Τι πραγματικά συμβαίνει με τα SSI των F-35 - Τι προσφέρουν οι Αμερικανοί στην Ελλάδα
Ομιχλώδες τοπίο γύρω από την αναγκαιότητα των προγραμμάτων SSI που συνοδεύουν την προμήθεια του F-35 δημιουργείται τα τελευταία 24ωρα, με στοχευμένες διαρροές που δεν φαίνεται να αγγίζουν την ουσία του ζητήματος αλλά, όπως και στην περίπτωση των αεροσκαφών C-130, μοιάζουν να γίνονται για επικοινωνιακούς λόγους.
Μετά την παρέμβαση και κυρίως τη δυσαρέσκεια του Μεγάρου Μαξίμου για τις χαμηλές διαθεσιμότητες των C-130, υπηρεσιακοί παράγοντες θέλησαν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις διαφημίζοντας την ανάληψη πρωτοβουλιών για την προμήθεια νέων αεροσκαφών, η οποία όμως είχε ήδη αποφασιστεί σε ανώτατο επίπεδο. Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και με τα SSI των F-35, τα γνωστά από παλαιότερες εποχές αντισταθμιστικά ωφελήματα.
Η παραφιλολογία
Σύμφωνα με πληροφορίες, πριν από λίγες ημέρες έφτασε στην Αθήνα ένας φάκελος που περιείχε τις προτάσεις της αμερικανικής πλευράς σχετικά με τα προγράμματα SSI που δύναται να συμπεριληφθούν στην επίσημη απάντηση (LoA) που αναμένεται στις αρχές Απριλίου από την κυβέρνηση των ΗΠΑ σχετικά με το αίτημα της Αθήνας για αγορά 20 + 20 F-35.
Το συνολικό ύψος των SSI κυμαίνεται μεταξύ 600 και 700 εκατομμυρίων. Καθώς πρόκειται για πρόγραμμα FMS (Foreign Military Sales), δηλαδή για συμφωνία μεταξύ δύο κυβερνήσεων – της ελληνικής και της αμερικανικής – υπεύθυνη για να αποδεχτεί ή να απορρίψει τα SSI είναι μόνο η κυβέρνηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες του CNN Greece, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ζήτησε τη γνωμοδότηση του ΓΕΑ και της ΕΑΒ σχετικά με τη δυνατότητα ανάληψης ορισμένων εκ των έργων που περιγράφονται στα SSI ώστε η ελληνική πλευρά να μην επιβαρυνθεί με ολόκληρο το ποσό καθώς η συμφωνία για τα F-35 αναμένεται να αγγίξει τα 4 δισεκατομμύρια αν συμπεριληφθούν όλα τα προγράμματα. Ουδέποτε όμως, όπως πληροφορούμαστε, έθεσε ζήτημα απόρριψης εν τω συνόλω των συγκεκριμένων προγραμμάτων καθώς αυτό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την προμήθεια των F-35.
Τι προσφέρουν οι Αμερικανοί
Όπως συμβαίνει με όλες τις χώρες που προμηθεύτηκαν F-35 και δεν ανήκουν στους βιομηχανικούς συνεργάτες της κατασκευάστριας Lockheed Martin, τα SSI που προτείνει η αμερικανική πλευρά αφορούν σε υποδομές και βιομηχανική συνεργασία. Πιο συγκεκριμένα τα SSI στην περίπτωση της Ελλάδας χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες. Σε αυτά που προτείνονται προς όφελος του Υπουργείου Άμυνας και της Πολεμικής Αεροπορίας και σε αυτά προτείνονται προς όφελος της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας (ΕΑΒΙ).
Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τα κτίρια και τις εγκαταστάσεις ασφαλείας, το κόστος των οποίων υπολογίζεται σε 200 εκατομμύρια ευρώ, το κέντρο κυβερνοασφάλειας και αποθήκευσης δεδομένων που αγγίζει τα 50 εκατομμύρια ευρώ, νέο κέντρο C4I, την υποστήριξη του αεροσκάφους κ.α.. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι επενδύσεις και η μεταφορά τεχνολογίας στην ΕΑΒΙ για την ανάπτυξη δυνατότητας υποστήριξης των αεροσκαφών και του εξοπλισμού τους, όπως οι εξομοιωτές, οι ψηφιακές υποδομές κλπ, η συμμετοχή της ΕΑΒΙ στην κατασκευή μερών και συστημάτων ή υποσυστημάτων του F-35, η συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα του μαχητικού και η μεταφορά τεχνογνωσίας στην ΕΑΒ για την υποστήριξη του αεροσκάφους.
Πληροφορίες αναφέρουν πως στα SSI περιλαμβάνονται και προγράμματα για τα οποία η ελληνική πλευρά δεν έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον και δεν εντάσσονται στον προγραμματισμό της ενώ για ορισμένα από τα απαραίτητα έργα υπάρχει η τεχνογνωσία στην Ελλάδα και θα μπορούσαν να ανατεθούν σε κατασκευαστές με μέριμνα της ελληνικής πλευράς, εξοικονομώντας ενδεχομένως σημαντικούς πόρους.
Το διακύβευμα
Το αν θα επιλέξει η χώρα να υλοποιήσει όλα ή μέρος των προγραμμάτων είναι απόφαση της κυβέρνησης. Όμως αυτό που είναι σαφές και εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις των FMS, όπως είναι η προμήθεια των 20 + 20 F-35 που ζητάει η Αθήνα, είναι πως στη φάση που βρίσκεται τώρα το ζήτημα, η Ελλάδα καλείται να αποδεχτεί ή να απορρίψει την ύπαρξη SSI, δηλαδή αντισταθμιστικών ωφελημάτων, στο σύνολό τους. Δεν εξετάζεται δηλαδή κάθε πρόγραμμα ξεχωριστά αλλά το αν η σύμβαση θα έχει SSI ή όχι.
Αν η Αθήνα αποδεχτεί τα SSI, σε δεύτερο χρόνο έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ποια από τα προγράμματα θα αναθέσει στους Αμερικανούς και ποια θα τα υλοποιήσει με τις δικές της δυνάμεις. Την επιλογή αυτή, θα κληθεί να κάνει η ΓΔΑΕΕ και πιο συγκεκριμένα η αρμόδια ΔΑΕΤΕ και όχι κάποιο από τα Επιτελεία.
Στο ΓΕΑ ανατέθηκε η διερεύνηση των δυνατοτήτων της Πολεμικής Αεροπορίας ώστε να αποφασιστεί ποια προγράμματα μπορεί να τα αναλάβει εξ ολοκλήρου και ποια θα πρέπει να εκπονηθούν από άλλους κατασκευαστές. Τον τελικό λόγο πάντως, για το «κόψιμο» ή μη των SSI έχει η κυβέρνηση η οποία θα ενημερωθεί μέσω του αρμόδιου υπουργού Εθνικής Άμυνας.