Σαν σήμερα, 23 Ιουλίου: Πέντε χρόνια από τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι με 104 νεκρούς

Η 23η Ιουλίου του 2018 έμμελε να αφήσει πίσω της 104 νεκρούς από τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, σε μια από τις μεγαλύτερες εθνικές τραγωδίες του σύγχρονου ελληνικού κράτους και δεύτερη πιο φονική πυρκαγιά παγκοσμίως κατά τον 21ο αιώνα.

Λίγο πριν τις 17:00 της 23ης Ιουλίου 2018, η φωτιά που έβαλε ένας 65χρονος άνδρας για να κάψει ξερά χόρτα στο χωράφι του, στην περιοχή Νταού Πεντέλης, ξέφυγε από τον έλεγχό του.

Στην περιοχή έπνεαν ισχυρότατοι άνεμοι έως και 8 μποφόρ, με αποτέλεσμα μέσα στο επόμενο δίωρο που ακολούθησε, η φωτιά να κατέβει από τις πλαγιές του Πεντελικού όρους, να κατακάψει τα πάντα στο διάβα της και να καταλήξει στη θάλασσα.

Οι ενσύρματες επικοινωνίες της Πυροσβεστικής

Αποκαλυπτικές ήταν οι επικοινωνίες μέσω ασυρμάτων και του αριθμού έκτακτης ανάγκης 199, ενώ όπως αποδείχθηκε, υπήρξε έλλειψη συνεννόησης μεταξύ των αξιωματικών του σώματος.

«-Ρε καταλαβαίνεις τι σου λέμε τόση ώρα; Σας καλώ τόση ώρα να ρίξουν τα εναέρια, γιατί δεν μπορεί να πιάσει;».

«-Δεν έχετε ασύρματο να μιλήσετε με τα εναέρια;».

Σε αυτές τις συνομιλίες καταδεικνύεται ότι τα στελέχη δεν είχαν πραγματική εικόνα για τις συνθήκες της πυρκαγιάς, πού εκδηλώθηκε, πόσα μέτωπα μαίνονταν, πόσο είχε εξαπλωθεί, αλλά και τις ακριβείς δυνάμεις που επιχειρούσαν.

Το χρονικό της τραγωδίας

Χρειάστηκε λιγότερο από 12 ώρες για να συντελεστεί μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες στα ελληνικά χρονικά. Η φωτιά ξέσπασε το απόγευμα της Δευτέρας στο Νταού Πεντέλης. Σε διάστημα μιας ώρας και 40 λεπτών δεν άφησε τίποτα στο πέρασμά της.

12:03. Ξεσπάει πυρκαγιά στη θέση «Αέρας» στα Γεράνεια Όρη, πάνω από την Κινέτα.

13:05. Η φωτιά στην Κινέτα λαμβάνει διαστάσεις και η Πυροσβεστική ενισχύει τις δυνάμεις στο μέτωπο. Οι υδροφόρες από 15 αυξάνονται σε 26 και από το Κέντρο Επιχειρήσεων δίνεται εντολή σε ακόμα ένα ελικόπτερο και σε ένα αεροσκάφος να απογειωθούν από την Ελευσίνα.

15:05. Εκκενώνονται οι οικισμοί Γαλήνη, Πανόραμα 1 και Πανόραμα 2.

16:49. Ενώ μαίνεται η πυρκαγιά στα Γεράνεια, το «199» της Πυροσβεστικής ενημερώνεται για καπνό στην περιοχή του Νταού Πεντέλης.

Λίγα λεπτά αργότερα δίνεται εντολή σε ελικόπτερο που έκανε ρίψεις νερού στην Κινέτα να αλλάξει πορεία και να κατευθυνθεί στην Πεντέλη, ενώ ένα δεύτερο που βρισκόταν στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας παίρνει εντολή να σπεύσει στη φωτιά. Ωστόσο, δηλώνει αδυναμία απογείωσης λόγω των ανέμων.

Το επόμενο 20λεπτο, 22 υδροφόρες από την Παλλήνη, τη Ραφήνα, το Κορωπί, το Μαρκόπουλο κατευθύνονται στο σημείο. Γίνεται εκκένωση των κατασκηνώσεων στον Άγιο Ανδρέα. Με πούλμαν απομακρύνονται μέσω της λεωφόρου Διονύσου 1.400 παιδιά.

17:20. Στην περιοχή πνέουν άνεμοι που ξεπερνούν τα 100 χιλιόμετρα την ώρα. Η φωτιά κινείται με μεγάλη ταχύτητα προς τον Νέο Βουτζά και οι πρώτοι πυροσβέστες που φτάνουν στο σημείο προσπαθούν να προστατέψουν τη Μονή Παντοκράτορος και το Λύρειο Ίδρυμα.

17:30. Η φωτιά μπαίνει στις ρεματιές όπου υπάρχει καύσιμη ύλη και γρήγορα φτάνει στον οικισμό του Νέου Βουτζά. Οι πρώτοι κάτοικοι που εγκαταλείπουν τα σπίτια τους απομακρύνονται μέσω της λεωφόρου Μαραθώνος. Οι υπόλοιποι εγκλωβίζονται και χρειάζονται τη συνδρομή των πυροσβεστών.

17:50. Ο επικεφαλής των πυροσβεστικών δυνάμεων συναντά στον Νέο Βουτζά τον δήμαρχο Ραφήνας Βαγγέλη Μπουρνούς.

18:12. Το Κέντρο Επιχειρήσεων δίνει εντολή σε ακόμα ένα Erickson να απογειωθεί από την Ελευσίνα με προορισμό την Πεντέλη, ενώ και το πλήρωμα ενός Canadair που πετούσε πάνω από την Κινέτα διατάσσεται να κατευθυνθεί στη Ραφήνα. Λόγω των ισχυρών ανέμων δεν κατάφεραν να βρουν τον στόχο.

18:13. Οι φλόγες κατεβαίνουν προς τη θάλασσα. Η εκτίμηση των αρμόδιων Αρχών ότι η λεωφόρος Μαραθώνος θα λειτουργήσει ως φυσική αντιπυρική ζώνη, δεν επαληθεύτηκε. Ο τοπικός διοικητής της Τροχαίας παίρνει εντολή να διακόψει την κυκλοφορία στη λεωφόρο Μαραθώνος μόνο για όσα αυτοκίνητα κατευθύνονται προς το μέτωπο της πυρκαγιάς και όχι για όσα απομακρύνονται απ' αυτό.

18:22. Οι ισχυροί άνεμοι που ξεπερνούσαν τα 100 χλμ την ώρα, τροφοδότησαν τη πυρκαγιά που μέσα σε λίγα λεπτά διασχίζει τη Λ. Μαραθώνος και ξεφεύγει προς το Κόκκινο Λιμανάκι και το Μάτι. Πυροσβέστες μεταφέρουν κατοίκους και επισκέπτες μακριά από τη φωτιά. Στον ασύρματο ακούγονται οι πρώτες αναφορές για τραυματίες.

18:40. Η φωτιά φτάνει στη θάλασσα καίγοντας ακόμα και τα βρύα στα βράχια. Οι εικόνες με τους ανθρώπους που στέκονται στην Αργυρά Ακτή στο Μάτι έκαναν το γύρο του κόσμου.

19:00 - 20:00. Τα αποκαΐδια τραυματίζουν σοβαρά πολλά άτομα που μεταφέρονται με εγκαύματα στα νοσοκομεία. Δεν υπάρχει εικόνα για νεκρούς. Το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας καταγράφει τους πρώτους έξι εγκαυματίες.

20:00 - 21:00. Το Κέντρο Επιχειρήσεων ενημερώνεται ότι εκατοντάδες κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής έπεσαν στη θάλασσα για να σωθούν.

23:00. Κανείς στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και στην ηγεσία της Πυροσβεστικής δεν γνωρίζει τον αριθμό τραυματιών, των διασωθέντων και των αγνοουμένων. Ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επιστρέφει εσπευσμένα από το Μαυροβούνιο όπου πραγματοποιούσε επίσημη επίσκεψη και κατευθύνεται στο Κέντρο Επιχειρήσεων, στο Χαλάνδρι.

Η φωτιά στο πέρασμά της έκαψε ένα μεγάλο μέρος των σπιτιών, ενώ δεκάδες άνθρωποι εγκλωβίστηκαν και κάηκαν ζωντανοί, ενώ άλλοι πνίγηκαν περιμένοντας να σωθούν.

Ο τραγικός απολογισμός των νεκρών, μαζί με όσους διασώθηκαν αλλά υπέκυψαν στη συνέχεια στα εγκαύματα τους, έφτασε τους 104.

Το μεγαλύτερο δράμα γράφτηκε μέσα σε ένα οικόπεδο στην οδό Δημοκρατίας, εκεί που βρέθηκαν 26 απανθρακωμένοι άνθρωποι οι περισσότεροι από αυτούς σφιχταγκαλιασμένοι...