Βόλτα στην πόλη: Περίπατος στο κτήμα Φιξ

Σε μία μεγαλούπολη όπως η Αθήνα που οι πολυκατοικίες ολοένα και πληθαίνουν, τα πάρκα και κάθε τετραγωνικό πρασίνου αποκτούν χρόνο με τον χρόνο μεγαλύτερη αξία. Το κτήμα Φιξ στο Νέο Ηράκλειο για χρόνια παρέμενε ανεκμετάλλευτό και μη προσβάσιμο στο κοινό. Πλέον έχει περάσει στην ιδιοκτησία του δήμου, είναι ανοιχτό για τους επισκέπτες και η σημερινή του εικόνα δεν θυμίζει σε τίποτα το παρατημένο κτήμα που ήταν έναν χρόνο πριν.

Περίπατος στο κτήμα Φιξ

Η κεντρική του είσοδος βρίσκεται στη λεωφόρο Ηρακλείου στο νούμερο 524. Προς το παρόν είναι και η μόνη ανοιχτή. Περνώντας την πράσινη σιδερένια πύλη νιώθεις ήδη πως έχεις απομακρυνθεί από την πόλη. Πεύκα, χώμα και πέτρα κυριαρχούν στο σκηνικό. Το κτήμα Φιξ έχει έκταση 28 στρέμματα και περιλαμβάνει 1.500 περίπου δέντρα. Διαθέτει άπλετο χώρο για περίπατο και παιχνίδι και τα ξύλινα τραπέζια που έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία του πάρκου, δημιουργούν ένα φιλόξενο περιβάλλον για τους επισκέπτες.

Στο βάθος, ανάμεσα στα δέντρα, διακρίνεται η διώροφη έπαυλη Φιξ. Αν και ερειπωμένη παραμένει επιβλητική και αποτελεί σήμα κατατεθέν του κτήματος. Ήταν η εξοχική κατοικία της οικογένειας Φιξ, το όνομα της οποίας εκατό χρόνια πριν ήταν συνώνυμο της μπύρας στην Ελλάδα.

Η έπαυλη υπολογίζεται ότι κτίστηκε τη δεκαετία του 1920 και χαρακτηρίζεται από τη νεοκλασική και εκλεκτιστική της αρχιτεκτονική. Έχει συνολική επιφάνεια 726 τετραγωνικά μέτρα και αποτελείται από δύο κύριους ορόφους, ημιυπόγειο και δώμα.

Η εγκαταλελειμμένη της εικόνα σύντομα θα αλλάξει. Στα σχέδια του δήμου είναι η ανάδειξη και η αξιοποίηση των κτισμάτων που βρίσκονται εντός του πάρκου, όπως η έπαυλη και τα βοηθητικά κτήρια.

Από την οικογένεια Φιξ στον δήμο Ηρακλείου

Το κτήμα Φιξ περιήλθε στην ιδιοκτησία του δήμου Ηρακλείου μετά από προσπάθειες 40 χρόνων. Οι πρώτες κινήσεις, αν και απέβησαν άκαρπες, έγιναν την δεκαετία του 1980. Το 2004 το Υπουργείο Πολιτισμού στο πλαίσιο της ολυμπιακής προετοιμασίας αποφάσισε την απαλλοτρίωση του κτήματος χωρίς αυτή να ολοκληρωθεί ποτέ. Το πάρκο και τα κτίσματα εξακολουθούσαν να ανήκουν στην βαυαρικής καταγωγής οικογένεια Φιξ και όταν χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα, η οικογένεια προσέφυγε στις δικαστικές αρχές για τον αποχαρακτηρισμό τους. Τότε ξεκίνησε και μία πολυετής δικαστική μάχη. Το 2018 Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάσισε ότι τόσο το κτήμα, όσο και τα κτήρια εντός αυτού, παραμένουν διατηρητέα βάζοντας έτσι τέλος σε βλέψεις για την ιδιωτική αξιοποίησή του. Η απόφαση αυτή ήταν και καθοριστική για να περάσει το πάρκο στην ιδιοκτησία του δήμου μερικά χρόνια μετά επί δημαρχίας Νίκου Μπάμπαλου.

Η ιστορία του κτήματος είναι συνυφασμένη με την ιστορία της περιοχής

Η οικογένεια Φιξ δεν ήταν η μόνη οικογένεια βαυαρικής καταγωγής που έμενε στην περιοχή του Ηρακλείου. Ο βασιλιάς Όθωνας, όταν από το Ναύπλιο μετακόμισε στην Αθήνα το 1835, έμεινε στο αραιοκατοικημένο τότε προάστιο της πρωτεύουσας. Εκεί μαζί με τις υπόλοιπες βαυαρικές οικογένειες που ήρθαν μαζί του στην Ελλάδα ίδρυσαν τον πρώτο βαυαρικό οικισμό στη χώρα. Μέχρι και σήμερα υπάρχουν σημεία που αναδεικνύουν το κομμάτι αυτό της τοπικής ιστορίας, όπως η καθολική εκκλησία του Αγίου Λουκά δίπλα στο κτήμα Φιξ και η μπρούτζινη προτομή του Όθωνα στον προαύλιο χώρο του ναού.

Όσο για την οικογένεια Φίξ, είχε μία αξιοσημείωτη πορεία στην επιχειρηματική ιστορία της Ελλάδας. Ο Ιωάννης Φιξ ξεκίνησε την παραγωγή της μπύρας στην περιοχή του Ηρακλείου. Η ζήτηση υπήρχε ήδη λόγω των Βαυαρών αξιωματικών που ζούσαν εκεί και το επιχειρηματικό του εγχείρημά στέφθηκε με επιτυχία. Το 1864 άνοιξε το εργοστάσιο ζυθοποιίας στο Κολωνάκι και αργότερα στη λεωφόρο Συγγρού. Μετά τον Ιωάννη Φιξ, τα ηνία της επιχείρησης πήρε ο γιος του, Κάρολος, και μέχρι και τα μέσα του 20^ου αιώνα η οικογένεια Φιξ είχε το μονοπώλιο στην παραγωγή μπύρας. Η εμπλοκή της στα πολιτικά δρώμενα και ο ανταγωνισμός που γινόταν ολοένα και μεγαλύτερος από τις νέες μπύρες που κυκλοφορούσαν στην αγορά, οδήγησαν στο κλείσιμο της επιχείρησης το 1982. Δεκατρία χρόνια μετά τα εμπορικά σήματα της μπύρας Φιξ εξαγοράστηκαν και ξεκίνησε μία νέα περίοδος για την ιστορική μπύρα.

Κτήμα Φιξ: Το στοίχημα της επόμενης ημέρας

Τον περασμένο Φλεβάρη το κτήμα άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του στο κοινό ως χώρος πρασίνου, ιστορίας και πολιτισμού. Το κτήμα προς το παρόν είναι ανοιχτό μόνο τα Σαββατοκύριακα, από τις 10 το πρωί μέχρι τις 7 το απόγευμα. Το ωράριο αναμένεται να διευρυνθεί καθώς ο δήμος συνεχίζει τις ενέργειες για την αναβάθμισή του. Στόχος, να αξιοποιηθεί προς όφελος των κατοίκων της περιοχής και να γίνει ένα τοπόσημο του δήμου, χωρίς να χάσει την ταυτότητά του.