Κουκάκι: Περπατώντας σε μία από τις πιο διαχρονικές γειτονιές της Αθήνας

Κείμενο / φωτογραφίες: Άλκηστις Κοϊνάκη

Πολυκατοικίες της δεκαετίας του ’70 και του ‘80 με χρωματιστές τέντες, επιβλητικά αρχοντικά, hostels, νεόδμητα σπίτια, συνοικιακά μαγαζιά κάθε είδους, μοντέρνα μπαρ, γραφικά μπιστρό, συνεταιριστικά μεζεδοπωλεία. Το Κουκάκι δεν είναι απλώς μία συνοικία της Αθήνας. Είναι ένα συνονθύλευμα εικόνων, εμπειριών, κατοίκων και εδώ και δεκαετίες θεωρείται ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς στην πρωτεύουσα για διασκέδαση και διαμονή.

Τι έκανε το Κουκάκι στέκι;

Η τοποθεσία. Είναι η περιοχή που εκτείνεται νοτιοανατολικά του λόφου του Φιλοπάππου και συνορεύει με τα Πετράλωνα, την Καλλιθέα, τον Νέο Κόσμο και την Ακρόπολη. Μόλις λίγα λεπτά από το κέντρο και κάτω από τον καταπράσινο λόφο, η γεωγραφική τοποθεσία μόνο τυχαία δεν είναι για την ανάδειξη της περιοχής.

Η ταυτότητα. Με τα χρόνια το Κουκάκι απέκτησε μία δική του ταυτότητα. Σήμερα είναι μία πολύβουη, πυκνοκατοικημένη συνοικία με τα artistic, urban και vintage χαρακτηριστικά της να εναλλάσσονται: δίπλα στα laundry services μαγαζιά θα δεις αρχοντικά που θυμίζουν παλιά Αθήνα, στους δρόμους της οι φοιτητές «μπλέκονται» με τουρίστες, ηλικιωμένους και άλλους κατοίκους της περιοχές, απέναντι από τα παραδοσιακά καφενεία θα βρεις μοντέρνα μπαρ και εναλλακτικά εστιατόρια.

Η περιοχή έχει εκθειαστεί πολλές φορές από ξένα Μέσα και ταξιδιωτικούς οδηγούς. Η Vogue την περιγράφει ως μία από τις πιο «cool γειτονιές της Αθήνας», ενώ o Guardian την προτείνει ως ένα από τα σημεία στην ελληνική πρωτεύουσα που αξίζει κανείς να επισκεφτεί.

Αναπόφευκτα η κυριαρχία της βραχυπρόθεσμης εκμίσθωσης κατοικίας έχει αποτυπωθεί και στη σημερινή εικόνα της συνοικίας. Στο Κουκάκι πλέον δύσκολα θα βρεις σπίτι να μείνεις και οι τιμές των λίγων ενοικιαζόμενων σπιτιών είναι αρκετά υψηλές. Οι μόνιμοι κάτοικοι και οι θαμώνες της περιοχής εκφράζουν τον προβληματισμό τους με ποικίλους τρόπους.

Ιστορία 120 χρόνων

Η ιστορία της περιοχής ξεκινά στις αρχές του 20ου αιώνα. Το Κουκάκι πήρε το όνομά του από τον βιομήχανο Γεώργιο Κουκάκη ο οποίος είχε στην περιοχή βιοτεχνία μεταλλικών κρεβατιών και μάλιστα γνωστή σε όλη την Αθήνα. Ο Κουκάκης ήταν επίσης ένας από τους πρώτους κατοίκους της συνοικίας. Το σπίτι του βρισκόταν στην διασταύρωση των οδών Δημητρακοπούλου και Γεωργίου Ολύμπου και κατεδαφίστηκε στα μέσα του περασμένου αιώνα.

Τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 στην περιοχή κτίστηκαν σπίτια, μαγαζιά και ήδη από τότε θεωρούνταν μία συνοικία πυκνοδομημένη και κορεσμένη, ταυτόχρονα όμως και ελκυστική. Την αποκαλούσαν «Μικρό Παρίσι» λόγω του πλήθους ταβερνών, της γραφικότητας και των πολλών επιλογών διασκέδασης.

Στην περιοχή έμειναν καλλιτέχνες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, η Χάρις Αλεξίου, η Μαρίζα Κωχ, ο Γιώργος Κακουλίδης και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος.

Περπατώντας στο Κουκάκι

Τι μπορείς να δεις περπατώντας στο Κουκάκι σήμερα

Δρόμους πολύβουους με ανθισμένες νεραντζιές και γεμάτους αυτοκίνητα από τη μία....

… πλακόστρωτα και ήσυχα μικρά δρομάκια από την άλλη.

Εντυπωσιακά νεόδμητα σπίτια και ξενοδοχεία. Από τα πιο γνωστά είναι το Urban Stripes. Λευκό, με μοντέρνα αρχιτεκτονική, ξεχωρίζει ανάμεσα στις γκρι πολυκατοικίες της περιοχής.

Παλιά σπίτια που δημιουργούν μία νοσταλγική διάθεση και θυμίζουν κάτι από παλιά Αθήνα.

Πολλά από αυτά έχουν ανακαινιστεί. Θα τα δεις σε κεντρικά σημεία της περιοχής, σε ήσυχα στενάκια και στις οδούς Καρατάσου και Μουσών, δίπλα στον λόφο.

Συνοικιακά μικρά μαγαζιά, κάποια από τα οποία λειτουργούν εδώ και δεκαετίες.

Καφετέριες, μπαρ, εστιατόρια, brunch-άδικα, μαγαζιά για διάβασμα και ό,τι άλλο μπορείς να φανταστείς να ξεπροβάλλουν σε κάθε γωνιά.

Τους γεμάτους μαγαζιά πεζοδρόμους Γεωργίου Ολυμπίου και Δράκου.

Το πάρκο Περιβολάκι. Γνωστό και ως πάρκο Εθνικής Αντίστασης. Βρίσκεται στην οδό Φαλήρου 96 και η ανάπλασή του ολοκληρώθηκε λιγότερο από έναν χρόνο πριν. Δίπλα στην Καλλιρόης και τη Συγγρού είναι μία ανάσα πρασίνου στο αστικό τοπίο.

Το σπίτι της Μαργαρίτας Θεοδωράκη. Δεν γίνεται να περάσεις από την οδό Τσάμη Καρατάσου και να μην το παρατηρήσεις. Είναι μεγάλο, πολύχρωμο, με πλακάκια και άλλα διακοσμητικά στους εξωτερικούς τοίχους.

Το σπίτι της Ηρώς Κωνσταντοπούλου στην οδό Βεΐκου 57. Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου ήταν ηρωίδα της Εθνικής Αντίστασης και δολοφονήθηκε με 17 σφαίρες στις 5 Σεπτεμβρίου του 1944 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, σε ηλικία μόλις 17 ετών.

Το σπίτι που κάποτε έμενε είναι σήμερα ερειπωμένο και ετοιμόρροπο.

Το κτήριο Βάιλερ δίπλα στο Μουσείο της Ακρόπολης. Χτίστηκε από τον Βαυαρό Βίλχεμ φον Βάιλερ και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1836. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως στρατιωτικό νοσοκομείο μέχρι και το 1918. Το 1920 περιήλθε στο Ταμείο Εθνικής Άμυνας και μερικές δεκαετίες αργότερα πρωταγωνίστησε στις μάχες των Δεκεμβριανών το 1944. Σήμερα λειτουργεί ως έδρα του Κέντρου Μελετών Ακροπόλεως.

Το Μουσείο Ακρόπολης. Το νέο κτήριο άνοιξε τις πόρτες του το καλοκαίρι του 2009 και είναι εντυπωσιακό. Χειμώνα-καλοκαίρι θα δεις να το επισκέπτεται πλήθος κόσμου. Έχει εστιατόριο, καφετέρια και τακτικά φιλοξενεί εκθέσεις και αφιερώματα.

Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Στην νοτιοανατολική πλευρά της περιοχής, ανάμεσα στην Καλλιρόης και τη Συγγρού, βρίσκεται το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Στη θέση του υπήρχε κάποτε το εργοστάσιο ζυθοποιίας Φιξ και η ανακατασκευή του ανέδειξε ακόμα περισσότερο την περιοχή.

Το στοίχημα της επόμενης ημέρας

Το Κουκάκι έχει αλλάξει στο πέρασμα των χρόνων, δεν έχει χάσει, όμως, την ταυτότητά του. Τουλάχιστον προς το παρόν.

Το στοίχημα της επόμενης ημέρας; Να διατηρήσει την αίσθηση της γειτονιάς και την «εναλλακτικότητά» του. Να μην γίνει ακόμα ένα τουριστικό «θέρετρο», αποξενωμένο από τους κατοίκους της πόλης.