Γιατί δεν άντεξαν οι υποδομές: Ο καθηγητής Παν. Καρύδης μιλά για τον Daniel και την «επόμενη μέρα»

Ο πρώην καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Παναγιώτης Καρύδης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο CNN Greece, κάνει λόγο για τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε η σφοδρότητα του πλημμυρικού φαινομένου στην κατάρρευση των γεφυρών, ενώ τονίζει πως η προσπάθεια να επισκευαστούν τα σπίτια που πλημμύρισαν είναι λάθος.

Η κατάρρευση γεφυρών, όπως εκείνη του Ενιπέα ποταμού στην Καρδίτσα και εκείνες της Αμπελιάς και του Παλαιόκαστρου Τρικάλων, έχουν διακόψει διόδους πρόσβασης από και προς συγκεκριμένους οικισμούς, με τα ερωτήματα σχετικά με τα αίτια που προκάλεσαν την καταστροφή τους να χρήζουν άμεσης απάντησης.

Σε ποιο βαθμό οι καταρρεύσεις αυτές οφείλονται σε κατασκευαστικές αστοχίες και σε ποιο βαθμό στην σφοδρότητα του πλημμυρικού φαινομένου;

«Δεν θεωρώ ότι οι κακοτεχνίες ήταν η αιτία της κατάρρευσης», διευκρινίζει ότι «οι κακοτεχνίες και η κακή συντήρηση των γεφυρών αποτελούν ένα υπαρκτό ενδεχόμενο, ωστόσο στην περίπτωση της Θεσσαλίας, δεν αποτελεί τον παράγοντα που διαδραμάτισε τον καθοριστικό ρόλο στην κατάρρευσή τους» απαντά ο κ. Καρύδης.

Η υποσκαφή των θεμελίων και το οριζόντιο φορτίο τα αίτια κατάρρευσης

Εξηγώντας, σημειώνει ότι «τα νερά που φούσκωσαν από την πλημμύρα παρέσυραν στις γέφυρες που κατέρρευσαν κορμούς δένδρων, κλαδιά, σειρά άλλων αντικειμένων, ακόμη και αυτοκίνητα τα οποία έχει παρασύρει το ρέμα».

«Έτσι, δημιουργείται ένας τοίχος αδιαπέραστος που οδηγεί στην άνοδο της στάθμης του νερού που έρχεται από τα ψηλότερα σημεία και πιέζει οριζοντίως τη γέφυρα με φορτία πολύ υψηλά τα οποία δεν μπορούν να υπολογιστούν» τονίζει.

Ακόμη ένας παράγοντας που οδήγησε στην κατάρρευση, σύμφωνα με τον καθηγητή είναι η υποσκαφή των θεμελίων από την ισχυρή ροή του νερού.

«Τα ορμητικά νερά παρασύρουν το χώμα κάτω από τα θεμέλια και η θεμελίωση της γέφυρας καταλήγει να βρίσκεται στον αέρα» υπογραμμίζει.

Πώς κατασκευάζονται οι γέφυρες;

Για να κατανοήσουμε τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες κατασκευάζονται οι γέφυρες ο καθηγητής αναφέρει πως «οι γέφυρες είναι κατασκευασμένες έτσι ώστε να αντέχουν φορτία κατακόρυφα, όπως τα αυτοκίνητα και οτιδήποτε περνάει από τους.

Σύμφωνα, λοιπόν, με συγκεκριμένες προδιαγραφές αντέχουν συγκεκριμένους τόνους φορτίου και υπ’ αυτή την έννοια υπάρχουν διαφορετικές κλάσεις γεφυρών ανά φορτίο.

Ανάλογα, δηλαδή, με την κλάση της γέφυρας, υπολογίζεται και η κατασκευή. Στην κατασκευή αυτή υπολογίζονται τα βάθρα, ο φορέας, τα θεμέλια, καθώς και τα σεισμικά φορτία».

Μάλιστα, σημειώνει πως, σε ό,τι αφορά σε κατακόρυφα φορτία εάν γίνει κάποια υπέρβαση, δεν υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης, διότι υπάρχουν υψηλοί συντελεστές ασφαλείας.

Οι προϋποθέσεις της διαδικασίας αποκατάστασης των υποδομών

Η διαδικασία αποκατάστασης, όπως σημειώνει ο κ. Καρύδης προϋποθέτει τον λεπτομερή έλεγχο όλων των υποδομών, προτού τεθούν στη διάθεση των πολιτών.

Ωστόσο, εκτιμά πως πολλά από αυτά τα έργα λόγω της υψομετρικής διαφοράς δεν μπορούν πλέον να λειτουργήσουν.

«Ο δρόμος ο οποίος θα γίνει μελλοντικά είναι υψηλότερος από το οποίο βρίσκεται η γέφυρα, λόγω των μπάζων που έχουν συσσωρευτεί».

Γιατί κατέρρευσαν τα σπίτια - Τι να προσέξουν οι κάτοικοι

Το φαινόμενο της υποσκαφής των θεμελίων φαίνεται να είναι εκείνο που προκάλεσε τα μεγαλύτερα προβλήματα και στην περίπτωση των κτηρίων, η θεμελίωση των οποίων αφορά σε μεγαλύτερη επιφάνεια εδάφους και η υποσκαφή είναι πιο εύκολη, σημειώνει ο καθηγητής.

Επισημαίνει, δε, πως πέραν όσων έχουν εμφανείς ζημιές, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε το μέγεθος του προβλήματος, μέχρι να τα νερά να υποχωρήσουν τελείως και το έδαφος να στεγνώσει.

«Τα προβλήματα μπορεί να είναι εμφανή, με μια κατοικία να έχει πάρει κλίση ή να έχει καθίζηση, μπορεί όμως να είναι και αφανή, όπου η υποσκαφή θεμελίων μπορεί να έχει σημειωθεί σε οποιαδήποτε περιοχή του κτηρίου που δεν είναι ορατή. Ωστόσο, μπορεί να έχουμε καθίζηση ή κατάρρευση μελλοντικά χωρίς να υπάρξει κάποια ιδιαίτερη φόρτιση» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Στις περιοχές αυτές, οι τοιχοποιίες, οι λιθοδομές, οι τουβλοδομές έχουν δημιουργηθεί με συνδετικό κονίαμα, που αποτελείται από άργιλο. Το υλικό αυτό σε συνδυασμό με τον ασβέστη συνιστά ένα εξαιρετικά ανθεκτικό υλικό στο σεισμό. Στην περίπτωση, όμως, που το υλικό αυτό βραχεί, γίνεται ολισθηρό.

Λάθος να δαπανηθούν χρήματα για επισκευές - Να χτιστούν νέα σπίτια

«Έτσι, λοιπόν, αυτά τα σπίτια τα οποία είναι βυθισμένα στο νερό, θεωρώ, πως είναι μάλλον, λάθος η προσπάθεια να σωθούν, να επισκευαστούν. Για να στεγνώσει η άργιλος θέλει πάρα πολύ χρόνο, το μπάζωμα που έχει σωρευθεί θα πρέπει να απομακρυνθεί, το κτίσμα από ισόγειο μετατρέπεται σε υπόγειο και με την πρώτη βροχή θα ξαναπλημμυρίσει» τονίζει.

Υπ’ αυτή την έννοια, ο κ. Καρύδης σημειώνει πως οι κατοικίες αυτές θα πρέπει να εγκαταλειφθούν ή να χρησιμοποιηθούν ως αποθηκευτικοί χώροι «αλλά δεν χρειάζεται να δαπανηθούν χρήματα και χρόνος, διότι θα ξαναπλημμυρίσουν».

Αντιθέτως, επισημαίνει πως θα ήταν πιο δόκιμο «να χτιστούν νέα σπίτια σε γειτονικές θέσεις σε κατάλληλο έδαφος και πάνω σε πυλωτές, δηλαδή να είναι υπερυψωμένα, έτσι ώστε να μην κινδυνεύουν από την πλημμύρα».

Αναδασμοί ακινήτων - Θα πάρει δύο με τρία χρόνια η αποκατάσταση

Στη συνέχεια, απαντώντας στο ερώτημα πως θα δρομολογηθεί μια μεθοδική και σωστή αποκατάσταση των περιοχών που έχουν πληγεί από τις πλημμύρες τονίζει ότι η διαδικασία αυτή «προϋποθέτει σωστούς πολεοδομικούς και χωροταξικούς σχεδιασμούς, να μελετηθούν σωστά οι χρήσεις της γης, να γίνει σωστός πολεοδομικός αναδασμός, δηλαδή, λαμβάνοντας υπόψιν την επιφάνεια και την αξία του πλημμυρισμένου ακινήτου, να δοθεί αντίστοιχο διαμέρισμα, με σύγχρονες προδιαγραφές, που θα είναι ασφαλές για κατοίκηση».

Η διαδικασία αυτή, αναφέρει ο ίδιος, για να πραγματοποιηθεί σωστά, μπορεί να διαρκέσει δύο με τρία χρόνια.

«Από αυτή την καταστροφή θα μπορούσε να υπάρξει μια σωστή και τεκμηριωμένη ανάπτυξη και προοπτική. Να εκμεταλλευτούμε την τραγωδία αυτή για κάτι καλύτερο» καταλήγει.