Δημογραφικό αδιέξοδο: Το 25% των Ελληνίδων δεν κάνει παιδιά - Tι λέει ειδικός στο CNN Greece
Ανανεώθηκε:
Για το δημογραφικό αδιέξοδο της Ελλάδας μίλησε στο CNN Greece ο διακεκριμένος δημογράφος κ. Βύρων Κοτζαμάνης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και διευθυντής του πανεπιστημιακού Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων, με βάση και τα τελευταία επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ τα οποία έδειξαν μεταξύ άλλων ότι οι γεννήσεις στη χώρα μας το 2022, κατέγραψαν μείωση 10,3%.
Δυσοίωνο προμηνύεται το μέλλον με ορίζοντα το 2050 αν δεν αναστραφεί άμεσα η πτωτική πορεία των γεννήσεων, την ώρα που ο πληθυσμός στην Ελλάδα εκτιμάται, σύμφωνα με τον κ. Κοτζαμάνη, ότι θα έχει μειωθεί τουλάχιστον κατά ένα εκατ. ίσως και περισσσότερο έως το 2050, εντείνοντας έτσι ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά ή ακόμη και υπαρξιακά, προβλήματα της χώρας.
Σημειώνεται ότι η δημογραφική κατάρρευση της χώρας ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980, όταν οι γεννήσεις ανά έτος μειώθηκαν από τις 150.000 στις 100.000, φθάνοντας στο 2011 όπου για πρώτη φορά ο αριθμός των θανάτων ξεπέρασε αυτόν των γεννήσεων κατά περίπου 30.000.
Όπως όλα δείχνουν, η ανάγκη για στήριξη των γυναικών προκειμένου να ανταποκριθούν στους πολύπλευρους ρόλους τους γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, ενώ πρέπει να ληφθούν περαιτέρω πρωτοβουλίες που θα στηρίξουν τα νέα ζευγάρια ώστε να δοθούν κίνητρα για τη δημιουργία οικογένειας από την πολιτεία.
«Τα ζευγάρια κάνουν λιγότερα παιδιά από τους γονείς τους»
Σύμφωνα με τον καθηγητή, το 75% των γεννήσεων του 2022 προέρχεται από τις ελλείψεις του 2021.
«Επομένως, το 2021 είχαμε ακόμα τις επιπτώσεις του κορωνοϊού, με αποτέλεσμα κάποια ζευγάρια να αποφασίσουν να αναβάλλουν τις γεννήσεις για το 2022, όπου εκεί αρχικά δημιουργήθηκε μεγάλη πτώση. Αυτό είναι μια παράμετρος. Ωστόσο, ακόμα και ο κορωνοϊός να μην υπήρχε, πάλι θα είχαμε μεγάλη μείωση. Τι σημαίνει λοιπόν αυτό; Ο κορωνοϊός οδήγησε μεν στη μείωση των γεννήσεων, αλλά δεν είναι ο βασικός παράγοντας που φτάσαμε στο 10,3%, διότι θα την είχαμε ούτως ή άλλως, καθώς τα ζευγάρια πλέον είτε κάνουν λιγότερα παιδιά από τους γονείς τους, είτε κάνουν σε μεγαλύτερη ηλικία» επισημαίνει ο κ. Κοτζαμάνης.
Μάλιστα, όπως αναφέρει ο καθηγητής, μια σημαντική παράμετρος την τελευταία 15ετία είναι ότι το πλήθος των ατόμων που είναι σε ηλικία να κάνουν παιδιά μειώνεται συνεχώς και θα συνεχίσει να μειώνεται για τις επόμενες δύο δεκαετίες, μέχρι το 2040-2045.
Μητέρες μεγαλύτερης ηλικίας
«Το 25% δεν κάνει παιδιά», επισημαίνει ο κ. Κοτζαμάνης, τονίζοντας μάλιστα ότι ειδικά ένα ποσοστό γυναικών της γενιάς του '80 και έπειτα, απ' ότι φαίνεται δεν θα κάνει παιδιά».
Όσον αφορά τη μέση ηλικία της μητέρας, ο καθηγητής σημειώνει ότι είναι άνω των 31 ετών.
«Αυξήθηκε η μέση ηλικία, κατά 4,4 περίπου χρόνια ανάμεσα σε δύο γενεές, καθώς πρώτα ήταν τα 27 έτη».
Επιπλέον, όσον αφορά τον δείκτη γονιμότητας, ο ίδιος αναφέρει ότι «κατά μέσο όρο αντιστοιχεί 1,5 παιδί ανά Ελληνίδα, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια όπου οι γυναίκες έκαναν δύο παιδιά».
«Φεύγουν από την Ελλάδα οι νέοι αναπαραγωγικής ηλικίας»
Μία παράμετρος που οδηγεί στο παραπάνω συμπέρασμα είναι η μετανάστευση, επισημαίνει ο καθηγητής, διότι φεύγουν από τη χώρα οι νέοι αναπαραγωγικής ηλικίας.
Επιπλέον, ο ίδιος προσθέτει ότι βασικοί παράγοντες για την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα είναι η οικονομική και στεγαστική κρίση, η αστικοποίηση, το υψηλό κόστος διαβίωσης, οι χαμηλοί μισθοί, η εισαγωγή της γυναίκας στην αγορά εργασίας, η έλλειψη κράτους πρόνοιας αλλά και η ανασφάλεια στις εργασιακές σχέσεις.
«Όσα μέτρα και να πάρουμε τώρα θα αποδώσουν μετά από δεκαετίες»
«Όσα μέτρα και να πάρουμε τώρα θα αποδώσουν μετά από δεκαετίες. Δεν πρόκειται να αποδώσουν τα επόμενα 5-10 χρόνια. Πολύ απλά, διότι οι Ελληνίδες δεν θα αρχίσουν ξαφνικά να κάνουν τρία παιδιά. Επομένως, όποια μέτρα και να παρθούν τώρα θα αποδώσουν μετά από 20-30 χρόνια» εξηγεί ο κ. Κοτζαμάνης στο CNN Greece, επισημαίνοντας ότι είναι επιτακτική ανάγκη να ληφθεί πλέγμα μέτρων από την πολιτεία.
«Είναι μία περίοδος που έχουμε λίγες γεννήσεις, με τους θανάτους να αυξάνονται δραματικά. Δεν μπορούμε να περιμένουμε μείωση θανάτων. Οι γεννήσεις δεν θα πέσουν κάτω από 80.000 τον χρόνο, την ώρα που κατά μέσο όρο έχουμε 135.000 θανάτους κάθε έτος. Επομένως υπάρχει μια διαφορά στις 55.000.
Πόσα εκατομμύρια λιγότεροι θα είμαστε το 2050
Όπως όλα δείχνουν -βάσει των παραπάνω συμπερασμάτων- «ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί κατά ένα εκατ. και περισσότερο μέσα στις επόμενες δεκαετίες και έως το 2050». Αυτό εξαρτάται κυρίως από τη μετανάστευση, προσθέτει ο καθηγητής. «Η ζυγαριά είναι αρνητική, το θέμα είναι κατά πόσο θα παραμείνει αρνητική για τις επόμενες δεκαετίες, αν λάβουμε υπόψη ότι έχουμε 55.000 θανάτους περισσότερους σε σχέση με τις γεννήσεις κάθε χρόνο».
Στις πρώτες θέσεις της Ευρώπης η Ελλάδα στην υπογεννητικότητα
Επιπλέον, ο καθηγητής σημειώνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, όσον αφορά την υπογεννητικότητα.
«Στη μεταβατική περίοδο που διανύουμε ανάμεσα στο 2020–2050, ένα άκρο είναι η Γαλλία που κάνουν κατά μέσο όρο δύο παιδιά, και μετά ακολουθούν Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα που κάνουν 1,5 παιδιά και λιγότερα», επισημαίνει.
«Το ίδιο θέμα με εμάς έχει και η Γερμανία, ωστόσο ο πληθυσμός της δεν μειώνεται (αναλογικά σε σχέση με τον δικό μας πληθυσμό) διότι εκεί δεν υπάρχει μετανάστευση. Επίσης στην Ιαπωνία και στη Σιγκαπούρη η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη, κάνουν κατά μέσο όρο 1,2 παιδιά», τονίζει.
Μάλιστα, αναφέρει ότι σε όλο αυτό παίζει ρόλο και το περιβαλλοντικό άγχος. «Σε ορισμένες χώρες έχει εξαπλωθεί ένα κίνημα το τύπου ''δεν κάνω παιδιά για να μην επιβαρύνω τον περιβάλλον'', άρα ''για να σώσω τον πλανήτη δεν κάνω παιδιά''. Τώρα εάν έρθει και στην Ελλάδα αυτό το κίνημα μέσα στα επόμενα χρόνια, τότε τα πράγματα θα γίνουν ακόμη χειρότερα…», καταλήγει.