΥ κατά 62 εκατ. ευρώ αντιστοιχεί στη μεταβολή του ΑΕΠ, ενώ η περαιτέρω ενίσχυση του προϋπολογισμού του φαρμάκου αναμένεται να προέλθει από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και την ενεργοποίηση της ρήτρας συνυπευθυνότητας για τους στόχους του clawback.
Οι ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων και συνταξιούχων στον ΕΟΠΥΥ για το 2024 προβλέπεται να αυξηθούν κατά 200 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2023. Πιο συγκεκριμένα, από τα 7,037 δισ. ευρώ έσοδα που θα έχει ο Οργανισμός, μόνο τα 601 εκατομμύρια ευρώ προέρχονται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ακόμα κι αν προστεθούν σε αυτά, τα 204 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, η συνεισφορά του κράτους είναι κάτω από 12%.
Η φαρμακοβιομηχανία, πάντως, για μία ακόμα χρονιά θα κληθεί να συνεισφέρει ένα δυσθεώρητο ποσό στο σύστημα υγείας. Το 2022, η χώρα μας έσπασε ένα ακόμα αρνητικό ρεκόρ, καθώς η συνεισφορά της φαρμακοβιομηχανίας στη φαρμακευτική δαπάνη ξεπέρασε αυτή του κράτους. Μάλιστα, η υπέρβαση έγινε έναν χρόνο νωρίτερα από ό,τι είχε προβλέψει σχετική μελέτη για τις συνέπειες της συνεχιζόμενης πολιτικής των υπερβολικών επιβαρύνσεων των φαρμακευτικών εταιρειών.
Η ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης για το φάρμακο και οι διαρθρωτικές αλλαγές θα πρέπει να αποτελέσουν συστατικά στοιχεία της νέας φαρμακευτικής πολιτικής, που έχει εξαγγείλει το υπουργείο Υγείας ότι θα καταρτίσει το 2024. Μάλιστα, αυτή η χρονική στιγμή, μετά από την κρίση της πανδημίας του κορονοϊού, αποτελεί μοναδική ευκαιρία για τη χώρα μας, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση επαναφέρει στις προτεραιότητές της, την ενίσχυση της παραγωγής φαρμάκων στο ευρωπαϊκό έδαφος.
Η υποχρηματοδότηση των προϋπολογισμών του ΕΟΠΥΥ και των νοσοκομείων για το φάρμακο έχει αρνητικές συνέπειες πρωτίστως για τον Έλληνα ασθενή, γιατί οδηγεί σε ελλείψεις και καθυστερήσεις στην είσοδο καινοτόμων θεραπειών στη χώρα. Πλήττεται, επίσης, η βιωσιμότητα της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας.
Παράλληλα, το πρόβλημα της φαρμακευτικής κάλυψης των ανασφάλιστων, παραμένει εν πολλοίς άλυτο. Η φαρμακοβιομηχανία είχε προτείνει επανειλημμένα, να υπάρξει χρηματοδότηση από την Κοινωνική Πρόνοια. Αντί αυτού, η κυβέρνηση τώρα φαίνεται πως θα προχωρήσει στον διαχωρισμό των ΑΜΚΑ σε ενεργά και μη, σύμφωνα με ειδική πρόβλεψη στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Δηλαδή, οι ανασφάλιστοι πολίτες θα έχουν πρόσβαση μόνο στα Επείγοντα του ΕΣΥ, ενώ συγκεκριμένες κατηγορίες με μη ενεργό ΑΜΚΑ θα συνεχίσουν να έχουν δικαίωμα στη δημόσια νοσοκομειακή και φαρμακευτική περίθαλψη.
Μέριμνα, θα πρέπει επίσης να υπάρξει για την κάλυψη της δαπάνης του ΙΦΕΤ, μέσα από ένα διακριτό κονδύλι. Τα φίλτρα στη συνταγογράφηση, ο περιορισμός της υποκατάστασης καταξιωμένων οικονομικών φαρμάκων από νεότερα και ακριβότερα, η διασφάλιση της βιωσιμότητας των πολύ φθηνών φαρμάκων και ταυτόχρονα, η πρόσβαση σε νέες καινοτόμες θεραπείες, αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για μια ολοκληρωμένη φαρμακευτική πολιτική. Προϋπόθεση για όλα αυτά, όμως, είναι η διόρθωση της φαρμακευτικής δαπάνης στα πραγματικά επίπεδα και η ελαχιστοποίηση του clawback, χωρίς λογιστικού τύπου κόλπα.