Eυλογιά των πιθήκων: Εμβόλια, καραντίνα και μάσκες - Παγκόσμια ανησυχία για την εξάπλωση της νόσου
Παγκόσμιος συναγερμός έχει σημάνει για την ευλογιά των πιθήκων που έχει εμφανιστεί σε Ευρώπη, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία και το Ισραήλ, με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) να αναμένεται να προτείνει σήμερα στα κράτη-μέλη της ΕΕ να προετοιμάσουν στρατηγικές εμβολιαστικών προγραμμάτων για την αντιμετώπιση της νόσου.
Ήδη κάποιες χώρες λαμβάνουν μέτρα. Το Βέλγιο έγινε η πρώτη χώρα παγκοσμίως που επιβάλλει καραντίνα 21 ημερών, ενώ η Νέα Υόρκη επανέφερε τη μάσκα.
Αντίστοιχα, μπορεί και άλλες χώρες να ακολουθήσουν σταδιακά αντίστοιχα μέτρα για να αποφευχτεί η περαιτέρω διασπορά, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες και ο ΕΟΔΥ εξετάζει το ενδεχόμενο καραντίνας για τους ασθενείς.
Οι υγειονομικές αρχές ανησυχούν για την ασυνήθιστη διασπορά του ιού, ο οποίος υπάρχει μπορεί να υπάρχει στην Αφρική εδώ και πολλά χρόνια, ωστόσο δεν είχε εξαπλωθεί με αυτό το ρυθμό, εκτός από μεμονωμένα κρούσματα που συνδέονταν με ταξίδια σε περιοχές που η ευλογιά είναι ενδημική.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπάρχουν πάνω από 90 επιβεβαιωμένα κρούσματα και άλλα 28 ύποπτα σε 12 χώρες όπου η ασθένεια δεν είναι ενδημική.
Την ανησυχία του εξέφρασε ο και Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, καθώς στις ΗΠΑ εξετάζονται ύποπτες περιπτώσεις σε άτομα που ήρθαν σε επαφή με ταξιδιώτη από τη Νιγηρία.
«Είναι κάτι για το οποίο όλοι πρέπει να ανησυχούμε. Το εξετάζουμε ενδελεχώς για να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε και ίσως ποιο εμβόλιο, αν υπάρχει, θα μπορούσε να είναι διαθέσιμο» είπε.
Τι ισχύει με το εμβόλιο
Την Κυριακή, το ECDC γνωστοποίησε, ότι θα προβεί στη σύσταση σε μία έκθεση αξιολόγησης κινδύνου.
Το ECDC σημείωσε ότι, σε αυτό το στάδιο, δεν ήταν «εύκολη απόφαση» να συστήσει τον εμβολιασμό κατά της ευλογιάς σε στενές επαφές ανθρώπων που νόσησαν από την ευλογιά των πιθήκων.
Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να γίνει ανάλυση κινδύνου-οφέλους για κάθε προσβεβλημένο άτομο.
Το εμβόλιο που διατίθεται στην ΕΕ, από τη φαρμακοβιομηχανία Bavarian Nordic's Imvanex, της Δανίας δεν είναι εγκεκριμένο για χρήση κατά της ευλογιάς των πιθήκων ενώ δεν υπάρχουν δεδομένα ασφάλειας για τη χρήση του σε άτομα με ανοσοκαταστολή ή σε μικρά παιδιά.
Και οι ομάδες αυτές, είναι εκείνες που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο από τη νόσο, σύμφωνα με το ECDC.
Το εμβόλιο είναι επίσης διαθέσιμο στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου οι υγειονομικές αρχές έχουν συστήσει παρόμοια στρατηγική.
Ψυχραιμία συνιστά ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, πιο επικίνδυνος ο ιός το καλοκαίρι
Μιλώντας στο CNN Greece, ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ και καθηγητής Παιδιατρικής Θεοκλής Ζαούτης συστήσει ψυχραιμία και όχι πανικό.
Όπως αναφέρει ο ιός της ευλογιάς, έχει πολύ χαμηλή μεταδοτικότητα, μάλιστα από ενδελεχή ιχνηλάτηση που πραγματοποιήθηκε στη Βρετανία, μολύνθηκε μόνο 1 άνθρωπος σε 50 από ένα κύκλο στενών επαφών.
«Μεταδοτικός γίνεται κάποιος με τα σταγονίδια μόνο αφού εμφανίσει συμπτώματα, πράγμα που σημαίνει ότι εάν είναι ασυμπτωματικός, δεν μπορεί να μεταδώσει τον ιό», επισημαίνει ο κ. Ζαούτης.
Σε ερώτηση, εάν ο ιός αυτός είναι περισσότερο επικίνδυνος τους θερινούς μήνες, ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ αναφέρει ότι ενδεχομένως λίγο περισσότερο το καλοκαίρι από τον χειμώνα, καθώς είμαστε σε μεγάλο βαθμό ακάλυπτοι από πλευράς ένδυσης και ο ιός μεταδίδεται από την επαφή με το δέρμα.
Όμως σε μεγάλο βαθμό το εμβόλιο της ευλογιάς μας καλύπτει και δημιουργεί την αναγκαία ανοσία, τονίζει ο κ. Ζαούτης.
Τι αναφέρει ο ΠΟΥ
Σε επιφυλακή έχει τεθεί και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για την ευλογιά των πιθήκων μετά τις ανησυχίες που εξέφρασε ο περιφερειακός διευθυντής του ΠΟΥγια την Ευρώπη, Χανς Κλούγκε ότι ο ιός είναι πιθανό να επιταχυνθεί στη Γηραιά Ήπειρο μέσα στο καλοκαίρι.
Με βάση τα κρούσματα που έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής εκτιμάται, ότι η μετάδοση του ιού οφείλεται στη σεξουαλική επαφή, δήλωσε ο Ντέιβιντ Χέιμαν, πρόεδρος της Στρατηγικής και Τεχνικής Συμβουλευτικής Ομάδας του ΠΟΥ για λοιμώδεις κινδύνους με πανδημικό και επιδημικό δυναμικό ο οποίος διηύθυνε μια συνάντηση για το ξέσπασμα την Παρασκευή.
Ο Χέιμαν, καθηγητής στο London School of Hygiene and Tropical Medicine, είπε ότι οι ειδικοί είναι πιθανό να δώσουν περισσότερες οδηγίες στις χώρες τις επόμενες ημέρες.
Οι υγειονομικοί αξιωματούχοι σε πολλές χώρες έχουν προειδοποιήσει ότι τα κρούσματα θα μπορούσαν να αυξηθούν περαιτέρω σε μεγάλες καλοκαιρινές συγκεντρώσεις και φεστιβάλ.
«Αυτό που φαίνεται να συμβαίνει τώρα είναι ότι έχει εισέλθει στον πληθυσμό από σεξουαλική επαφή, στα γεννητικά όργανα, και εξαπλώνεται όπως και οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις, γεγονός που έχει ενισχύσει τη μετάδοσή του σε όλο τον κόσμο».
Ο Χέιμαν είπε ότι η συνάντηση του ΠΟΥ την Παρασκευή έγινε «λόγω του επείγοντος χαρακτήρα της κατάστασης».
Η διεθνής επιτροπή εμπειρογνωμόνων, η οποία συνεδρίασε μέσω τηλεδιάσκεψης, δεν είναι η ομάδα που θα πρότεινε την κήρυξη έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, όπως ισχύει για την covid-19, ωστόσο εξέτασε τι έπρεπε να μελετηθεί συμπεριλαμβανομένου του εάν υπάρχει ασυμπτωματική εξάπλωση, ποιες ομάδες πληθυσμού κινδυνεύουν περισσότερο και ποιες είναι οι διάφορες διαδρομές της μετάδοσής της ευλογιάς.
Ο Χέιμαν είπε ακόμα, ότι η στενή επαφή ήταν η βασική οδός μετάδοσης του ιού, καθώς τα εξανθήματα που είναι χαρακτηριστικά της νόσου είναι πολύ μολυσματικά. Για παράδειγμα, οι γονείς που φροντίζουν άρρωστα παιδιά κινδυνεύουν, καθώς και οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, γι′ αυτό ορισμένες χώρες έχουν αρχίσει να εμβολιάζουν τις ομάδες που θεραπεύουν ασθενείς με ευλογιά των πιθήκων χρησιμοποιώντας εμβόλια για την ευλογιά, έναν παρεμφερή ιό.
Τόνισε ακόμα ότι ο ιός κυκλοφορούσε εκτός των χωρών όπου είναι ενδημικός, αλλά δεν είχε οδηγήσει σε πολλά κρούσματα ως αποτέλεσμα του lockdown για την COVID-19, της κοινωνικής απόστασης και των ταξιδιωτικών περιορισμών.
Όπως είπε, το ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων δεν έμοιαζε με τις πρώτες μέρες της πανδημίας του COVID-19 γιατί δεν μεταδίδεται τόσο εύκολα.
Όσοι υποψιάζονται ότι μπορεί να έχουν εκτεθεί ή που παρουσιάζουν συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένου του τυπικού εξανθήματος και του πυρετού, θα πρέπει να αποφεύγουν τη στενή επαφή με άλλους, σημείωσε.
Τι είναι η ευλογιά των πιθήκων
Απαντήσεις σε εύλογες απορίες αναφορικά με την ευλογιά των πιθήκων, και συγκεκριμένα, τί είναι η σπάνια νόσος, πώς μεταδίδεται και ποια είναι η θεραπεία, δίνονται μέσα από επτά ερωτήματα τα οποία ακολουθούν.
Η ευλογιά των πιθήκων είναι μια σπάνια ιογενής λοίμωξη που κυρίως εμφανίζεται σε τροπικές περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής.
Πώς μπορεί να νοσήσει κάποιος από ευλογιά των πιθήκων
Η ευλογιά των πιθήκων μπορεί να μεταδοθεί μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και μέσω επαφής με δερματικές βλάβες πάσχοντος ή μολυσμένα υλικά (π.χ. κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής
Μετάδοση καταγράφεται, επίσης, μέσω της επαφής με άγρια ζώα, συνήθως πρωτεύοντα και τρωκτικά, όπως αρουραίοι, ποντίκια και σκίουροι ή ακόμα και με ζώα συντροφιάς που έχουν μολυνθεί από τα προηγούμενα.
Μπορεί σπάνια να μεταδοθεί με την κατανάλωση κρέατος από μολυσμένο ζώο που δεν έχει μαγειρευτεί επαρκώς ή με την επαφή με το δέρμα ή το τρίχωμα μολυσμένου ζώου.
Τι πρέπει να κάνω για να μην νοσήσω
- Απαιτείται η τήρηση των βασικών μέτρων ατομικής υγιεινής.
- πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό τακτικά ή χρησιμοποιείτε αλκοολούχο αντισηπτικό
- καταναλώνετε κρέας μόνο αν έχει μαγειρευτεί επαρκώς
- μην πλησιάζετε άγρια ζώα, συμπεριλαμβανομένων νεκρών ζώων
- μην έρχεστε σε στενή επαφή και μην μοιράζεστε ρούχα με άτομα που δεν αισθάνονται καλά και παρουσιάζουν δερματικές βλάβες
Ποια συμπτώματα μπορεί να έχει κάποιος που νοσεί
Από τη στιγμή που κάποιος μολυνθεί με τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων χρειάζεται να περάσουν 5 έως 21 μέρες για να εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα (συνήθως 6 με 13 ημέρες).
Αυτά μπορεί να είναι:
- Πυρετός
- Κεφαλαλγία
- Μυαλγίες
- Οσφυαλγία
- Διογκωμένοι λεμφαδένες (χαρακτηριστικό σημείο διαφορικής διάγνωσης από την ευλογιά)
- Ρίγος
- Καταβολή δυνάμεων
- Εξάνθημα (συνήθως παρουσιάζεται 1 με 3 ημέρες μετά την εμφάνιση του πυρετού). Συχνά προηγείται το δερματικού εξανθήματος, εμφάνιση βλαβών σε βλεννογόνους, όπως του στόματος. Το εξάνθημα εντοπίζεται αρχικά στο κεφάλι και στο πρόσωπο και στη συνέχεια επεκτείνεται σε άλλα σημεία του σώματος συμπεριλαμβανομένων των παλαμών και των πελμάτων. Αρχικά εμφανίζεται με τη μορφή κηλίδων και βλατίδων οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές φυσαλίδες, φλύκταινες και έπειτα σε εφελκίδες που τελικά υποχωρούν.) Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμευλογιάς.
Πόσο επικίνδυνο είναι το συγκεκριμένο νόσημα;
Στους περισσότερους ασθενείς τα συμπτώματα υποχωρούν σε 2 με 4 εβδομάδες.
Πότε να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας;
Εάν έχετε ένα εξάνθημα με φυσαλίδες και:
- έχετε επιστρέψει από τη Δυτική ή Κεντρική Αφρική τις τελευταίες 3 εβδομάδες
- έχετε έρθει σε επαφή με κάποιον που είχε ευλογιά των πιθήκων τις τελευταίες 3 εβδομάδες
- έχετε έρθει σε επαφή με κάποιον που είχε δερματικές βλάβες τις τελευταίες 3 εβδομάδες
Ποια είναι η θεραπεία για την ευλογιά των πιθήκων
Η αντιμετώπιση της νόσου αποσκοπεί στη βελτίωση των συμπτωμάτων. Συνήθως η πορεία είναι ήπια και οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν σε 2 με 4 εβδομάδες.
Συχνά χρειάζεται παραμονή στο νοσοκομείο προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα αλλά και να αποτραπεί η μετάδοση της νόσου.