Πανελλήνιες 2022: Πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η αποτυχία στις εξετάσεις; Ειδικός εξηγεί

Η επιλογή καριέρας και η πίεση για το μέλλον επιδρά ορισμένες φορές ιδιαίτερα αρνητικά στην ψυχολογία των μαθητών –κάτι που επηρεάζει και τις επιδόσεις των παιδιών στις γραπτές ή και προφορικές εξετάσεις.

Ιδιαίτερα σημαντικός είναι και ο ρόλος των γονιών, οι οποίοι καλούνται να στηρίξουν ψυχολογικά τα παιδιά τους και να μην ασκήσουν έντονη κριτική σε περίπτωση «αποτυχίας».

Η καθηγήτρια Ψυχολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχολογίας και Ψυχιατρικής Ενηλίκου και Παιδιού Αναστασία Καρκάνη μιλάει στο CNN Greece για την καλή προετοιμασία των παιδιών κατά τη συμμετοχή τους στις Πανελλαδικές και εξηγεί τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των μαθητών σε περίπτωση αποτυχίας και κακής κριτικής από την οικογένειά τους.

«Είναι λάθος να μιλάμε για αποτυχία ενός παιδιού επειδή δεν πέρασε σε κάποια σχολή. Η επίδοση ενός παιδιού πρωτίστως ικανοποιεί τους γονείς. Πρέπει να αναρωτηθούμε, αν πραγματικά δίνουμε τη δυνατότητα στα παιδιά να προσπαθήσουν για να πετύχουν τους στόχους τους. Οι γονείς πολλές φορές περνούν αντιφατικά μηνύματα στα παιδιά. Από τη μία, με λεκτικό τρόπο επιμένουμε για συνεχή απόδοση και επιτυχία και από την άλλη, με πρακτικό τρόπο, περνάμε άλλο μήνυμα στα παιδιά» λέει η καθηγήτρια Ψυχολογίας και πρσθέτει:

«Για παράδειγμα, τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία θα πρέπει να μάθουν να προσπαθούν και να εκπαιδευτούν στο να είναι υπεύθυνα για τον εαυτό τους και για πράγματα τα οποία πιθανόν μπορούν να λειτουργήσουν με επιτυχία. Δεν μπορεί ένα παιδί ξαφνικά να πετύχει τους στόχους του στα 18 έτη όταν δεν εκπαιδεύτηκε να είναι συνεπής στις καθημερινές του υποχρεώσεις από την νηπιακή ηλικία, όπως είναι η οργάνωση του χώρου του», λέει η κυρία Καρκάνη.

Επίσης, εξηγεί ότι όταν τα παιδιά δεν ξέρουν τον λόγο για τον οποίο πρόκειται να προσπαθήσουν τότε δεν μπορούν να πετύχουν.

«Αποπροσανατολίζονται και χάνουν το στόχο τους. Ο μαθητής που απογοητεύεται από τα αποτελέσματα των εξετάσεων, έχει να αντιμετωπίσει εκτός από τα δικά του συναισθήματα, την κριτική της οικογένειας και του περίγυρού του», λέει η ίδια.

Τα συναισθήματα που βιώνει ο έφηβος, είναι κυρίως:

• απογοήτευση
• αδιαφορία για δραστηριότητα
• κατάθλιψη
• στενοχώρια
• μειωμένη αυτοεκτίμηση
• απαισιοδοξία για το μέλλον
• ανάγκη για εσωστρέφεια
• αυτοκαταστροφική συμπεριφορά

Ξεκάθαρους στόχους ανάλογα με τις δυνατότητες

Η κακή ψυχολογία του παιδιού πρέπει να αλλάξει με τη στήριξη της οικογένειάς του.

Οι γονείς λοιπόν, αντί να το επιπλήξουν θα πρέπει να εντοπίσουν άμεσα την αλλαγή της συμπεριφοράς του και να το βοηθήσουν να θέσει νέους στόχους, ρεαλιστικούς για εκείνο, τους οποίους μπορεί να πραγματοποιήσει με επιτυχία.

«Παιδιά τα οποία στοχεύουν σε σχολές οι οποίες είναι ανακόλουθες με τα δικά τους θέλω ή με τις δικές τους δυνατότητες, δύσκολα θα πετύχουν», αναφέρει η κυρία Καρκάνη και τονίζει ότι οι επιθυμίες των παιδιών για το επαγγελματικό τους πεδίο δεν συμπίπτει πάντα με τις φιλοδοξίες των γονιών τους.

«Μην χρεώνετε στα παιδιά σας ως αποτυχία σε περίπτωση που δεν εισαχθούν σε μία ανώτατη σχολή. Βοηθήστε τα να θέσουν νέους στόχους, πιο σαφείς, που μπορούν να επιτύχουν την επόμενη φορά», λέει η κυρία Καρκάνη και συνεχίζει:

«Πολλοί γονείς δίνουν λάθος κατεύθυνση στα παιδιά τους και τα πιέζουν για να στοχεύσουν σε ιδιαίτερα υψηλούς στόχους, στους οποίους δεν μπορούν να ανταποκριθούν. Δεν μπορεί ένας μέτριος μαθητής να στοχεύει στην Ιατρική Αθηνών επειδή οι γονείς του θεωρούν ότι το παιδί τους θα μπορούσε να γίνει ένας καταπληκτικός γιατρός.

Τα παιδιά που έχουν συγκεκριμένους στόχους έχουν και άριστες επιδόσεις σε αυτό που κάνουν. Όταν τα παιδιά βρίσκονται σε μια σφαίρα ασάφειας τότε τα πράγματα είναι πιο θολά και μειώνονται οι πιθανότητες επιτυχίας», λέει η καθηγήτρια Ψυχολογίας.

Για να πετύχει τους στόχους του ένα παιδί θα πρέπει να συντρέχουν δύο σοβαροί παράγοντες. Πρώτον, να είναι ιδιαίτερα επιμελής και να έχει ξεκάθαρο στόχο και δεύτερον, να έχει την απόλυτη στήριξη από την οικογένειά του.

«Ο συνδυασμός αυτός θα έχει σίγουρα ένα καλό αποτέλεσμα. Όταν τα παιδιά κάνουν συγκεκριμένη αναζήτηση, επιτυγχάνουν και πολύ υψηλούς στόχους» προσθέτει η κυρία Κρακάνη.

Πώς μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος

• Η αποτυχία στις Πανελλήνιες εξετάσεις δεν σημαίνει αποτυχία στη ζωή
• Επαναπροσδιορίστε τους στόχους ανάλογα με τις εκπαιδευτικές δυνατότητες του παιδιού
• Θέστε ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί το παιδί σας
• Δώστε σημασία στις κλίσεις που έχει το παιδί και παροτρύνετέ το να ασχοληθεί με αυτό το αντικείμενο
• Δεν είναι προετοιμασμένα όλα τα παιδιά για εισαγωγή σε Ανώτατη Σχολή
• Δώστε κίνητρο στους νέους που έχουν έφεση σε τεχνικά επαγγέλματα να ασχοληθούν με αυτά

Και, κατά την ειδικό, να θυμάστε:

«Όταν τα παιδιά πατάνε στα πόδια τους και έχουν στόχους, μπορούν να τους κατακτήσουν. Σε νεαρή ηλικία τα παιδιά είναι ανέτοιμα, στο να προσδιορίσουν το μέλλον τους στην εργασία για τα επόμενα χρόνια. Ούτε είναι σε θέση να εκτιμήσουν την αγορά εργασίας και τι πραγματικά θέλουν να κάνουν. Βοηθήστε τα παιδιά σας να μάθουν πώς να εξελίσσονται στη ζωή τους ως άνθρωποι».

«Μπορεί ένας μαθητής να είναι αριστούχος, αλλά να είναι ιδιαίτερα εσωστρεφής, να δυσκολεύεται στη σύναψη σχέσεων, ή να μην έχει φίλους. Θέλουμε έναν μαθητή κοινωνικό, με καλούς φίλους, εξωστρεφή και με καλή απόδοση στα μαθήματα. Το αποτέλεσμα αυτό προϋποθέτει λογικά όρια από τους γονείς στη νεαρή ηλικία των παιδιών και ξεκάθαρους στόχους» ολοκληρώνει λέγοντας η κυρία Αναστασία Καρκάνη.