Αλλαγή ώρας: Γυρίζουμε τους δείκτες των ρολογιών μας την Κυριακή

«Προσπαθήσαμε και σε επίπεδο Ευρώπης να εκπονήσουμε μελέτες που να αποδεικνύουν ή να διαπιστώνουν αν τελικά η διατήρηση της θερινής ώρας θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση κατανάλωσης. Αυτό, μέχρι τώρα τουλάχιστον, δεν αποδεικνύεται. Άρα συνεχίζουμε να αλλάζουμε ώρα», είχε δηλώσει πρόσφατα ο Κώστας Σκρέκας.

Η τελευταία αλλαγή ώρας ήταν προγραμματισμένη για τον Μάρτιο 2021, με τα κράτη - μέλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση να καλούνται να επιλέξουν μια από τις δύο ζώνες (χειμερινή ή θερινή). Ωστόσο, η πανδημία κορωνοϊού και ο πόλεμος στην Ουκρανία πήγαν πίσω τον σχεδιασμό.

Αλλαγή ώρας: Η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου για την κατάργησή της που δεν εφαρμόστηκε

Τον Μάρτιο του 2019 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ψηφίσει υπέρ του τερματισμού της πρακτικής αυτής, της προσαρμογής δηλαδή των ρολογιών κατά μία ώρα την άνοιξη και το φθινόπωρο, από το 2021. «Η αλλαγή της ώρας πρέπει να καταργηθεί» είχε δηλώσει το 2018 ο τότε επικεφαλής της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, μετά από μια σχετική διαδικτυακή έρευνα σε ολόκληρη την ΕΕ. Το 84% όσων πήραν μέρος σε αυτήν είχε συμφωνήσει με το τέλος αυτής της πρακτικής.

Σημαντικό ρόλο σε αυτήν την απόφαση της κοινής γνώμης διαδραμάτισαν και οι «επιπτώσεις» από την αλλαγή ώρας στο βιολογικό ρολόι, όπως η δυσκολία στην άμεση προσαρμογή.

Ο «πατέρας» της αλλαγής ώρας

Η θερινή ώρα, Daylight Saving Time, DST, επί το αγγλικότερον, είναι η αλλαγή της ώρας που ένα κράτος διαλέγει να υιοθετήσει για ένα χρονικό διάστημα του έτους.

Η αλλαγή αυτή γενικά είναι κατά μία ώρα μπροστά από την ηλιακή ώρα. Βασίζεται σε ένα σύστημα που σκοπό έχει την καλύτερη αξιοποίηση του φωτός της ημέρας για εξοικονόμηση ενέργειας.

Υπογραμμίζεται ότι το τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού που επιλέγει να γυρίζει τους δείκτες των ρολογιών του κάθε έξι μήνες, καθώς σχεδόν όλες οι Ασιατικές και Αφρικανικές χώρες δεν συμμετέχουν.

Η ιδέα αποδίδεται στον Βενιαμίν Φραγκλίνο το πολύ μακρινό 1784 ώστε να υπάρχει διαθέσιμο περισσότερο φυσικό φως κατά τους θερινούς μήνες.

Έναν αιώνα αργότερα υποστήριξε την πρόταση αυτή ο Γουίλιαμ Γουίλετ, ένας Βρετανός επιχειρηματίας που ασχολούνταν με την οικοδομή. Ο Γουίλετ μάλιστα είχε αρθρογραφήσει για το θέμα το 1907 με τίτλο Waste of Daylight, αλλά τελικά δεν κατάφερε να πείσει την Βρετανική κυβέρνηση.

Η τρέχουσα αλλαγή της ώρας, όπως τη γνωρίζουμε δηλαδή σήμερα, βασίστηκε στην πιο επιστημονική προσέγγιση του Νεοζηλανδού εντοµολόγου, Τζορτζ Χάντσον. Ο ίδιος παρατήρησε ότι η μεγαλύτερη διάρκεια της μέρας τους μήνες του καλοκαιριού τον βοηθούσε να συλλέξει περισσότερα έντοµα. Έτσι, έκανε τη σχετική πρόταση το 1895.

Πότε εφαρμόστηκε πρώτη φορά στην Ελλάδα

Στην Ευρώπη, η πρώτη φορά που εφαρμόστηκε η αλλαγή ώρας ήταν το καλοκαίρι του 1916, εν μέσω πολέμου, στη Γερμανία, προκειμένου το ανθρώπινο δυναμικό να μπορεί να παράγει καλύτερα πολεμικό υλικό χωρίς να καταναλώνει ηλεκτρικό ρεύμα.

Στην Ελλάδα η θερινή ώρα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932, στη συνέχεια όμως εγκαταλείφθηκε.

Αργότερα, κατά τη δεκαετία του ‘70, μετά την ενεργειακή κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη το 1973, αποφασίστηκε η υιοθέτηση της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, η οποία το εφάρμοσε πια το 1975.