Διασώστης ήρωας της Πυροσβεστικής: Γινόμαστε ο σύζυγος, ο αδερφός, ο πατέρας

Νύχτα και μέρα έσωζαν ζωές, έδιναν το χέρι τους σε ανθρώπους που χρειάζονταν την βοήθεια τους, αλλά κυρίως έκαναν ανθρώπους να νιώσουν ασφάλεια και ότι υπάρχει δίπλα τους κάποιος για να τους βοηθήσει.

Ο Νίκος Βυθούλκας είναι μέλος της ΕΜΑΚ και συγκεκριμένα της ομάδας ορμητικών νερών που από την πρώτη στιγμή μαζί με τους συναδέλφους του, πήρε μέρος σε επικίνδυνες επιχειρήσεις διάσωσης ανθρώπων νύχτα και μέρα με τις σωσίβιες λέμβους και απεγκλώβιζαν πολίτες από τα σπίτια τους.

Τώρα, μιλά στο CNN Greece για τις δραματικές εκείνες ώρες και επιβεβαιώνει για μία ακόμη φορά ότι η λέξη αυτοθυσία βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή όλων των επιχειρήσεων της πυροσβεστικής.

Ολόκληρη η συνέντευξη

Οι εικόνες που έφταναν σε εμάς ήταν σαν ένας πόλεμος. Με το νερό και το χρόνο. Ποσό δύσκολα ήταν να πρέπει να κάνετε επιχειρήσεις διασώσεις κάτω από τέτοιες συνθήκες;

Πραγματικά οι συνθήκες κατά τη διάρκεια αυτού του είδους των επιχειρήσεων μοιάζουν σε εισαγωγικά «πολεμικές». Υπάρχει μια σειρά από «μάχες» τις οποίες καλούμαστε να δώσουμε και να κερδίσουμε… μάχη με τα στοιχεία της φύσης, μάχη με τις συνθήκες, μάχη με τα ορμητικά νερά, μάχη με το χρόνο….

Οι επιχειρήσεις σε αυτές τις συνθήκες είναι πραγματικά δύσκολες, απαιτητικές και λίαν εξαντλητικές και απαιτούν συνεχή ετοιμότητα, οξυδέρκεια, ευελιξία, αντίληψη και αντοχή. Καλούμαστε να επιχειρήσουμε επί σειρά ημερών σε άγνωστα πεδία και συνθήκες οι οποίες εγκυμονούν εκ φύσεως κινδύνους και ένεκα των συνθηκών αυτοί πλέον πληθύνουν. Ως οργανωμένη, εκπαιδευμένη και έμπειρη ομάδα ωστόσο, επιχειρούμε με αυστηρά πρωτόκολλα και διαδικασίες, εστιάζουμε στους αντικειμενικούς σκοπούς τους οποίες έχουμε θέσει ήδη από την εκτίμηση κινδύνου και το σχεδιασμό της επιχείρησης μας και εφαρμόζοντας τεχνικές και δεξιότητες οι οποίες μας επιτρέπουν να μετριάζουμε τους κινδύνους αυτούς αποδίδουμε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα προς όφελος των συμπολιτών μας.

Ποια ήταν η πιο δύσκολη επιχείρηση διάσωσης που κάνετε με την ομάδα σας;

Η πιο δύσκολη επιχείρηση διάσωσης η οποία κληθήκαμε να φέρουμε εις πέρας στις επιχειρήσεις κατά την κακοκαιρία “DANIEL” ήταν αυτή δύο ηλικιωμένων ατόμων (άνδρας και γυναίκα, εκ των οποίων ο άνδρας ήταν ασθενής) τα οποία είχαν εγκλωβιστεί σε μια «διάσωση» (ξέρα εδάφους ανάμεσα στην ορμητική ροή δύο χειμάρρων που την περιβάλλουν) στην περιοχή της μικρής Πάου στο Πήλιο, με άμεσο κίνδυνο να παρασυρθούν καθώς η ροή των υδάτων αποσάθρωνε το στέρεο έδαφος γύρω τους.

Το απόγευμα της Τρίτης 5 Σεπτεμβρίου 2023 και ενώ επιχειρούσαμε σε άλλο σημείο, λάβαμε επείγον σήμα για τα εν λόγω εγκλωβισμένα άτομα. Μεταβήκαμε άμεσα στο σημείο και μετά την εξασφάλιση επικοινωνίας με τα εγκλωβισμένα άτομα (τα οποία ήταν εμφανώς τρομοκρατημένα και υποθερμικά) και ύστερα από σύντομη εκτίμηση του πεδίου και αξιολόγηση των συνθηκών, εγκαταστήσαμε μια «σκηνή ασφαλείας» (τοποθετήσαμε προσωπικό ως «ασφάλειες» στα ανάντη του ποταμού για έλεγχο τυχόν φερτών υλικών, στο κατάντη για ρίψη σχοινιών διάσωσης ατόμου το οποίο πιθανόν να παρασυρθεί από το ορμητικό νερό σε περίπτωση αστοχίας στη επιχείρηση και αποκλείσαμε τον χώρο επιχειρήσεων).

Η κυρίως ομάδα τοποθετήθηκε απέναντι από τους εγκλωβισμένους και δύο άνδρες ασφαλιζόμενοι με ειδικά σχοινιά, διέσχισαν με τεχνικές κολύμβησης ορμητικών νερών τα ορμητικά νερά και προσέγγισαν τα εγκλωβισμένα άτομα. Με τη δημιουργία μιας ταχείας αερογέφυρας, περάσαμε ειδικά σωσίβια και κράνη ορμητικών νερών και ντύσαμε κατάλληλα τους εγκλωβισμένους. Ακολούθως με τη χρήση κατάλληλης τεχνικής και ασφαλιζόμενοι από την όχθη υποδοχής, οι δυο διασώστες εισήλθαν διαδοχικά εντός της ροής των ορμητικών υδάτων με τον κάθε ένα να έχει μαζί του από ένα από τα εγκλωβισμένα άτομα, λίγα μόλις λεπτά πριν τα ορμητικά νερά παρασύρουν πλήρων την ξέρα όπου μέχρι πρότινος βρισκόταν. Ο έλεγχος και η υποδοχή κάθε ζεύγους διασώστη-εγκλωβισμένου πραγματοποιούταν από την «ασφαλή» όχθη και αφού απεγκλωβίστηκαν με ασφάλεια τα δύο άτομα παραδόθηκαν στο ΕΚΑΒ για τα περαιτέρω. Είναι άξιο αναφοράς εδώ να σημειώσουμε ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση χαρακτηρίζεται ως «High Risk», δηλαδή υψηλής επικινδυνότητας λόγω του πεδίου και των συνθηκών ροή των υδάτων, παρόλα αυτά η ομάδα μας ήταν σε θέση βασιζόμενη στην εκπαίδευση, την εμπειρία και τον εξοπλισμό της να ολοκληρώσει της επιχείρηση διάσωσης με πλήρη ασφάλεια.

Ποσό κίνδυνο για την ζωή σας είχαν οι διασώσεις μέσα στα πλημμυρισμένα;

Οι συνθήκες υπό τις οποίες επιχειρούμε εγκυμονούν ένα μεγάλο αριθμό κινδύνων όπως ενδεικτικά -και μη περιοριστικά-, ορμητικά ύδατα, υποθερμία, κίνδυνος πνιγμού, πτώσης, εγκλωβισμού ή παγίδευσης, χαμηλή η ανύπαρκτη ορατότητα, επικίνδυνα υλικά στο πεδίο, κίνδυνος μολύνσεων, ηλεκτροπληξίας κ.α.. Εκ φύσεως λοιπόν το περιβάλλον το οποίο καλούμαστε να εκτελέσουμε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, βρίθει κινδύνων και απειλών για τους διασώστες.

Η επικινδυνότητα λοιπόν αποτελεί βασικό στοιχείων των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης τις οποίες καλούμαστε να φέρουμε εις πέρας και σημαντικό κομμάτι της προετοιμασίας αλλά και του σχεδιασμού αυτών των επιχειρήσεων αποτελεί η αναγνώριση και ο καθορισμός των κινδύνων καθώς και η εξεύρεση τρόπων αποφυγής ή μετριασμού τους (risk assessment).

Η ομάδα μας ωστόσο, έχοντας λάβει ειδική εκπαίδευση και βασιζόμενη στη μακρά εμπειρία αλλά και τον εξοπλισμό της, είναι σε θέση να επιχειρεί υπό τις αντίξοες αυτές συνθήκες, μετριάζοντας τους επικίνδυνους αυτούς παράγοντες και καταβάλει τα μέγιστα για τη διάσωση της ανθρώπινης ζωής, ζώων και περιουσίας.

Η αγωνία και ο φόβος ήταν λογικό να έχουν κυριεύσει τους ανθρώπους που πολεμούσαν με τα νερά μέσα στο χωριό τους και μέσα στα σπίτια τους. Με ποιο τρόπο τους δίνατε κουράγιο μέχρι να ολοκληρωθεί με ασφάλεια η επιχείρηση διάσωσης;

Μια πολύ σημαντική παράμετρος που αφορά της έρευνα και διάσωση ατόμων τα οποία κινδυνεύουν αποτελεί η διαχείριση των συναισθημάτων, των αντιδράσεων και του ψυχισμού τους υπό τις δεδομένες συνθήκες. Πολλά από τα κινδυνεύοντα άτομα βρίσκονται για πρώτη φορά στη ζωή τους σε ανάλογες δυσμενείς καταστάσεις, με τη ζωή τους να απειλείται και να αισθάνονται ανήμποροι ή και αβοήθητοι. Παράγοντες όπως η ηλικία, η ιδιοσυγκρασία, οι προσωπικές αντιλήψεις, το φύλο, τα γεγονότα τα οποία οδήγησαν το ή τα άτομα σε αυτή την κατάσταση, αλλά και άλλοι πολλοί παράγοντες, δημιουργούν ιδιαίτερες κατά περίπτωση νοητικές και ψυχικές φορτίσεις ανά άτομο και απαιτούν από τους διασώστες να προσεγγίζουν το κάθε κινδυνεύων ή εγκλωβισμένο άτομο με κατάλληλο τρόπο λειτουργώντας υπό μία έννοια ως «ψυχολόγοι πεδίου», έτσι ώστε αφενός να αξιολογούν την κατάσταση του και αφετέρου να παρέχουν την κατάλληλη ηθική και ψυχολογική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της διάσωσης ή του απεγκλωβισμού του.

Αποδεδειγμένα μια κατάλληλη εμψυχωτική προσέγγιση των ατόμων που κινδυνεύουν από τους διασώστες, δημιουργεί συνθήκες ηρεμίας μέσα σε ένα χαοτικό περιβάλλον, καλλιεργεί και ενισχύει τις σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ τους και βελτιώνει θεαματικά την κατάσταση τους. Είμαστε ευγενικοί με τα άτομα που κινδυνεύουν, τα καθησυχάζουμε, τα εμψυχώνουμε, τους εξηγούμε την κατάσταση με αντικειμενικότητα, χωρίς ψέματα ή υπερβολές και χτίζουμε μαζί μια σχέση εμπιστοσύνης και συνεργατικότητας, στοιχεία απαραίτητα τις δύσκολες αυτές στιγμές.

Σε κάθε περίπτωση ως διασώστες προσεγγίζουμε κάθε άνθρωπο που κινδυνεύει σαν να έχουμε να κάνουμε με τη σύζυγο, τη μητέρα, τον πατέρα, τα παιδιά μας, δηλαδή με άτομα οικεία και αγαπημένα, καλούμαστε σε αυτές τις δύσκολες στιγμές να γίνουμε αντιστοίχως ο σύζυγος, ο αδερφός, ο πατέρας ή η μητέρα και να διαβεβαιώσουμε τον άνθρωπο που είναι απέναντι μας ότι θα πάνε όλα καλά, γιατί είμαστε εδώ, είμαστε μαζί και μαζί θα διαφύγουμε τον κίνδυνο!

Πόσες μέρες μείνατε και σώσατε κόσμο;

Κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων που ακολούθησαν τα φαινόμενα της κακοκαιρίας “DANIEL”, η ομάδα Διάσωσης Ορμητικών Νερών της 2ης ΕΜΑΚ κλήθηκε τις πρωϊνές ώρες της 5ηςΣεπτεμβρίου 2023 να επιχειρήσει αρχικά στην πόλη του Βόλου, όπου πραγματοποίησε πληθώρα απεγκλωβισμών ατόμων. Εν συνεχεία το μεσημέρι της ίδιας ημέρα με επείγον σήμα από το Κέντρο Επιχειρήσεων της Υπηρεσίας μας, μετακινηθήκαμε προς την περιοχή της Αργαλαστής Πηλίου, περνώντας από τη γέφυρα των Καλών Νερών μερικά λεπτά πριν αυτή καταρρεύσει. Κατά τη διάρκεια του υπόλοιπού της 5ης και την 6ηΣεπτεμβρίου 2023, επιχειρούσαμε στην ευρύτερη περιοχή του Ανατολικού, Δυτικού και Νότιου Πηλίου, ολοκληρώνοντας πληθώρα διασώσεων και απεγκλωβισμών από περιοχές όπως η Αργαλαστή, Πάου, Κάλαμος, Πάλτση, Μηλίνα, Χόρτο, Λυρή, κ.α. .

Τις πρωινές ώρες της 7ης Σεπτεμβρίου 2023, με εντολή από το Κέντρο Επιχειρήσεων του Π.Σ., μεταβήκαμε εσπευσμένα στην ευρύτερη περιοχή του Παλαμά Καρδίτσας όπου και εμπλακήκαμε σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης καθώς και απεγκλωβισμού από τον Παλαμά, την Αστρίτσα, τηΦαρκαδόνα και στην πορεία των ημερών από τον Κοσκινά, το Ψαθοχώρι και το Βλοχό, επιχειρώντας με πλωτά μέσα, drones και τεχνικές ορμητικών υδάτων. Η ομάδα μας παρέμεινε στο πρώτο σκέλος των επιχειρήσεων έως και το Σαββάτο 9 Σεπτεβρίου 2023 οπότε και αντικαταστάθηκε, επιστρέφοντας ωστόσο στην περιοχή στην πορεία των ημερών. Είναι σημαντικό σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε ότι από τις πρώτες ώρες της καταστροφής μεγάλος αριθμός προσωπικού του Πυροσβεστικού Σώματος και των ΕΜΑΚ από το σύνολο της επικράτειας είναι παρόν και επιχειρεί αδιάλειπτα στο πεδίο της καταστροφής, καταβάλλοντας τα μέγιστα για τη διάσωση, τον απεγκλωβισμό και την παροχή βοήθειας προς τους συνανθρώπους μας.