PIF: Το ανεκτίμητο δώρο της καινοτομίας για τον ασθενή, τη δημόσια υγεία και την οικονομία

Όταν ένας ασθενής και δη με χρόνιο, ή σπάνιο νόσημα, στην ερώτηση «τι σημαίνει καινοτομία» απαντά με τη φράση : «… Ό,τι δίνει απάντηση στην ανάγκη μας, αποφυγή πόνου, καλύτερη ποιότητα ζωής και μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης», τότε ίσως δεν χρειάζεται άλλη πιο ξεκάθαρη και κρυστάλλινη απάντηση.

Γιατί ο μακρύς δρόμος της καινοτομίας, μέσα από ατελείωτα και πολυδάπανα μονοπάτια έρευνας, επενδύσεων, δραστικών ουσιών, εργαστηρίων και ερευνητών, είναι ακριβώς αυτός: να φθάσει στην καρδιά του ζητήματος, που είναι ο ασθενής. Και φυσικά αυτή η καινοτομία, θα πρέπει να είναι διαθέσιμη σε όλους τους ασθενείς.

Το ανεκτίμητο αποτύπωμα της καινοτομίας για τους ασθενείς, την οικονομία και την κοινωνία στην Ελλάδα παρουσίασε το PhARMA Innovation Forum Greece (PIF) σε εκδήλωση που διοργάνωσε παρουσία των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και του Γενικού Διευθυντή του Forum.

Η πρόεδρος του PIF, Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη τόνισε στην εναρκτήρια τοποθέτησή της: «Το PhARMA Innovation Forum Greece ταυτίζεται με την καινοτομία στην υγεία. Ως καινοτομία ορίζουμε την επένδυση που επιστρέφει αυξημένο προσδόκιμο και βελτιωμένη ποιότητα ζωής για τους πολίτες στην Ελλάδα, ραγδαίες προόδους στην αντιμετώπιση απειλητικών για τη ζωή ασθενειών και προστιθέμενη αξία στο υγειονομικό σύστημα, την οικονομία της χώρας και το κοινωνικό σύνολο».

Στη συνέχεια ο Ιωάννης Κωτσιόπουλος, Γενικός Διευθυντής του PIF παρουσίασε αναλυτικά τα στοιχεία της πρόσφατης μελέτης της KPMG που αναδεικνύουν το μεγάλο εύρος και τον εντυπωσιακό θετικό αντίκτυπο της φαρμακευτικής καινοτομίας στην Ελλάδα. Η παρουσίαση πραγματοποιήθηκε μέσα από συζήτηση του Γενικού Διευθυντή του Forum με τον κ. Γιώργο Καπετανάκη, Πρόεδρο του Δ. Σ. της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), τον κ. Δημήτρη Κοντοπίδη, European Lung Foundation Chair και Υπευθυνο τομέα ψηφιακής υγείας της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας και την κ. Ελευθερία Χατζημιχαήλ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας, του τμήματος Ιατρικής Σχολής, της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Η επιβίωση των ασθενών και η καλύτερη ποιότητα ζωής

Μάλιστα ο κ. Δημήτρης Κοντοπίδης, αναφέρθηκε στο μακρύ δρόμο των ασθενών με κυστική ίνωση, τονίζοντας ότι το 2012, κατέληγε σχεδόν ένας ασθενής κάθε μήνα, ενώ η καινοτομία, είχε ως αποτέλεσμα, σήμερα οι ασθενείς, να περάσουν μεταξύ άλλων, από την ενδοφλέβια θεραπεία στην εισπνεόμενη, με άριστα αποτελέσματα.

Από την πλευρά του ο κ. Καπετανάκης, τόνισε ότι η καινοτομία θα πρέπει να πληροί κάποια κριτήρια, όπως σαφής βελτίωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών και βεβαίως, αυτή η καινοτόμος θεραπεία,να είναι διαθέσιμη σε όλους τους ασθενείς.

Όταν η καινοτομία συνεισφέρει στο ΑΕΠ

Μεταξύ των στοιχείων που παρουσιάστηκαν και αναφέρονται στο αθροιστικό αποτύπωμα των 26 εταιρειών – μελών του PIF κατά την περίοδο 2019-2021 ξεχώρισαν οι 4.100 άμεσες θέσεις απασχόλησης υψηλής κατάρτισης (48% γυναίκες), τα 520 προγράμματα υποστήριξης για 90.000 ασθενείς, οι 1.400 και πλέον κλινικές μελέτες που έδωσαν πρώιμη πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες σε χιλιάδες ασθενείς, αλλά και οι 87 καινοτόμες θεραπείες που αναμένονται τα προσεχή χρόνια στην Ελλάδα. Επίσης, έγινε λόγος για τα 740 προγράμματα εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητας με 480.000 ωφελούμενους πολίτες και τα 100 προγράμματα για την προστασία του περιβάλλοντος με 350.000 ωφελούμενους, ενώ υπήρξε ξεχωριστή αναφορά στη συμβολή των καινοτόμων φαρμακευτικών εταιριών στην αντιμετώπιση της πρόσφατης πανδημίας COVID-19 μέσω καινοτόμων εμβολίων και θεραπειών. Τέλος, επισημάνθηκε πως κατά την περίοδο 2019 – 2021, οι εταιρείες μέλη του PIF έχουν συνεισφέρει σχεδόν €4 δις. στην Ελληνική οικονομία με τη μορφή άμεσων εισφορών μέσω υποχρεωτικών επιστροφών, ποσό που αντιστοιχεί στο 1.8% του ΑΕΠ.

«Εξελίξεις που δεν μπορούσαμε καν να διανοηθούμε πριν από λίγα μόλις χρόνια έχουν συντελεστεί χάρη στην επένδυση στην καινοτομία», επισήμανε ο κ. Κωτσιόπουλος για να συμπληρώσει: «Ακόμα και οι εντυπωσιακοί αριθμοί που βλέπουμε δεν φτάνουν για να συλλάβουμε το μέγεθος του θετικού αποτυπώματος σε όλες του τις διαστάσεις. Ας σκεφτούμε για παράδειγμα τις εξοικονομήσεις που προκύπτουν χάρη στην φαρμακευτική καινοτομία για το υγειονομικό σύστημα από τη μείωση της ανάγκης περίθαλψης, εντατικής νοσηλείας και χειρουργείων ή από τη χρήση δεδομένων και τις δυνατότητες εκπαίδευσης επαγγελματιών υγείας».

Οι υποχρεωτικές εισφορές βλάπτουν σοβαρά την καινοτομία

Στην καταληκτική της τοποθέτηση, η κυρία Μπαρμπετάκη ανέδειξε την ανάγκη να προστατευθεί όλο αυτό το πλαίσιο των ανεκτίμητων ωφελειών που προκύπτουν από την καινοτομία με την ουσιαστική οικοδόμηση ενός περιβάλλοντος που θα ευνοεί την βιωσιμότητα, την επιχειρηματική προβλεψιμότητα και την γόνιμη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων. Όπως υπογράμμισε: «Η σοβαρότερη πρόκληση για τη βιωσιμότητα της καινοτομίας στο χώρο της υγείας αφορά στις υποχρεωτικές επιστροφές που ζητούνται από τις εταιρείες, οι οποίες είναι ήδη οι υψηλότερες στην Ευρώπη και αναμένεται να φτάσουν στο 58% μέχρι το 2026. Ήδη, το 2022 αυτό το ποσοστό εκτοξεύθηκε σχεδόν στο 70% για φάρμακα και θεραπείες που σώζουν ζωές και είναι απαραίτητα για τους ασθενείς, στα οποία περιλαμβάνονται αυτά που εντάσσονται στις κατηγορίες 1A, 1B, και τα ενδονοσοκομειακά. Η ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης για το φάρμακο, οι διαρθρωτικές αλλαγές και η διεύρυνση της πρόσβασης των ασθενών στην καινοτομία πρέπει να αποτελέσουν άμεσες πολιτικές προτεραιότητες», συμπλήρωσε.

15 χρόνια & 2 δισ δολάρια για ένα επιτυχημένο φάρμακο

Τέλος, ο Christian Rodseth, αντιπρόεδρος του ΔΣ του PIF, επισήμανε μεταξύ άλλων από την πλευρά του: «Χρειάζονται 10 έως 15 χρόνια και περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια για να αναπτυχθεί ένα επιτυχημένο φάρμακο. Είναι λοιπόν καθοριστικής σημασίας η προσπάθεια αυτή να υποστηριχθεί από όλους έτσι ώστε το ανεκτίμητο αποτύπωμα της καινοτομίας στη Δημόσια Υγεία που παρουσιάζουμε σήμερα, να διατηρηθεί και να πολλαπλασιαστεί στο μέλλον προς όφελος των Ελλήνων ασθενών, της οικονομίας και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου».

Βεβαίως ένα ερώτημα που θα πρέπει να θέσουμε και που απασχολεί δραματικά τη φαρμακοβιομηχανία, είναι τι μέλλει γενέσθαι με την αναθεώρηση της φαρμακευτικής νομοθεσίας, καθώς σύμφωνα με τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ευρώπη μέχρι το 2040 εκτιμάται ότι θα χάσει 2 δις ευρώ από επενδύσεις σε Έρευνα και Ανάπτυξη, ενώ μόνο 1 στα 10 φάρμακα που αναπτύσσονται από Μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα είναι οικονομικά βιώσιμο. Και εάν απειλείται η έρευνα και η ανάπτυξη, είναι λογικό ότι θα απειληθούν και οι ασθενείς.