«Δυσβάστακτοι, πλην όμως λογικοί»: Ο καθηγητής Κωνσταντόπουλος για τους αιφνίδιους θανάτους παιδιών

Ένας αιφνίδιος θάνατος, πόσω μάλλον ενός παιδιού ή ενός εφήβου, αποτελεί σοκ και εγείρει πολλά ερωτήματα αλλά και τεράστιο πόνο.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, μόλις τους πέντε πρώτους μήνες του 2022, καταγράφονται 138 αιφνίδιες απώλειες παιδιών και εφήβων ηλικίας 0 έως 19 χρόνων, με τα περισσότερα να ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 0-4 χρόνων (82 θάνατοι).

Στην ηλικιακή ομάδα των 5-9 ετών καταγράφονται 12 απώλειες, στην ομάδα των 10-14 χρόνων σημειώθηκαν 11 απώλειες, ενώ 33 θάνατοι καταγράφηκαν στην ομάδα των εφήβων 15-19 χρόνων.

Το 2020 κατέληξαν 33 παιδιά ηλικίας 5-9 χρόνων και το 2021 «έφυγαν» αιφνιδίως 37 παιδιά αντίστοιχης ηλικίας.

Συνολικά, το 2020 χάθηκαν 70 παιδιά ηλικίας 5-15 ετών, ενώ το 2021 καταγράφηκαν 80 θάνατοι στην αντίστοιχη ηλικιακή ομάδα.

Το CNN Greece μίλησε με τον ομότιμο καθηγητή Παιδιατρικής, πρόεδρο της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας και επί πολλά έτη πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Ανδρέα Κωνσταντόπουλο, για το θέμα αυτό.

Σχολιάζοντας τους 138 θανάτους παιδιών και νέων για το 2022, ο καθηγητής Κωνσταντόπουλος επισημαίνει ότι είναι ένας αριθμός δυσβάστακτος, πλην όμως λογικός.

Και φυσικά, οι 138 αυτοί θάνατοι δεν ήταν όλοι αιφνίδιοι.

Πολλοί σχετίζονταν με υποκείμενα νοσήματα, κάποιοι άλλοι με μηνιγγίτιδα και αρκετοί με καρδιολογικά και μεταβολικά νοσήματα.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, το θέμα των αιφνίδιων θανάτων είναι αναμφισβήτητα σοβαρό, και πρέπει να το χωρίσουμε σε δύο ενότητες:

Στις ηλικίες 1 έως 4 ετών, τρυφερές ηλικίες που μπορεί να υποστούν αιφνίδιο θάνατο από συγκεκριμένα αίτια και

Στην ενότητα των εφήβων, όπου μπορεί να καταγραφεί αιφνίδιος θάνατος αδιευκρινίστου αιτίας.

Στις περιπτώσεις αυτές, περιλαμβάνονται και οι αθλητές.

Όπως εξηγεί ο κορυφαίος καθηγητής Παιδιατρικής, τα αίτια αναφορικά με τους αιφνίδιους θανάτους των παιδιών κάτω των 4 ετών, είναι συγκεκριμένα.

Θάνατοι στην κούνια: Τι συμβαίνει στις ΗΠΑ και στην Άπω Ανατολή

Για παράδειγμα οι αιφνίδιοι θάνατοι παιδιών στην κούνια στην Ελλάδα είναι αρκετά σπάνιοι, σε αντίθεση με την Άπω Ανατολή και τις ΗΠΑ.

Στην Άπω Ανατολή, εκτός από τους θανάτους με γενετική προδιάθεση, υπάρχουν θάνατοι που οφείλονται και στο περιβάλλον.

Στην περίπτωση αυτή, έχουμε καταγεγραμμένους θανάτους οι οποίοι οφείλονται στον τρόπο με τον οποίο οι γονείς κοιμίζουν τα βρέφη τους, δηλαδή μπρούμυτα.

Μάλιστα σε περιοχές της Άπω Ανατολής μέχρι πρότινος χρησιμοποιούσαν προβιές και όχι σεντόνια, πράγμα που σημαίνει ότι όταν τα μωρά κοιμόντουσαν μπρούμυτα, ήταν πιθανόν να πάθουν ασφυξία και να καταλήξουν.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, υπάρχουν 3.500 καταγεγραμμένοι θάνατοι στο κρεβάτι και στον καναπέ, ενώ κάτω του ενός έτους, ο λόγος που καταλήγει ένα βρέφος, είναι η ασφυξία, υπογραμμίζει ο κ. Κωνσταντόπουλος και προσθέτει:

«Μέχρι το 1983 οι περισσότεροι γονείς στις χώρες που αναφέραμε παραπάνω, κοίμιζαν τα βρέφη τους μπρούμυτα, στην συνέχεια επέλεξαν να τα κοιμίζουν ανάσκελα και μετά στο πλάι, που είναι ένας πολύ ασφαλής τρόπος».

«Τυχερά» τα μωρά που θηλάζουν και έχουν πιπίλα

Συνεχίζοντας, ο καθηγητής εξηγεί ότι παιδιά που θηλάζουν και μωρά που χρησιμοποιούν πιπίλα, δεν πεθαίνουν αιφνιδίως τόσο συχνά.

Όταν ένα βρέφος χάσει την πιπίλα του στον ύπνο, θα την αναζητήσει, επομένως θα κινηθεί και άρα έχει πολύ μικρές πιθανότητες να αποφύγει έναν αιφνίδιο θάνατο.

Βεβαίως υπάρχουν και οι θάνατοι οι οποίοι έχουν ως βασική τους αιτία μία σειρά από καρδιολογικά και καρδιαγγειακά νοσήματα, συγγενείς καρδιοπάθειες αλλά και γενετικά μεταβολικά νοσήματα.

Ένοχα τα καρδιαγγειακά και μεταβολικά νοσήματα

Εάν ένα παιδάκι έχει καρδιαγγειακό νόσημα και δεν το γνωρίζει, τότε μπορεί να χαθεί στα τέσσερα πρώτα χρόνια της ζωής του, σημειώνει εμφατικά ο συνομιλητής μας.

Στην περίπτωση αυτή, απαιτείται ένας εξονυχιστικός γονιδιακός και καρδιολογικός έλεγχος, με μαγνητική τομογραφία, υπερηχογραφήματα κλπ, που μπορεί να καταδείξει το πρόβλημα.

Ωστόσο, εάν δεν υπάρχει ιστορικό ή κληρονομικότητα, είναι μάλλον δύσκολο να εντοπιστεί το πρόβλημα και οι γονείς να ελέγξουν σε βάθος και προληπτικά το παιδί τους.

Τα γενετικά μεταβολικά νοσήματα ενοχοποιούνται και αυτά για αιφνίδιους θανάτους, ωστόσο είναι σπάνια.

Όσον αφορά σε μεγαλύτερα παιδιά και νεαρούς, το 60% των ατόμων κάτω των 30 ετών που χάνονται αιφνιδίως, είναι αθλητές, ή ασχολούνται έντονα με τον αθλητισμό, τονίζει ο καθηγητής, προσθέτοντας ότι:

«Στην περίπτωση αυτή, η καρδιά έχει μεγαλύτερες απαιτήσεις, γεγονός που σημαίνει ότι ο νεαρός άνθρωπος εάν έχει ιστορικό με καρδιαγγειακά προβλήματα οφείλει να ψαχτεί, ενώ σε κάθε περίπτωση, επιβάλλεται συχνός καρδιολογικός έλεγχος σε όσους αθλούνται συστηματικά».

Ένα άλλο σημείο που επισημαίνει ο καθηγητής, είναι και οι αιφνίδιοι θάνατοι, από κεραυνοβόλο μηνιγγίτιδα.

Στην περίπτωση αυτή, πράγματι ένα παιδί μπορεί να καταλήξει και μάλιστα σε διάστημα εντός ολίγων ωρών, όμως τις περισσότερες φορές, υπάρχει ένα υποκείμενο νόσημα, επισημαίνει.