Οδός Καλλιδρομίου: Η ωραία των Εξαρχείων

Οδός Καλλιδρομίου. Το όνομά της σημαίνει «δρόμος του κάλλους» και αυτό ακριβώς είναι. Ένας όμορφος δρόμος κάτω από τον λόφο του Στρέφη που έγινε στέκι για καλλιτέχνες και με τα χρόνια απέκτησε τη δική του ταυτότητα και φήμη.

Η τοποθεσία

Το μήκος της δεν ξεπερνά τα 750 μέτρα και είναι ουσιαστικά μία μεγάλη ευθεία με ανηφόρες, κατηφόρες, που ξεκινά στα δυτικά του Λυκαβηττού και φτάνει μέχρι τη Σπυρίδωνος Τρικούπη. Η οδός Καλλιδρομίου βρίσκεται στην καρδιά των Εξαρχείων και τέμνει κάθετα όλους τους κεντρικούς δρόμους της συνοικίας: Μαυρομιχάλη, Ιπποκράτους, Χαριλάου Τρικούπη, Μπενάκη.

Το πλάτος του δρόμου δεν είναι μεγάλο και φαίνεται ακόμα μικρότερο με τις πολυκατοικίες να υψώνονται στα δεξιά και τα αριστερά του. Ακόμα και τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα μοιάζουν να είναι κομμάτι του σκηνικού, το οποίο αν και καθαρά αστικό, έχει μία ιδιαίτερη γραφικότητα, ειδικά στα σημεία που η κλίση του δρόμου γίνεται απότομη και η ευθεία της Καλλιδρομίου απλώνεται μπροστά σου.

Ο καλλιτεχνικός αέρας

Στην οδό Καλλιδρομίου έμεναν και σύχναζαν καλλιτέχνες, διανοούμενοι, λογοτέχνες.

Ο Νικόλας Άσιμος ζούσε στο πατάρι του καταστήματός του στη συμβολή των οδών Καλλιδρομίου και Θεμιστοκλέους. Σε αυτό το πατάρι αυτοκτόνησε το 1988. Άλλοι διάσημοι κάτοικοι ήταν ο συνθέτης Νίκος Σκαλκώτας, ο ποιητής Γιάννης Χονδρογιάννης, ο σκηνοθέτης Σταύρος Τορνές. Ακόμα περισσότεροι, ήταν εκείνοι που σύχναζαν στα μπαρ και τα καφέ του δρόμου. Εμβληματικές προσωπικότητες από τον χώρο των γραμμάτων και των τεχνών που έδωσαν στη οδό Καλλιδρομίου έναν καλλιτεχνικό αέρα που διατηρεί μέχρι και σήμερα. Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα μαγαζιά που βλέπεις κατά μήκος του δρόμου είναι εκδοτικοί οίκοι, καταστήματα γραφικών τεχνών, βιβλιοπωλεία, δισκάδικα: Στο νούμερο 18 το τυπογραφείο του Μανώλη Σταυρουλάκη που λειτουργεί από το 1973, στη γωνία Μαυρομιχάλη και Καλλιδρομίου το βιβλιοπωλείο «Ο Πολίτης», στο νούμερο 30 το παιχνιδάδικο-δισκοπωλείο «Μικρός Ερωτικός» με τους σπάνιους δίσκους τα παλιά παιχνίδια, ενώ οι εκδοτικοί οίκοι «Γκιούρδας», «Τραυλός», «Τόπος» είναι μόνο μερικοί από όσους συναντάς σε όλο το μήκος του δρόμου.

Η οδός Καλλιδρομίου έχει αφήσει το στίγμα της και στον ελληνικό κινηματογράφο. Στο σημείο που η Ιουστινιανού συναντά την Καλλιδρομίου, ο «Μίλτος» μαχαιρώνει τη «Στέλλα» στην ομώνυμη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη. Η ταινία, με την αλησμόνητη ερμηνεία της Μελίνας Μερκούρη, και το σημείο, έχουν μείνει στην ιστορία.

Τα εμβληματικά μπαρ

«Ένοικος», «Παρασκήνιο», «Bourbon». Στην οδό Καλλιδρομίου βρίσκονται μερικά από τα εμβληματικότερα μπαρ του κέντρου. Αποτελούν διαχρονικά στέκια για τους Αθηναίους και είναι σημείο συνάντησης κάθε ώρα της ημέρας. Το ένα βρίσκεται δίπλα στο άλλο δημιουργώντας μία ζεστή «γωνιά», στα μισά περίπου του δρόμου.

Στο νούμερο 69 της Καλλιδρομίου, βρίσκεται το «Άμα Λάχει – Στης Νεφέλης», ένα μεζεδοπωλείο που έκανε αίσθηση από όταν πρωτοάνοιξε, τόσο για τα νόστιμα πιάτα του, όσο και για την ήρεμη αυλή του. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι ότι το νεοκλασικό κτήριο του μαγαζιού στέγαζε μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ’80 το δημοτικό σχολείο των Εξαρχείων, ενώ η αυλή που σήμερα είναι γεμάτη με καρέκλες και τραπέζια, ήταν κάποτε το προαύλιο του σχολείου.

Από τη λίστα με τα διάσημα καφέ μπαρ της περιοχής δεν θα μπορούσε να λείπει και η «Μουριά», το καφενείο στη συμβολή των οδών Καλλιδρομίου και Χαριλάου Τρικούπη. Άνοιξε το 1915 και λειτουργεί αδιάκοπα μέχρι σήμερα. Το όνομά της δεν είναι τυχαίο μίας και οι μουριές που είναι φυτεμένες σε όλο το μήκος του δρόμου είναι σήμα κατατεθέν της Καλλιδρομίου.

Το αρχοντικό Αίολος

Λίγο παρακάτω από το μπαρ «Ένοικος» βρίσκεται και το πιο διάσημο σπίτι του δρόμου. Είναι το αρχοντικό «Αίολος», ένα πέτρινο πυργόσπιτο κτισμένο πάνω στον λόφο του Στρέφη, στο υψηλότερο σημείο της οδού. Αν και έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο, δεν έχει λάβει τη φροντίδα που του αξίζει. Μία πυρκαγιά στο εσωτερικό του το 2018 προκάλεσε ακόμα περισσότερες φθορές, και ό,τι έχει απομείνει εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα αξιοθέατα της Καλλιδρομίου.

Το αρχοντικό Αίολος κτίστηκε το 1920. Ο Τάσος Παπαϊωάννου, καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, είχε αναφέρει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Αυγή» ότι κληροδοτήθηκε στους αδερφούς Ηλιόπουλους από τον πατέρα τους. Επιθυμία του πατέρα Ηλιόπουλου ήταν το σπίτι να μην γκρεμιστεί και να μην αλλοιωθεί η φυσιογνωμία του. Πράγματι το σπίτι δεν γκρεμίστηκε, ούτε όμως και ανακαινίστηκε ποτέ. Απλώς αφέθηκε στην τύχη του.

Ο Αίολος δεν είναι το μόνο αρχοντικό στον δρόμο. Δίπλα στις πολυκατοικίες που κτίστηκαν τις δεκαετίες του ’70 και του ‘80, τα λίγα νεοκλασικά που έχουν διασωθεί, προσδίδουν στον δρόμο χρώμα και ομορφιά, παρότι σε πολλά, τα σημάδια φθοράς και εγκατάλειψης είναι εμφανή.

Η λαϊκή της Καλλιδρομίου

Η Καλλιδρομίου είναι γνωστή για τη λαϊκή αγορά της. Κάθε Σάββατο πρωί στήνονται πάγκοι, πορτοκαλί ομπρέλες και ο δρόμος γεμίζει φωνές και μυρωδιές.

Η Νάνσυ Γ., σχεδόν όλα τα Σάββατά της περπατάει από το Παγκράτι μέχρι τα Εξάρχεια για να πάει στη συγκεκριμένη λαϊκή.

«Γενικά μου αρέσει η λαϊκή αγορά, μου αρέσει η απλότητά της, η επαφή με τους ανθρώπους, αυτή η αίσθηση της αμεσότητας με τους παραγωγούς, με ανθρώπους που προσφέρουν κάτι που έχουν "μεγαλώσει" οι ίδιοι.» λέει στο CNN Greece.

«Ειδικά η λαϊκή της Καλλιδρομίου μου αρέσει γιατί είναι όμορφο το όλο σκηνικό και ταυτόχρονα σου δίνει την αίσθηση της γειτονιάς και της οικειότητας. Μου αρέσει που έχει μουσική, μου αρέσει που έχει ένα πολιτικο-κοινωνικό πρόσημο και μετά μαγαζιά για φαγητό και ούζο. Κάπως μου δίνει την αίσθηση πως μέσα στην καρδιά του κέντρου υπάρχει ακόμα κάτι ζωντανό και απλό.» συμπληρώνει.

Τα παραπάνω είναι μόνο μερικά από εκείνα που έχουν κάνει την οδό Καλλιδρομίου έναν δρόμο ξεχωριστό και αγαπημένο. Υπάρχουν άλλα τόσα. Η «Κάισσα» στην Καλλιδρομίου 8 με τα σπάνια επιτραπέζια παιχνίδια για τους λάτρεις του είδους, το «Λεμονάκι της Καλλιδρομίου» με τα μυρωδάτα λαχανικά και φρούτα, το «Portatif» με τα λαχταριστά γλυκά του.

Σε κάθε γωνιά υπάρχει κάτι για να χαζέψεις. Ανά περιόδους η οδός Καλλιδρομίου αφήνεται στην τύχη της, όπως το αρχοντικό Αίολος, παραμένει, όμως, ένας όμορφος δρόμος, ο «όμορφος δρόμος» των Εξαρχείων και θα έχει πάντα μία ιδιαίτερη θέση στην καρδιά των Αθηναίων.