Παγκόσμια Ημέρα κατά του HIV: Προληπτική θεραπεία και Εθνικό Μητρώο, αλλάζουν το τοπίο
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του ιού HIV που τιμάται σήμερα 1η Δεκεμβρίου, δίνει μία νέα πνοή στους ανθρωπους που ζουν με τον ιό, αλλά και σε αυτούς που κινδυνεύουν.
Στέλνει κυρίως το μήνυμα, ότι με την ισότιμη πρόσβαση στις καινοτόμες θεραπείες, αλλά και στην προληπτική θεραπεία, οι ασθενείς, μπορούν να ζήσουν μία ζωή με σημαντικό προσδόκιμο επιβίωσης, με ποιότητα και να αφήσουν πίσω τους για πάντα, το στίγμα και το φόβο.
Επιτέλους Εθνικό Μητρώο HIV
Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, αναφορικά με την επιδημιολογική επιτήρηση του HIV, το 2023 είναι μια χρονιά, κατά τη διάρκεια της οποίας άλλαξε ο τρόπος καταγραφής των νέων διαγνώσεων HIV στη χώρα, καθώς τέθηκε σε λειτουργία το Εθνικό Μητρώο HIV του Υπουργείου Υγείας, στο οποίο μετέπεσαν όλα τα δεδομένα που είχαν καταγραφεί από την αρχή της επιδημίας έως και τις 04/04/2023 στο Αρχείο HIV του ΕΟΔΥ.
Κατά τους πρώτους δέκα μήνες του έτους, οι νέες διαγνώσεις HIV κυμαίνονται σε λίγο υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με τα 4 προηγούμενα έτη (531 που αντιστοιχούν σε 5,1 ανά 100.000 πληθυσμού), ενώ συχνότερος τρόπος μόλυνσης είναι η σεξουαλική επαφή, κυρίως μεταξύ ανδρών (35,2% των νέων διαγνώσεων). Ωστόσο, στα διαθέσιμα στοιχεία για μεγάλο ποσοστό νέων διαγνώσεων (37,3% των νέων διαγνώσεων) ο τρόπος μετάδοσης είναι ακαθόριστος, κάτι που δυσχεραίνει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων αναφορικά με τον τρόπο μετάδοσης στις νέες διαγνώσεις.
Η συνθήκη 95-95-95
Σύμφωνα με το πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για την αντιμετώπιση του HIV/AIDS (UNAIDS), στόχος είναι μέχρι το 2030 να έχει επιτευχθεί το 95-95-95 που ερμηνεύεται ως εξής: το 95% των ατόμων που ζουν με τον HIV να έχουν διαγνωσθεί, το 90% των ατόμων που ζουν με τον HIV να είναι υπό θεραπεία και το 86% των ατόμων που ζουν με τον HIV να έχουν επιτύχει ιική καταστολή.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον πρόσφατο καταρράκτη των σταδίων φροντίδας, ο οποίος έχει καταρτιστεί σύμφωνα με τις διαγνώσεις που πραγματοποιήθηκαν έως και το τέλος του 2022, το 85,1% ατόμων που ζουν με HIV στη χώρα μας έχει διαγνωσθεί και το 69,9% έχει λάβει αντιρετροϊκή αγωγή. Ειδικά για την ομάδα των ανδρών που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες, τα αντίστοιχα ποσοστά εκτιμώνται σε 88,8% και 82%, ενώ για τους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών και τα άτομα αλλοδαπής εθνικότητας, τα ποσοστά απέχουν ακόμα περισσότερο από τον στόχο 95-95-95.
Τα ανωτέρω στοιχεία αναδεικνύουν την αναγκαιότητα ενίσχυσης της έγκαιρης διάγνωσης και της άμεσης έναρξης αντιρετροϊκής αγωγής, ειδικά στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.
Η σημασία της προληπτικής θεραπείας - PrEP
Ο ΕΟΔΥ, αναφέρεται επίσης και στο σημαντικό βήμα, της προληπτικής αγωγής, η οποία θα είναι διαθέσιμη στη χώρα μας με Κοινή Υπουργική Απόφαση, σημειώνοντας τα εξής:
«Φέτος, η χώρα μας υποδέχεται την 1η Δεκεμβρίου έχοντας πραγματοποιήσει ένα εξαιρετικά σημαντικό βήμα αναφορικά με την πρόληψη της HIV λοίμωξης: Με την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Υγείας, Οικονομικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης) - ΦΕΚ Β6664/24.11.2023, προ ολίγων ημερών, η Ελλάδα θέσπισε τη διαδικασία προληπτικής διάθεσης αντιρετροϊκών φαρμάκων («προφύλαξη πριν από την έκθεση», «Pre-Exposure Prophylaxis» - PrEP) σε άτομα αρνητικά στον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας του ανθρώπου – HIV.
Η PrEP αφορά στη χορήγηση προφυλακτικής αντιρετροϊκής αγωγής σε άτομα με συμπεριφορά υψηλού κινδύνου για μόλυνση με HIV, πριν από πιθανή έκθεση στον HIV. Ο ΠΟΥ και τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ και της Ευρώπης (CDC και ECDC) έχουν εκδώσει σχετικές συστάσεις, παροτρύνοντας τις χώρες να εντάξουν τη χορήγηση PrEP στο πλαίσιο της στρατηγικής που ακολουθούν για την καταπολέμηση της επιδημίας HIV, ωστόσο αυτό δεν έχει καταστεί εφικτό από το σύνολο των χωρών».
39 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως, ζουν με τον ιό
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, έως το τέλος του 2022, παγκοσμίως 39 εκατομμύρια [33,1–45,7 εκατομμύρια] άνθρωποι ζουν με HIV (PLHIV), εκ των οποίων 29,8 εκατομμύρια (76,4%) λαμβάνουν αντιρετροϊική θεραπεία. Σε περίπου 71% των ατόμων που ζουν με HIV έχει επιτευχθεί καταστολή του ιικού φορτίου, γεγονός που επιτρέπει στα άτομα αυτά να ζήσουν μια μακρά, υγιή ζωή και να έχουν μηδενικό κίνδυνο σεξουαλικής μετάδοσης του HIV.
Οι εκτιμώμενες 1,3 εκατομμύρια [1,0–1,7 εκατομμύρια] νέες μολύνσεις HIV το 2022 ήταν οι λιγότερες των τελευταίων δεκαετιών. Παράλληλα, επιτεύχθηκε μείωση κατά 58% του ετήσιου αριθμού νέων μολύνσεων στα παιδιά, σε 130.000 [90.000–210.000]. Παρόλα αυτά 630.000 άνθρωποι πέθαναν από νοσήματα που σχετίζονται με το AIDS το 2022.