Πώς προχωρά το έργο της ψηφιοποίησης της ελληνικής Δικαιοσύνης

Το έργο, το οποίο υλοποιείται σε δύο φάσεις, θεωρείται από τα πλέον σημαντικά όσον αφορά στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας και όταν ολοκληρωθούν και τα δύο κομμάτια του εκτιμάται πως θα βοηθήσει σημαντικά στη σημαντική βελτίωση της λειτουργίας της ελληνικής δικαιοσύνης.

Η α’ φάση του έργου ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2014 και ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2019 και αφορούσε 41 δικαστικούς φορείς σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά και Χαλκίδα. Την υλοποίηση της α’ φάσης, προϋπολογισμού 15,66 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ) είχε αναλάβει η Netcompany- Intrasoft, η οποία είναι επικεφαλής της κοινοπραξίας που ανέλαβε και την υλοποίηση της β’ φάσης. Η φάση αυτή, προϋπολογισμού 37,1 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ) αφορά τους υπόλοιπους 321 δικαστικούς φορείς της χώρας και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός της επόμενης τριετίας.

Το πρόβλημα που υπήρχε ήταν ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης και οι αρμόδιοι φορείς παρουσίαζαν σημαντικές ανισότητες στην αξιοποίηση νέων τεχνολογιών. Ολοκληρωμένα πληροφοριακά συστήματα χρησιμοποιούνταν κυρίως από κεντρικούς φορείς και η παροχή διαδικτυακών υπηρεσιών προς τους πολίτες ήταν εξαιρετικά περιορισμένη.

Πιο συγκεκριμένα υπήρχαν είτε α) χειρόγραφα συστήματα είτε β) μηχανογραφικά συστήματα και υποδομές περιορισμένου εύρους σε διαφορετικές τεχνολογίες. Το γεγονός ότι υπήρχαν 90 διαφορετικές βάσεις δεδομένων θεωρείτο κάτι εξωφρενικό για όσους ασχολούνται με το χώρο των πληροφοριακών συστημάτων.

Τι έγινε στην α’ φάση

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Netcompany-Intrasoft, στο πλαίσιο της α’ φάσης, μεταξύ άλλων, δημιουργήθηκε ένα κεντρικό ομογενοποιημένο σύστημα σε αντικατάσταση των συστημάτων που υπήρχαν. Παράλληλα, φηφιοποιήθηκαν πλήρως οι εσωτερικές διαδικασίες των δικαστηρίων και πιο συγκεκριμένα 9.000 έγγραφα, 700 λειτουργίες και 800 είδη εκτυπώσεων! Επιπλέον, ομογενοποιήθηκαν οι πληροφορίες και τα δεδομένα ώστε να μπορεί να υπάρχει μία κοινή μορφή για όλους, οδηγώντας έτσι σε διασύνδεση των δικαστικών φορέων μεταξύ τους.

Επίσης, δημιουργήθηκε η Ψηφιακή Πύλη Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης (www.solon.gov.gr) όπου ο πολίτης μπορεί να ενημερωθεί για την πορεία της υπόθεσής του, τα πινάκια των επόμενων 15 ημερών, τα δικαστήρια και τις διαδικασίες που έχουν ενταχθεί στο σύστημα. Επίσης μέσω του www.solon.gov.gr έχει την δυνατότητα να καταθέσει αίτηση για έκδοση πιστοποιητικού και να κατεβάσει το ψηφιακά υπογεγραμμένο πιστοποιητικό αφού ολοκληρωθεί η επεξεργασία του από το αρμόδιο κατάστημα χωρίς να χρειαστεί φυσική παρουσία του στο δικαστικό κατάστημα.

Ακόμη, δημιουργήθηκαν ενιαία μηητρώα για κάθε μία από τις κατηγορίες υπαλλήλων και μοναδικό αναγνωριστικό για κάθε υπάλληλο και δημιουργήθηκε σύστημα διαχείρισης εγγράφων, δηλαδή όλα τα έγγραφα που συνδέονται με μια υπόθεση μπορούν να επισυναφθούν σε αυτή.

Τα οφέλη

Προφανώς, το πιο σημαντικό είναι ποια ήταν τα οφέλη που υπήρξαν από αυτή την υλοποίηση.

Καταρχάς, λιγότερες ουρές για πολίτες και δικηγόρους. Στην ιστοσελίδα solon.gov.gr και στην υπηρεσία «Προγραμματισμένα Πινάκια», μπορεί κάθε πολίτης πλέον να δει τα πινάκια του επόμενου 15ημέρου χωρίς να χρειάζεται να πάει στο δικαστικό κατάστημα ο ίδιος ή ο δικηγόρος του.

Επίσης, παρέχεται μεγαλύτερη διαφάνεια καθώς στη νέα υπηρεσία «Πορεία Υπόθεσης» μπορεί κανείς -γνωρίζοντας τον αριθμό της υπόθεσης- να δει βασικά (ανώνυμα) στοιχεία της υπόθεσης, όπως πινάκια, τα αρχικά των διαδίκων αν έχει εκδοθεί απόφαση, ποιος δικαστής την έχει χρεωθεί, αν έχουν εκδοθεί πρακτικά κ.α. Έτσι, εξοικονομεί χρόνο ο ίδιος ή/και ο δικηγόρος του από τις επισκέψεις στα δικαστικά καταστήματα.

Επίσης, είναι ταχύτερη πλέον η απονομή δικαιοσύνης μέσω της μείωσης των εκκρεμών υποθέσεων.

Όσον αφορά στις επιχειρήσεις, είναι σημαντικό στοιχείο η αύξηση της αποδοτικότητας στο σύστημα της Δικαιοσύνης μέσω της επιτάχυνσης στην έκδοση αποφάσεων, όπως και η εξοικονόμηση πόρων μέσω της χρήσης ψηφιακών υπηρεσιών.

Ψηφιακό πιστοποιητικό

Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα είναι το πόσο πιο εύκολη είναι πλέον η έκδοση ψηφιακών πιστοποιητικών. Χάρη στην εφαρμογή solon.gov. gr, οι πολίτες και τα ΚΕΠ υποβάλουν τις αιτήσεις τους ηλεκτρονικά και παραλαμβάνουν μετά από λίγες μέρες το πιστοποιητικό τους, μέσω της εφαρμογής, σε ηλεκτρονική μορφή ψηφιακά υπογεγραμμένο. Με αυτό τον τρόπο ο πολίτης δεν χρειάζεται να μεταβεί στο δικαστικό κατάστημα για να παραλάβει το πιστοποιητικό του, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Σημειώνεται πως στο διάστημα Απριλίου 2020 - Αυγούστου 2022 είχαν κατατεθεί μέσω της νέας πλατφόρμας 1,5 εκατ. αιτήσεις και εκδόθηκαν περίπου 1,3 εκατ. πιστοποιητικά. Ο αριθμός αυτός ισοδυναμεί με 3 εκατ. λιγότερες επισκέψεις στα δικαστήρια από τους πολίτες.

Επίσης, οι δικηγόροι έχουν την δυνατότητα πλέον να καταθέτουν τα δικόγραφα ηλεκτρονικά μέσω ειδικής πλατφόρμας του gov.gr. Σε διάστημα δύο ετών, έχουν κατατεθεί ηλεκτρονικά περίπου 90.000 δικόγραφα -αριθμός που ισοδυναμεί με 90.000 τουλάχιστον επισκέψεις σε δικαστικό κατάστημα.

Και όταν ολοκληρωθεί η β’ φάση του έργου και η επέκταση σε όλη την χώρα, στο παραπάνω παράδειγμα ο δικηγόρος δεν θα χρειάζεται πλέον να ταξιδέψει π.χ. σε ένα νησί για να καταθέσει το δικόγραφο αλλά μπορεί να το κάνει εύκολα από το γραφείο του ηλεκτρονικά.