Δέκα ερωτήσεις και απαντήσεις για την κατάψυξη ωαρίων

Συνειδητοποίηση γιατί μία γυναίκα για τους δικούς της λόγους αναγνωρίζει την πιθανότητα καθυστέρησης απόκτησης παιδιού και πρόληψη γιατί μία γυναίκα κατανοεί την ανάγκη λήψης μέτρων, ώστε να προχωρήσει στο plan B, όταν τα περιθώρια στενεύουν. Ας δούμε, λοιπόν, δέκα σημαντικές ερωτήσεις και απαντήσεις για την κατάψυξη ωαρίων.

1. Τι είναι η κατάψυξη ωαρίων;

Με απλά λόγια, με την κατάψυξη ωαρίων διατηρείται η γονιμότητα μιας γυναίκας, ώστε να μπορέσει να προσπαθήσει να κάνει παιδιά αργότερα με το δικό της βιολογικό υλικό. Η κατάψυξη ωαρίων περιλαμβάνει τη συλλογή των ωαρίων, την κατάψυξη και την απόψυξή τους αργότερα, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη θεραπεία γονιμότητας. Οι πιθανότητες μιας γυναίκας να συλλάβει φυσικά περιορίζονται καθώς μεγαλώνει, επειδή μειώνεται ο αριθμός των ωαρίων της και η ποιότητά τους. Καλό είναι να γίνεται κατάψυξη ωαρίων όταν η γυναίκα είναι νέα και τα ωάρια είναι υψηλής ποιότητας.

1. Σε ποιες περιπτώσεις είναι κατάλληλη η κατάψυξη ωαρίων;

Μπορεί να θέλετε να σκεφτείτε να καταψύξετε τα ωάρια σας εάν:

• Έχετε μια ιατρική πάθηση ή ακολουθείτε μία θεραπεία που θα επηρεάσει τη γονιμότητά σας, όπως ο καρκίνος. Η γονιμότητα μπορεί να διατηρηθεί είτε με την αποθήκευση ωαρίων, εμβρύων, είτε με συνδυασμό και των δύο.
• Ανησυχείτε μήπως μειωθεί η γονιμότητά σας, αλλά δεν είστε έτοιμοι να κάνετε παιδί ή δεν έχετε βρει τον κατάλληλο σύντροφο.
• Έχετε ένα επάγγελμα υψηλών απαιτήσεων και δεν μπορείτε να συνδυάσετε καριέρα και οικογένεια σε μία δεδομένη στιγμή.

Σε κάθε περίπτωση, όσο πιο νωρίς επιλέξετε να κάνετε τη διαδικασία, τόσο καλύτερα. Η ιδανική ηλικία είναι γύρω στα 25 με 30 έτη, αλλά πολλές γυναίκες προχωρούν στην κατάψυξη των ωαρίων τους γύρω στα 35 ή και αργότερα, με πολύ καλά μετέπειτα αποτελέσματα.

Στη Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Institute of Life-ΙΑΣΩ έχουν καταψυχθεί περισσότερα από 8.000 ωάρια με μέσο όρο επιβίωσης 95%. Ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών που έχουν καταψύξει τα ωάριά τους είναι άνω των 37 ετών και το ποσοστό κυήσεων κυμαίνεται στο 52%.

1. Τι προβλέπει η διαδικασία;

Πρώτον, θα πρέπει να υποβληθείτε σε εξετάσεις για τυχόν μολυσματικές ασθένειες, όπως ο HIV και η ηπατίτιδα. Αυτό δεν έχει κάποια σχέση με το αν μπορείτε να καταψύξετε τα ωάριά σας ή όχι, αλλά πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα προσβεβλημένα δείγματα ωαρίων αποθηκεύονται χωριστά για να αποφευχθεί η μόλυνση άλλων δειγμάτων. Στη συνέχεια, θα ξεκινήσετε τη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης, η οποία συνήθως διαρκεί περίπου δύο έως τρεις εβδομάδες, με τη λήψη φαρμάκων για να ενισχύσετε την παραγωγή και την ωρίμανση των ωαρίων. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία, θα συλλεχθούν τα ωάρια, υπό γενική αναισθησία ή με μέθη.

Μετά, αντί να αναμειχθούν τα ωάρια με το σπέρμα όπως στη συμβατική εξωσωματική γονιμοποίηση, θα προστεθεί μία κρυοπροστατευτική ουσία (διάλυμα κατάψυξης) για την προστασία των ωαρίων. Τα ωάρια θα καταψυχθούν είτε με αργή ψύξη, είτε με υαλοποίηση (ταχεία κατάψυξη) και θα αποθηκευτούν σε δεξαμενές υγρού αζώτου. Τα τελευταία στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι η υαλοποίηση είναι πιο επιτυχημένη από τη μέθοδο αργής ψύξης. Όταν θέλετε να τα χρησιμοποιήσετε, τα ωάρια θα αποψυχθούν και αυτά που έχουν επιβιώσει άθικτα, θα γονιμοποιηθούν με το σπέρμα του συντρόφου σας ή του δότη.

1. Πόσο κοστίζει η κατάψυξη ωαρίων;

Το κόστος της κατάψυξης ωαρίων, είναι σε συνδυασμό με τη χρήση φαρμάκων και την αποθήκευση των ωαρίων, ανάλογα με την κλινική που θα επιλέξετε. Το βέβαιο είναι ότι το κόστος είναι χαμηλότερο από έναν κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης.

1. Πόσο ασφαλής είναι;

Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι πολύ ασφαλής, αν και ορισμένες γυναίκες εμφανίζουν παρενέργειες από τα φάρμακα διέγερσης των ωοθηκών. Αυτές είναι συνήθως ήπιες, αλλά σε ακραίες περιπτώσεις και σπάνια οι γυναίκες μπορεί να αναπτύξουν το Σύνδρομο Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών, το οποίο είναι δυνητικά επικίνδυνο, επομένως θα πρέπει να μάθετε για τα συμπτώματα και να ειδοποιήσετε αμέσως τον γιατρό σας. Ο κύριος κίνδυνος της κατάψυξης ωαρίων είναι αν θα γονιμοποιηθούν ή όχι τα ωάρια στο μέλλον, όπως συμβαίνει με κάθε κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης.

1. Πόσο επιτυχημένη είναι η κατάψυξη ωαρίων;

Η κατάψυξη ωαρίων είναι ένα πεδίο που αλλάζει ταχέως. Εάν αποφασίσετε να καταψύξετε τα ωάρια σας, βεβαιωθείτε ότι έχετε επιλέξει μια κλινική με αρκετή εμπειρία και ζητήστε να δείτε τα πιο πρόσφατα ποσοστά επιτυχίας για τις γυναίκες της ηλικίας σας. Η τεχνολογία για την κατάψυξη ωαρίων έχει βελτιωθεί με τα χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι παλαιότερα δεδομένα δεν είναι συγκρίσιμα με τα τρέχοντα ποσοστά επιτυχίας.

1. Τι αποφάσεις πρέπει να πάρω για τα ωάρια μου;

Θα χρειαστεί να συμπληρώσετε ορισμένα έντυπα συγκατάθεσης προτού ξεκινήσετε τη διαδικασία, προσδιορίζοντας πώς θέλετε να χρησιμοποιούνται τα ωάρια σας. Αυτό περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με:

• Πόσο καιρό θέλετε να αποθηκευτούν τα ωάρια.
• Τι θέλετε να συμβεί στα ωάρια σε περίπτωση θανάτου ή αν δεν είστε σε θέση να πάρετε αποφάσεις μόνες σας.
• Εάν τα ωάρια πρόκειται να χρησιμοποιηθούν μόνο για δική σας χρήση ή εάν μπορούν να δωριστούν σε κάποια άλλη γυναίκα ή να χρησιμοποιηθούν για εκπαιδευτικούς λόγους, εάν δεν θέλετε να τα χρησιμοποιήσετε.

Σε κάθε περίπτωση, μπορείτε να αλλάξετε ή να αποσύρετε τη συγκατάθεσή σας ανά πάσα στιγμή.

1. Πόσο καιρό μπορούν να αποθηκευτούν τα ωάριά μου;

Η ελληνική νομοθεσία επιτρέπει την κρυοσυντήρηση ωαρίων για πέντε έτη. Η διάρκεια της κρυοσυντήρησης μπορεί να παρατείνεται για πέντε έτη κάθε φορά με έγγραφη αίτηση και ανώτατο όριο παράτασης τα 20 έτη.

1. Τι θα γίνει όταν θα θελήσω να χρησιμοποιήσω τα ωάριά μου;

Τα ωάρια που έχουν καταψυχθεί και αποψυχθεί θα γονιμοποιηθούν συνήθως με τη μέθοδο της Ενδοκυτταροπλασματικής Έγχυσης Σπέρματος (ICSI).

1. Τι γίνεται αν κανένα από τα κατεψυγμένα ωάρια δεν μπορεί να γονιμοποιηθεί;

Εάν κανένα από τα κατεψυγμένα ωάρια σας δεν οδηγεί σε μια επιτυχημένη εγκυμοσύνη, ανάλογα με την ηλικία σας, μπορεί να θέλετε να δοκιμάσετε να συλλάβετε φυσικά ή να ξεκινήσετε θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης. Μπορείτε να κάνετε εξωσωματική γονιμοποίηση με σπέρμα δότη ή ωάρια (ή και τα δύο) ανάλογα με την κατάστασή σας.

Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος

Ιατρός Αναπαραγωγής, Μαιευτήρας-Χειρουργός-Γυναικολόγος, a. Praticien Attaché CHU Cochin, Paris