Η σημασία της πρόληψης ακόμα και μετά την καταστροφή: Η περίπτωση της Βαρυμπόμπης
Μια σειρά από ακραία καιρικά φαινόμενα που επηρέασαν την Ελλάδα το τελευταίο διάστημα, έκαναν σαφείς τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και στη χώρα μας. Από τον μεσογειακό κυκλώνα Ιανό, τις πλημμύρες του Μπάλου, τις σφοδρές χιονοπτώσεις της Μήδειας το 2021 και της Ελπίδας του 2022, τον παρατεταμένο καύσωνα και τις πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού, η ελληνική κοινωνία ήρθε αντιμέτωπη με έντονα φαινόμενα – τα οποία, μάλιστα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τις επιστημονικής κοινότητας, θα χρειαστεί να αντιμετωπίζουμε όλο και συχνότερα.
Το φλέγον ζήτημα αυτή τη στιγμή είναι το πώς αντιδρούμε μετά από κάθε τέτοια καταστροφή που προκαλείται από φυσικά φαινόμενα. Διότι, μπορεί να μην είμαστε σε θέση να τα ελέγξουμε, είμαστε όμως υποχρεωμένοι να τα αντιμετωπίσουμε, με δράσεις τόσο αποκατάστασης όσο και πρόληψης.
Τα έργα αποκατάστασης στην περιοχή Βαρυμπόμπης - Τατοΐου
Ακριβώς αυτός ήταν ο διττός στόχος των έργων πρόληψης και αποκατάστασης που ολοκληρώθηκαν τον περασμένο Απρίλιο στην περιοχή Βαρυμπόμπης – Τατοΐου, με Ανάδοχο την Coca – Cola στην Ελλάδα. Η περιοχή αυτή είχε πληγεί δραματικά κατά τις πυρκαγιές του Αυγούστου του 2021: Χιλιάδες στρέμματα δάσους του πιο σημαντικού πνεύμονα πρασίνου της Αττικής κάηκαν τότε, δημιουργώντας την ανάγκη αναγέννησης της περιοχής κατά τον αποτελεσματικότερο τρόπο.
Η άμεση ανθρώπινη παρέμβαση που απαιτείται μετά από μία τέτοιου είδους καταστροφή είναι η κατασκευή αντιπλημμυρικών και αντιδιαβρωτικών έργων. Μέσω αυτών, διασφαλίζεται τόσο η πρόληψη ενός νέου καταστροφικού φαινομένου – πλημμυρικού, αυτή τη φορά – όσο και η αποκατάσταση της περιοχής, που είναι ζωτικής σημασίας να γίνει με φυσικό τρόπο.
Μία περιοχή που καίγεται, χάνει το πράσινο, τα δέντρα της και μία από τις επιπτώσεις της απώλειας αυτής έχει να κάνει με το έδαφος και το υπέδαφος: Καθώς εκλείπουν τα δέντρα και οι ρίζες τους, το νερό της βροχής δεν μπορεί να συγκρατηθεί και παρασύρει στο πέρασμά του το χώμα, έως ότου βρεθεί η περιοχή όπου θα «λιμνάσει». Η συγκεκριμένη περιοχή πλημμυρίζει, ενώ το καμένο δάσος χάνει και το χώμα από το οποίο θα ξεκινούσε η αναγέννησή του.
Είναι λοιπόν σαφές πως, προκειμένου να αποκατασταθεί μια περιοχή, μετά από μια καταστροφή όπως αυτή που επιφέρουν οι δασικές πυρκαγιές, απαιτείται άμεση παρέμβαση με έργα αποκατάστασης και πρόληψης, με έργα αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά.
Στη συγκεκριμένη περιοχή της Βαρυμπόμπης – Τατοΐου, αυτό ανέλαβε να φέρει εις πέρας η Coca – Cola στην Ελλάδα. Πράγματι, τον Απρίλιο παραδόθηκε στην ελληνική πολιτεία το μεγαλύτερο τέτοιο έργο αποκατάστασης στην Αττική: Μια δωρεά που έφτασε τα 1,8 εκατομμύρια ευρώ, για αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα σε έκταση 7.715 στρεμμάτων.
Όλη η προσπάθεια αυτή, μάλιστα, έχει καταγραφεί σε ένα ντοκιμαντέρ με πρωταγωνιστές όλους όσοι εργάστηκαν συστηματικά για τον σκοπό αυτό. Το «Μετά τη φωτιά» επίσης έχει στόχο την αφύπνιση των θεατών, προκειμένου το δάσος να μην κινδυνεύσει ξανά.
Το έργο παραδόθηκε στην ελληνική πολιτεία τον Απρίλιο του 2022, παρουσία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, του υφυπουργού Γιώργου Αμυρά και του γγ Δασών Κωνσταντίνου Αραβώση. Η Coca – Cola στην Ελλάδα άλλωστε ανέλαβε την αναδοχή στο πλαίσιο του προγράμματος Αναδόχων Αποκατάστασης και Αναδάσωσης, που θέσπισε το υπουργείο και μέσω του οποίου, ιδιωτικές εταιρίες και οργανισμοί μπορούν να συμβάλουν στη διαδικασία αναγέννησης του φυσικού πλούτου της χώρας και στην προστασία των καμένων εκτάσεων από πλημμυρικά φαινόμενα.
Όπως τόνισε κατά την εκδήλωση η Γενική Διευθύντρια της Coca-Cola Τρία Έψιλον, κα Μαρία Αναργύρου – Νίκολιτς, η εταιρεία δεσμεύεται να παρακολουθεί την εξέλιξη της αποκατάστασης της περιοχής, με σκοπό να παρεμβαίνει όποτε κάτι τέτοιο κρίνεται απαραίτητο: «Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε συστηματικά την περιοχή και θα συμβάλλουμε όπου και όπως κρίνεται απαραίτητο για την αναγέννησή της, αλλά και για να αποφύγουμε παρόμοιες καταστροφές στο μέλλον», δήλωσε η ίδια σχετικά.
Με την πραγματοποίηση του συγκεκριμένου έργου γίνεται σαφής ο τρόπος με τον οποίο ο ανθρώπινος παράγοντας οφείλει να παρεμβαίνει με σκοπό την αποκατάσταση και την πρόληψη μετά από κάθε φυσική καταστροφή: Μέσω της υποστήριξης των φυσικών διαδικασιών. Τα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα είναι η πρώτη κίνηση κάθε οργανωμένης κοινωνίας προς μία περιοχή που έχει υποστεί πλήγμα μετά από μία δασική πυρκαγιά. Ακόμα και όταν πρόκειται για μία πυρκαγιά τέτοιας έκτασης όπως εκείνη της Βαρυμπόμπης, όπου οι αντικειμενικές δυσκολίες ολοκλήρωσης των έργων αυτών είναι προφανείς, μπορούν να ξεπεραστούν – όπως απέδειξε με την προσπάθειά της η Coca-Cola στην Ελλάδα.
