Οι φαρμακοποιοί, έτοιμοι να αγκαλιάσουν την Τεχνητή Νοημοσύνη
Οι αλλαγές που θα επιφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) στο άμεσο μέλλον θα είναι σαρωτικές για τους επαγγελματίες υγείας και ιδιαίτερα για τους φαρμακοποιούς.
Για το λόγο αυτό, πλέον κρίνεται ως απαραίτητη η ενημέρωση και η επιμόρφωση των φαρμακοποιών και των ιατρών στη χρήση των προγραμμάτων ΤΝ, ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικοί στην πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη.
Αυτό ήταν το βασικό συμπέρασμα των διακεκριμένων ομιλητών που συμμετείχαν στο 7ο Πανελλήνιο Συνέδριο του Ομίλου ΠΕΙΦΑΣΥΝ με τίτλο «ΑΙ: Η επανάσταση στη φαρμακευτική περίθαλψη» και στο οποίο συμμετείχαν εκατοντάδες φαρμακοποιοί και θεσμικοί φορείς από τον κλάδο του φαρμάκου. Ήδη, η επιστημονική ομάδα του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου ετοιμάζει εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα οφέλη της ΤΝ ενώ παράλληλα συζητά με την πολιτεία για την πρόσβαση των φαρμακοποιών στους ηλεκτρονικούς φακέλους των ασθενών.
«Η εποχή μας είναι μια εποχή ταχύτατων εξελίξεων και προκλήσεων και είμαστε εδώ για να εξετάσουμε πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει το φαρμακείο του αύριο», ανέφερε ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Ομίλου ΠΕΙΦΑΣΥΝ Κωνσταντίνος Πάνος καλωσορίζοντας το κοινό και παρουσιάζοντας τα βασικά σημεία στα οποία εστιάζει το φετινό συνέδριο.
Από την πλευρά του ο Γενικός Διευθυντής του Ομίλου ΠΕΙΦΑΣΥΝ και παρουσιαστής του Συνεδρίου, Θανάσης Μουχτής πρόσθεσε πως «ο Όμιλος είναι μπροστά από τις εξελίξεις» και έκανε λόγο για «σοκαριστικά αποτελέσματα για την κοινωνία και για την αγορά» παγκοσμίως υπό το φόβο της έκτασης που μπορεί να έχει η χρήση αυτής της νέας τεχνολογίας.
Καμία μηχανή δεν υποκαθιστά τον άνθρωπο
Η Νίκη Τσούμα, Πρόεδρος Δ.Σ & Διευθύνουσα Σύμβουλος ΗΔΙΚΑ παρουσίασε τους τομείς όπου η ΤΝ μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και αυτοί είναι η διάγνωση και πρόγνωση, η εξατομικευμένη θεραπεία, η βελτιστοποίηση των ροών εργασίας και η επιδημιολογική παρατήρηση. Όσον αφορά στις προκλήσεις, τόνισε πως η συζήτηση για τα ηθικά και νομικά ζητήματα θα πρέπει να γίνει με ηρεμία και εμπιστοσύνη στους αρμόδιους, ενώ συμφώνησε πως «καμία μηχανή δεν υποκαθιστά τον άνθρωπο – παρέχει μόνο γρήγορη πρόσβαση σε πολύτιμη γνώση». Από την πλευρά του ο Νεκτάριος Ταβερναράκης, Καθηγητής Μοριακής Βιολογίας Συστημάτων Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης, Διευθυντής Ερευνών στο Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνας ανέλυσε πώς οι εφαρμογές ΤΝ βοηθούν στην κατανόηση της δομής πρωτεϊνών, στην ανακάλυψη φαρμακευτικών ουσιών αλλά και στο χαρακτηρισμό τους (πώς δρουν, ποιοι είναι οι στόχοι τους, γιατί έχουν παρενέργειες) και προέβλεψε ότι είναι θέμα χρόνου η ευρεία χρήση της στη δημιουργία πιο αποτελεσματικών φαρμάκων ζητώντας παράλληλα από τις κυβερνήσεις να προλάβουν την ιλιγγιώδη ταχύτητα με την οποία εξελίσσονται τα εργαλεία ΤΝ και να αναπτυχθούν τα απαραίτητα θεσμικά πλαίσια.
Δεν απειλούμαστε από την Τεχνητή Νοημοσύνη
«Δεν απειλούμαστε από την ΤΝ – το απάντησε το chatGPT» ανέφερε στην πρωτότυπη ομιλία του ο Λευτέρης Μαρίνος, Γενικός Γραμματέας ΟΣΦΕ & Ομίλου ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ, ο οποίος τόνισε ότι χρησιμοποίησε την εφαρμογή ΤΝ για τη συγκέντρωση των πληροφοριών της παρουσίασής του. «Η ΤΝ βοηθά τον φαρμακοποιό βελτιώνοντας τη διαχείριση της φαρμακοθεραπείας, υποστηρίζοντας τη δημιουργία θεραπευτικού πλάνου (αξιολόγηση των αναγκών, καλύτερη επιλογή θεραπευτικού μέσου, ενσωμάτωση προτιμήσεων του ασθενή), στην ενίσχυση της ασφάλειας και αποτελεσματικότητας αλλά και στην επιχειρηματική λειτουργία του φαρμακείου (εξορθολογισμός ροής εργασιών, βελτιστοποίηση διαχείρισης του αποθέματος)», ανέφερε.
Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Τανάγρας, Dr Απόστολος, Διευθυντής του Γραφείου της Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση ολοκλήρωσε με την ομιλία του την πρώτη ενότητα του συνεδρίου αναλύοντας μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία για το πώς τα Ρομπότ ΤΝ βοηθούν στη διάγνωση & στην επικοινωνία των παιδιών με αυτισμό, ένα πρόβλημα που αφορά εκατοντάδες οικογένειες οι οποίες ζουν στην επαρχία όπου δεν υπάρχουν εξειδικευμένες δομές.
Οι φαρμακοποιοί χρειάζονται εκπαίδευση σε προγράμματα Τεχνητής Νοημοσύνης
Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της πανελλαδικής δημοσκόπησης που πραγματοποίησε ο Όμιλος ΠΕΙΦΑΣΥΝ σε συνεργασία με την εταιρεία δημοσκοπήσεων ALCO και αποκάλυψε πως το 77% των φαρμακοποιών δηλώνει ότι θέλει να είναι ενημερωμένο για τις εξελίξεις στην ΤΝ, ενώ είναι ενδεικτικό ότι το 68% ζητά να εκπαιδευτεί στη χρήση των προγραμμάτων ΤΝ γιατί τη θεωρεί σημαντική για το επάγγελμά του.
Αναλυτικότερα, η έρευνα κατέδειξε ότι:
- το 66% των φαρμακοποιών πιστεύει ότι η ΤΝ μπορεί να βρει εφαρμογή στο φαρμακείο
- το 57% θεωρεί ότι θα βελτιώσει πολύ την επαγγελματική του καθημερινότητα
- το 69% θα ήθελε να χρησιμοποιήσει στο φαρμακείο του προγράμματα που ενημερώνουν για τις αλληλεπιδράσεις και τις παρενέργειες φαρμάκων
- το 60% συμφωνεί ότι η ΤΝ μπορεί να ενισχύσει το ρόλο του φαρμακοποιού στην παρακολούθηση της θεραπευτικής πορείας των ασθενών
- το 60% θα χρησιμοποιούσε την ΤΝ για την εύκολη πρόσβαση και καταχώρηση σε ηλεκτρονικούς φακέλους υγείας των ασθενών
- το 49% θα τη χρησιμοποιούσε για να συμβουλέψει ασθενείς
- το 44% θα την αξιοποιούσε σε υπηρεσίες φαρμακευτικής φροντίδας εξ αποστάσεως (π.χ. βίντεο-κλήση).
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 79% των φαρμακοποιών δεν πιστεύει αλλά ούτε φοβάται ότι η ΤΝ θα τον αντικαταστήσει ως επαγγελματία υγείας. Τα παραπάνω ποσοστά αποκτούν μεγαλύτερη σημασία εάν συνυπολογίσει κανείς ότι η ΤΝ αφορά ένα άγνωστο για τους φαρμακοποιούς πεδίο. Η πρώτη πανελλαδική έρευνα που έγινε στο χώρο του φαρμακείου απέδειξε πως παρά τις διευκολύνσεις που θεωρούν ότι θα έχουν από τη χρήση της ΤΝ οι φαρμακοποιοί, η συντριπτική πλειονότητα και συγκεκριμένα το 98% δηλώνει από μέτρια έως καθόλου εξοικειωμένο με τις εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης και του chatGPT. Αναλυτικά, το 57% δηλώνει καθόλου εξοικειωμένο, το 13% ελάχιστα, το 12% κάπως εξοικειωμένο και μόλις το 2% δηλώνει πολύ εξοικειωμένο με τις εφαρμογές ΤΝ.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας ο Κώστας Παναγόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της ALCO, τόνισε πως «η ΤΝ είναι εδώ», ενώ παράλληλα σημείωσε πως έχει μεγάλη αξία ότι οι φαρμακοποιοί δεν είναι εξοικειωμένοι, αλλά επιθυμούν να ενημερωθούν και να εκπαιδευτούν.
Δια χειρός φαρμακοποιού…
Ο Πρόεδρος του ΠΦΣ, ο Απόστολος Βαλτάς σημείωσε πως οι απαντήσεις της δημοσκόπησης αντικατοπτρίζουν ότι χρειαζόμαστε την ΤΝ για την παροχή εξατομικευμένων υπηρεσιών, αλλά το «δια χειρός φαρμακοποιού», οι γνώσεις και τα πτυχία διατηρούν τη μεγάλη τους σημασία. Αποκάλυψε ότι η επιστημονική ομάδα του ΠΦΣ ετοιμάζει εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα οφέλη της ΤΝ και ότι συζητά με την πολιτεία για την πρόσβαση στους ηλεκτρονικούς φακέλους, αλλά όχι στα πάντα, ώστε να είναι διακριτοί οι ρόλοι γιατρών και φαρμακοποιών, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Επίσης, αποκάλυψε ότι συζητά με τα πανεπιστήμια για την εισαγωγή μαθήματος φαρμακευτικής φροντίδας στο βασικό πρόγραμμα σπουδών.
Η ενότητα ολοκληρώθηκε με την παρέμβαση του Προέδρου της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας Νίκου Δέδε, ο οποίος σημείωσε πως εκτός από την ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας, είναι σημαντική η ενημέρωση και του πολίτη και γενικά η εγγραματοσύνη της Υγείας και κάλεσε να δοθεί προσοχή στα ζητήματα εμπιστευτικότητας και της προστασίας δεδομένων.