Πανελλήνιες 2022: Φιλόλογος εξηγεί τι έπρεπε να προσέξουν οι υποψήφιοι

Όπως εξηγεί ο καθηγητής, «είχαμε ένα κλασσικό κριτήριο σε ό,τι αφορά τον αριθμό των κειμένων, δηλαδή δύο κείμενα Νεοελληνικής Γλώσσας και ένα κείμενο στη Λογοτεχνία τα οποία αναφέρονταν στην σημασία της Ιστορικής γνώσης αλλά και τη σημασία της παράδοσης, της διατήρησης της μνήμης για τη ζωή του ανθρώπου.

Το πρώτο κείμενο του ιστορικού Ρ. Αλβανού αναφερόταν στη σημασία της Ιστορικής γνώσης για άλλους τους ανθρώπους και το πώς μας δίνει το προτέρημα να προχωράμε με ασφάλεια στο μέλλον.

Το δεύτερο κείμενο ήταν ένα απόσπασμα από ομιλία της Κικής Δημουλά στην οποία η μεγάλη μας ποιήτρια έδινε έμφαση στην αξία της διατήρησης της ανθρώπινης μνήμης για να πορευτεί ο άνθρωπος, με ασφάλεια σε επίπεδο αυτογνωσίας και αυτοπραγμάτωσης.

Το τρίτο κείμενο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, πεζό αυτή τη φορά, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια ήταν ένα διήγημα του Θανάση Βαλτινού στο οποίο πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ένα ταγάρι, το οποίο αποτελούσε στο κείμενο σύμβολο οικογενειακής παράδοσης τριών γενιών γυναικών. Η γιαγιά στην κόρη της και η κόρη στη δική της κόρη και μέσω αυτής της πορείας του συγκεκριμένου αντικειμένου καταδεικνυόταν στο κείμενο η αξία της οικογενειακής παράδοσης».

Για το πρώτο θέμα, εξηγεί πως «ήταν κλασικό, ήταν μια αποσπασματική περίληψη, δηλαδή οι μαθητές θα έπρεπε οι μαθητές να εστιάσουν στη δεύτερη, τρίτη και τέταρτη παράγραφο του κειμένου και να γράψουν τους λόγους για τους οποίους ο συγγραφέας θεωρεί σημαντική την ιστορική μνήμη για την αποφυγή λαθών του παρελθόντος, αλλά και των λαών για τη συνεργασία μεταξύ τους.

Δεν μπορώ να πω ότι τα παιδιά είχαν να αντιμετωπίσουν δυσκολίες ως προς το κομμάτι που έπρεπε να αποδώσουν περιληπτικά. Σε κάθε περίπτωση, σε αυτές τις παραγωγές λόγου δίνεται έμφαση και οι μαθητές θα πρέπει να ήταν πάρα πολύ προσεκτικοί στην λογική της βασικής επιχειρηματολογίας».

Σύμφωνα με τον κ. Χρυσουδάκη: «Στο θέμα Β, της θεωρίας αξιολόγησης, ήταν και αυτά κλασικά, αναμενόμενα. Προθετικότητα, κειμενοκεντρική προσέγγιση είναι αντικείμενα τα οποία τα τελευταία χρόνια οι μαθητές καλούνται να αντιμετωπίσουν. Το πρώτο ερώτημα του Β θέματος ήταν επιλογή Σωστού Λάθους. Μάλιστα, η κεντρική επιτροπή των εξετάσεων με συγκεκριμένη επεξηγηματική οδηγία έλεγε στους μαθητές ότι δεν έπρεπε να επιλέξουν αντίστοιχα χωρία των δύο πρώτων κειμένων για να τεκμηριώσουν τις επιλογές του Σ-Λ.

Τα θέματα Β2 και Β3 αναφέρονταν στην επεξεργασία του τίτλου του κειμένου, στην υφολογική σημασία του ευθέως λόγου και το τρίτο ερώτημα παρέπεμπε στο δεύτερο κείμενο και ζητούσε από τους μαθητές να τεκμηριώσουν τρεις κειμενικές επιλογές, το γεγονός πως σε συγκεκριμένες παραγράφους της ομιλίας της η Κική Δημουλά προσπαθούσε να ευαισθητοποιήσει το κοινό.

Το θέμα Γ, το ερμηνευτικό σχόλιο αναφερόταν στο διήγημα του Θανάση Βαλτινού και από το οποίο οι μαθητές θα έπρεπε να επιλέξουν τρεις κειμενικούς δείκτες, κλασική λειτουργία της διαδικασίας του ερμηνευτικού σχολίου, και να αναδείξουν τη σημασία του ταγαριού όπως προέκυπτε μέσα από την ανάγνωση».

Ο καθηγητής εκτιμά πως το θέμα της έκθεσης είχε την μεγαλύτερη δυσκολία.

Όπως εξηγεί στην κάμερα του CNN Greece:

«Το τελευταίο θέμα, το Δ της παραγωγής λόγου, η σημασία της ιστορικής συνείδησης για την πορεία των ανθρώπων και των λαών δεν μπορώ να πω ότι ήταν αναμενόμενο, ωστόσο με σιγουριά μπορώ να πω ότι τα ζητούμενά του ήταν σαφή.

Το δεύτερο ζητούμενο ήταν πιο απαιτητικό από το πρώτο καθώς σε τέτοια ζητούμενα βιωματικού χαρακτήρα, τα παιδιά παραδοσιακά δυσκολεύονται να αναπτύξουν τις απόψεις τους.

Εκεί, οι μαθητές θα έπρεπε να γράψουν βιωματικούς τρόπους, με τους οποίους μπορούν οι νέοι να έρθουν σε μια πιο άμεση επαφή με την ιστορία, την ιστορική συνείδηση και τη μνήμη.

Τα παιδιά έπρεπε να προσέξουν πως πραγματικά οι τρόποι που θα επιλέξουν να είναι βιωματικοί, όπως πχ επισκέψεις σε μνημεία, ημερίδες του σχολείου με το αντίστοιχο θέμα, εργασίες οι οποίες αναφέρονται στην ιστορική συνείδηση και μνήμη».

«Το σημερινό κριτήριο αξιολόγησης ήταν καλά δομημένο και δεν έκρυβε σημαντικές παγίδες για έναν καλά προετοιμασμένο υποψήφιο», τόνισε.

Τέλος, ο εκπαιδευτικός συμβουλεύει τους υποψηφίους των Πανελληνίων «να πορευτούν με αισιοδοξία προς το μέλλον. Να ξεχάσουν όσα έχουν γράψει σήμερα και να μην απογοητευτούν από όποια φήμη έρθει στα αυτιά τους. Η ζωή συνεχίζεται, μια πρώτη ενδεχομένως αστοχία δεν σημαίνει τίποτα για το μέλλον. Να έχετε πίστη στις δυνάμεις σας και στο τέλος θα είστε νικητές!».

Τα θέματα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας

Τα τρία κείμενα στα οποία εξετάστηκαν οι μαθητές ήταν τα εξής:

• Ένα απόσπασμα με τίτλο «Γιατί να μαθαίνουμε ιστορία;» από τον πρόλογο του βιβλίου του Ραϋμόνδου Αλβανού υπό τον τίτλο «Ο ελληνικός εμφύλιος. Μνήμες σε πόλεμο και σύγχρονες πολιτικές ταυτότητες» (2022, εκδόσεις Επίκεντρο)
• ένα απόσπασμα με τίτλο «Θυμάμαι, άρα ζω;» από την ομιλία της Κικής Δημουλά που περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Εκλήθην ομιλήτρια» (2022, Εκδόσεις Ίκαρος, σσ. 156, 158, 159)
• ένα απόσπασμα με τίτλο «Οικογενειακή ιστορία» από το διήγημα του Θανάση Βαλτινού υπό τον τίτλο «Επείγουσα ανάγκη ελέου» (2016, Εκδόσεις Εστία, σσ. 41, 42)

Πανελλήνιες 2022: Το πρόγραμμα των εξετάσεων για τα ΓΕΛ

Πρόγραμμα Πανελλαδικών Εξετάσεων Ημερησίων και Εσπερινών ΕΠΑΛ