Η «παρεξήγηση» Αθήνας - Βελιγραδίου και οι εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια
Για αύριο είναι προγραμματισμένο το επόμενο «ραντεβού» μεταξύ του Σέρβου, προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς και του Κοσοβάρου πρωθυπουργού, Άλμπιν Κούρτι ώστε να γίνει ένα ακόμη βήμα για την εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών.
Οι δύο πλευρές συμφώνησαν στην Οχρίδα σε έναν «οδικό χάρτη» τον οποίο συνέταξε η Ευρωπαϊκή Ένωση, όμως οι «νάρκες» που απειλούν να τινάξουν στον αέρα τη διαδικασία είναι πολλές.
Την ίδια ώρα, η Ελλάδα καλείται να διαχειριστεί μια λεπτή ισορροπία ανάμεσα στις ιστορικές σχέσεις με τη Σερβία και την άμβλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο, αναζητώντας παράλληλα έναν πιο ενεργό ρόλο στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.
Η «παρεξήγηση»
Η ουδέτερη στάση της Ελλάδας στο αίτημα του Κοσόβου για ένταξη στο Συμβούλιο της Ευρώπης προκάλεσε κρίση στις σχέσεις Αθήνας - Βελιγραδίου. Η Αθήνα, παρότι δεν αναγνωρίζει επίσημα το Κόσοβο, απείχε από την ψηφοφορία, γεγονός που προκάλεσε την έντονη δυσαρέσκεια των Σέρβων, με τον Σέρβο υπουργό Εξωτερικών Ίβιτσα Ντάτσιτς να κάνει λόγο για «μεγάλη απογοήτευση».
Ο Ντάτσιτς μάλιστα, δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει δημοσίως τον ΣΥΡΙΖΑ για την καταδίκη της στάσης της ελληνικής κυβέρνησης, αφήνοντας αιχμές για τον Έλληνα ομόλογό του.
Από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο Νίκος Δένδιας έσπευσε να αιτιολογήσει την επιλογή της Αθήνας, τονίζοντας ότι «με την εποικοδομητική στάση μας στην προσπάθεια ομαλοποίησης των σχέσεων Βελιγραδίου – Πρίστινας βοηθάμε και τη Σερβία», διευκρινίζοντας ότι «οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Σερβία είναι βαθύτατες, είναι σχέσεις συμπαράταξης σε Παγκόσμιους Πολέμους, είναι σχέσεις θυσίας αίματος».
Ο κ. Δένδιας επισήμανε ότι η ελληνική κυβέρνηση ακολουθεί την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης για την ένταξη των βαλκανικών χωρών στην ευρωπαϊκή οικογένεια ενώ απέδωσε το «καρφί» του Σέρβου ομολόγου του στην πίεση που δέχεται από το εσωτερικό της χώρας του.
Στην στάση ουδετερότητας που τήρησε η Αθήνα, αναφέρθηκε από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και ο Σύμβουλος Ασφαλείας του πρωθυπουργού, Θάνος Ντόκος.
«Είμαι σίγουρος ότι οι Σέρβοι φίλοι θυμούνται ότι η Ελλάδα στηρίζει τη Σερβία τα τελευταία 30 χρόνια σε πολύ δύσκολες στιγμές για το Βελιγράδι» ανέφερε ο κ. Ντόκος και συνέχισε: «Η θέση της μη αναγνώρισης της ανεξαρτησίας του Κοσόβου δεν θα αλλάξει σύντομα, προσπαθούμε να είμαστε όσο πιο εποικοδομητικοί μπορούμε, στέλνοντας μηνύματα στις δύο πλευρές και είμαι πεπεισμένος ότι αυτό δεν θα παρερμηνευθεί από το Βελιγράδι».
Το διακύβευμα
Η συμφωνία της Οχρίδας αποτελεί τ πλέον αξιόπιστο σχέδιο αλλά και τη μοναδική ρεαλιστική προσπάθεια για την εξομάλυνση των σχέσεων Βελιγραδίου – Πρίστινας και ευρωπαϊκή προοπτική των δύο χωρών. «Το σχέδιο είναι το καλύτερο την παρούσα στιγμή, είναι το μέγιστα εφικτό.
Μια win – winπρόταση που σέβεται τις κόκκινες γραμμές των δύο πλευρών και η εφαρμογή του θα φέρει σταθερότητα» επισήμανε ο ειδικός απεσταλμένος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον διάλογο Βελιγραδίου – Πρίστινας και τα Δυτικά Βαλκάνια, Μίροσλαβ Λάιτσακ. Διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα ωστόσο, υπογραμμίζουν τον κίνδυνο νέου «εκτροχιασμού» της διαδικασίας που θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο εξελίξεων στα Δυτικά Βαλκάνια.
Για την Αθήνα, η ομαλοποίηση του κλίματος και σε δεύτερο χρόνο, η ένταξη των χωρών της περιοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα για πολιτικούς, οικονομικούς και προφανείς γεωγραφικούς λόγους.
Ταυτόχρονα, η σταθερότητα στα Δυτικά Βαλκάνια θα μειώσει τον βαθμό της τουρκικής επιρροής στην ευρύτερη περιοχή, αυξάνοντας το γεωστρατηγικό αποτύπωμα της Ελλάδας.