Συρεγγέλα στο CNN Greece: Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας - «Πόλεμος» δικαιωμάτων η ισότητα γυναικών

Τα αιτήματά τους για μια θέση εργασίας, ισότητα στις αμοιβές, στην ποιότητα και την ασφάλεια στην εργασία παραμένουν ζωντανά, όσο δεν εκτοπίζονται από το εργασιακό πεδίο, οι διακρίσεις, οι παρενοχλήσεις και η έμφυλη βία, παρά την υψηλή μόρφωση που έχουν λάβει και η οποία θα μπορούσε να συμβάλει ακόμα και στις αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας.

Επιπλέον η νοοτροπία πολλών εργοδοτών που προτιμούν την πρόσληψη αντρών, αλλά και οι δύο απανωτές κρίσεις, η οικονομική και η κρίση της πανδημίας, οδήγησαν πολλές γυναίκες, εκτός εργατικού δυναμικού. Αλλά και ορισμένες από όσες βρουν τελικά δουλειά, καλούνται να αντιμετωπίσουν ανισότητα, διακρίσεις και πιθανόν ένα μισθολογικό χάσμα σε σύγκριση με τους άντρες συναδέλφους τους.

Το CNN Greece απευθύνθηκε στην κατ΄εξοχήν αρμόδια σε θέματα ισότητας, την Μαρία Συρεγγέλα, υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για θέματα Δημογραφικής Πολιτικής, Οικογένειας και Ισότητας των Φύλων. Της ζητήσαμε να περιγράψει την σημερινή εικόνα για τη θέση των γυναικών στην αγορά εργασίας, αλλά και τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει το κράτος για την στήριξή τους.

Η ίδια δηλώνει αισιόδοξη, ωστόσο αναγνωρίζει ότι έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας για να κατακτήσουμε την ισότητα των γυναικών στην εργασία.

«Αρχίσουμε σιγά - σιγά να μπαίνουμε στην εποχή των γυναικών χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πάμε να βγάλουμε τους άντρες εκτός παιχνιδιού. Δεν είναι ένας πόλεμος που έχουν το ένα φύλο με το άλλο για το ποιος θα επικρατήσει. Είναι ένας πόλεμος που αφορά ανθρώπινα δικαιώματα για τα οποία και γυναίκες και άντρες πρέπει να παλεύουν προς αυτή την κατεύθυνση. Ταυτόχρονα είναι ένας "πόλεμος" οικονομικός, αναπτυξιακός», αναφέρει χαρακτηριστικά.

«Αν μια χώρα θέλει να έχει κραταιή οικονομία, ισχυρή ανάπτυξη θα πρέπει να χρησιμοποιεί όλο το ανθρώπινο δυναμικό. Πόσο μάλλον η Ελλάδα που διαθέτει καλό ανθρώπινο δυναμικό όσον αφορά τις γυναίκες. Σπουδάζουμε τις κόρες μας, οι οικογένειες και το κράτος επενδύουν χρήματα για τις σπουδές τους. Άρα αυτές οι γυναίκες θα πρέπει να μπουν στην αγορά εργασίας για να μπορέσουν να διοχετεύσουν κάπου τις γνώσεις τους, την εμπειρία τους και όχι να μένουν όμηρος παλαιών νοοτροπιών, που θέλει τη γυναίκα στο σπίτι, μια νοοτροπία ωστόσο, η οποία ξεκινώντας από τα νέα ζευγάρια έχει αρχίσει και αλλάζει», συμπληρώνει.

«Έχουμε ακόμη δρόμο να διανύσουμε μέχρι την πλήρη άρση των ανισοτήτων»

«Αν και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα στον τομέα της ισότητας των φύλων, έχουμε ακόμη δρόμο να διανύσουμε μέχρι να επιτευχθεί η πλήρης άρση των ανισοτήτων μεταξύ ανδρών και γυναικών», υπογραμμίζει η κα Συρεγγέλα και προσθέτει:

«Οι γυναίκες εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις στον εργασιακό χώρο και για να αποδομήσουμε τα στερεότυπα που θέλουν τις γυναίκες υποδεέστερες των ανδρών, οφείλουμε όλοι και όλες, πολιτεία και κοινωνία, να δράσουμε, να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να δημιουργήσουμε το κατάλληλο υπόβαθρο για την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας».

«Εμείς, στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων υιοθετούμε μέτρα και πολιτικές που στόχο έχουν την εξάλειψη των ανισοτήτων και την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών μεταξύ ανδρών και γυναικών. Είμαστε δίπλα στις εργαζόμενες μητέρες και με ρυθμίσεις ενισχύουμε τη γυναικεία απασχόληση».

«Με τον νέο εργασιακό νόμο αίρουμε τα αντικίνητρα για την πρόσληψη των γυναικών, ενώ με προγράμματα και δράσεις, όπως οι «Νταντάδες της γειτονιάς» και η δημιουργία χώρων φύλαξης βρεφών στις επιχειρήσεις, προωθούμε την εναρμόνιση προσωπικής και επαγγελματικής ζωής και στηρίζουμε τις γυναίκες να παραμείνουν ή να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας μετά την απόκτηση των παιδιών τους», αναφέρει, τονίζοντας ότι «η επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, δεν σχετίζεται μόνο με τη δημιουργία νόμων και δράσεων που διασφαλίζουν ίσες ευκαιρίες σε άνδρες και γυναίκες, αλλά σχετίζεται και με την αλλαγή της ίδιας της κουλτούρας της κοινωνίας και της στάσης μας απέναντι στον διπλανό μας, τον συνεργάτη μας, τον συγγενή ή τον γνωστό μας».

Ανεργία νέων γυναικών παρά το υψηλό μορφωτικό επίπεδο

Η υφυπουργός αναγνωρίζει ότι ο χώρος εργασίας εξακολουθεί και είναι ανδροκρατούμενος, ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν βελτίωση αυτής της εικόνας σε σχέση με το παρελθόν.

«Ενώ στη χώρα μας έχουμε πολύ καλό μορφωτικό επίπεδο των γυναικών, αντίθετα έχουμε πολύ μεγάλη γυναικεία ανεργία. Ωστόσο ένα από τα καλά στοιχεία είναι ότι η ανεργία μεταξύ 19 και 20 ετών έχει πέσει που αυτό σημαίνει ότι πολύ περισσότερες γυναίκες μπαίνουν στην αγορά εργασίας. Γι΄αυτό και όλες οι προσπάθειες που κάνουμε είναι να το δούμε ολιστικά, εντάσσοντας ακόμα και στα σχολεία μαθήματα για την ισότητα και έχοντας τα κατάλληλα προγράμματα για να μην χρειαστεί η γυναίκα να επιλέξει ανάμεσα στην αγορά εργασίας ή την οικογένεια.

«Και αυτό γιατί, όπως διαπιστώνουμε, πολλές γυναίκες που εγκατέλειψαν την αγορά εργασίας μέχρι να μεγαλώσουν τα παιδιά, δεν επέστρεψαν».

Οι δύο κρίσεις έφεραν μεγαλύτερα προβλήματα ανεργίας για τη γυναίκα. Ιδιαίτερα κατά την οικονομική κρίση η ανεργία εκτοξεύθηκε πολύ πάνω από το 20%.

Ωστόσο, σύμφωνα με την υφυπουργό, σιγά - σιγά έχει αρχίσει και επανορθώνεται η ζημιά που προκάλεσαν.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Δεκέμβριο του 2020 είμαστε στο 20,1% και τον Δεκέμβριο του ΄21 έχουμε πέσει στο 16,2% στη γυναικεία ανεργία.

Σε αυτό κατά την υφυπουργό, έπαιξαν ρόλο όλα τα προγράμματα σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ που έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στις γυναίκες.

Οι γυναίκες δεν σωπαίνουν πια, καταγγέλλουν τη βία

Μοιάζει παράδοξο ίσως, αλλά όπως υπογραμμίζει η κα Συρεγγέλα, η συντριπτική πλειοψηφία γυναικών που έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής βίας είναι ανώτερης και ανώτατης εκπαιδευτικής μόφωσης ταυτόχρονα όμως, είναι και άνεργες.

«Αυτό σημαίνει ότι πολύ δύσκολα θα βγουν από τον κύκλο της βίας, πολύ περισσότερο αν έχουν ανήλικα παιδιά. Γι΄αυτό μέσα στα συμβουλευτικά κέντρα γίνεται εργασιακή στήριξη. Με μια βεβαίωση από το συμβουλευτικό κέντρο μπορεί να βρει εργασία μέσω του ΟΑΕΔ. Στοχος μας είναι να κάνουμε όσο το δυνατό περισσότερες γυναίκες να αποφασίσουν να απευθυνθούν σε αυτές τις δομές, μέσω καμπάνιας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης», εξηγεί και πρόσθέτει:

«Διαπιστώνουμε ότι από τις αυξημένες καταγγελίες, ότι όλο και περισσότερες γυναίκες προσφεύγουν στα συμβουλευτικά κέντρα. Οι κοινωνικοί λειτουργοί υπογραμμίζουν ότι η ενδοοικογενειακή βία υπήρχε και στο παρελθόν, απλώς οι γυναίκες, δεν μιλούσαν, σώπαιναν. Είτε επειδή το θεωρούσαν ταμπού, είτε γιατί θεωρούσαν ότι δεν μπορούσαν να βρουν το δίκιο τους, είτε γιατί πίστευαν ότι δεν υπήρχαν δομές στήριξης».

Στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας φέτος υπάρχουν τριπλάσιες καταγγελίες από όσες πέρυσι, καθώς όπως μας λέει η υφυπουργός, οι γυναίκες βγήκαν από τη σιωπή.

«Πλέον η κακοποιημένη γυναίκα δεν αντιμετωπίζεται όπως στο παρελθόν όταν το οικογενειακό περιβάλλον προσπαθούσε να τις αποτρέπει από το να μιλήσουν για να μην χαλάσουν την οκογένειά τους».

«Σήμερα υπάρχουν οι κατάλληλες κοινωνοπολιτικές συνθήκες και η κοινωνία είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένη. Υπάρχουν εξειδικευμένα στελέχη που μπορούν να παρέχουν στήριξη στις γυναίκες αυτές για να βρουν δουλειά που είναι το πιο σημαντικό», αναφέρει η κα Συρεγγέλα και υπογραμμίζοντας την αρωγή που προσφέρει ο ΟΑΕΔ σε κακοποιημένες γυναίκες, μέσω του οποίου μπορούν να αναζητήσουν εργασία.

Τα προγράμματα που «τρέχουν»

Μια σειρά δράσεων «τρέχουν» με στόχο την ενίσχυση των γυναικών στην αγορά εργασίας με την ανταπόκριση να είναι σημαντική.

Το κράτος πρέπει να έχει υποστηρικτικό ρόλο καθώς, όπως εξηγεί η κα Συρεγγέλα, δεν είναι μόνο το κομμάτι των επιδομάτων αλλά και το πως βοηθάς στην καθημερινότητά της μια γυναίκα με ένα μέσο εισοδηματικό κριτήριο. Να της δοθούν δηλαδή εκείνες τις παροχές ώστε να αισθάνεται ασφαλής και να έχει την επιλογή αν θέλει να εργάζεται και ταυτόχρονα να κάνει οικογένεια.

«Βοηθούμε τις γυναίκες στην καθημερινότητά τους επειδή γνωρίζουμε ότι έχουν το πρόβλημα της φροντίδας των παιδιών. Βοηθούμε ώστε να υπάρχουν οι κατάλληλες δομές στήριξης, πρόνοιας με προγράμματα εναρμόνισης ώστε να μπορεί να κάνει και τα δύο και να έχει εργασία και οικογένεια. Ταυτόχρονα όλα τα προγράμματα να έχουν τη διάσταση του φύλου», αναφέρει η κα Συρεγγέλα.

Αναλυτικά οι κρατικές πρωτοβουλίες:

• Νέες γονεϊκές άδειες: Με τον νέο νόμο για τη προστασία της εργασίας τον Ιούνιο του ΄21 θεσπίστηκε μια σειρά νέων αδειών, όπου πλέον υπάρχει και πατρική άδεια και ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας που σύμφωνα με την υφυπουργό, συμβάλουν στην ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών και αίρουν και τα αντικίνητρα για τις προσλήψεις γυναικών.

«Γι΄αυτό το λόγο προσπαθήσαμε να εξισορροπήσουμε τις άδειες μεταξύ ανδρών και γυναικών, χωρίς να αλλάξουμε τις άδειες μητρότητας», αναφέρει η υφυπουργός.

• Το πρόγραμμα νταντάδες της γειτονιάς, έρχεται συμπληρωματικά ως προς του βρεφονηπιακούς σταθμούς. Οι γονείς, με το ατομικό εισόδημα της γυναίκας μέχρι 24.000 μπορούν να έχουν έναν άνθρωπο επιμελητή ή επιμελήτρια, είτε να είναι στο σπίτι με τα παιδιά, με μια αμοιβή 250 ευρώ, είτε να μπορεί να κρατά στο χώρο του δύο με τρία βρέφη. Εφαρμόζεται πιλοτικά σε 33 δήμους και σταδιακά το πρόγραμμα θα ανοίξει σε όλους του δήμους.
• Χώροι φύλαξης παιδιών μέσα σε επιχειρήσεις: Ενα πρόγραμμα που ψηφίστημε με το νομοσχέδιο «Δουλειές Ξανά». Το Κράτος θα επιδοτεί τη διαμόρφωση χώρου φύλαξης βρεφών των εργαζομένων της επιχείρησης και δύο εργαζόμενων βρεφονηπιοκόμων. Όσες επιχειρήσεις μετέχουν στο πρόγραμμα, θα έχουν υποχρέωση να κρατήσουν το πρόγραμμα τουλάχιστον για ακόμα δύο χρόνια.
• Προγράμματα ΟΑΕΔ: Όλα τα προγράμματα δίνουν έμφαση στη γυναίκες. Παλαιότερα υπήρχαν μόνο τα προγράμματα για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και όλα τα υπόλοιπα είχαν έμφαση στους άντρες.
• Διευκόλυνση ωραρίου για τους γονείς γυναίκες και άντρες που έχουν παιδιά μέχρι 12 ετών: Ο εργαζόμενος γυναίκα ή άντρας, μπρορεί να έρεθι σε συμφωνία με τον εργοδότη ώστε κάποια ημέρα να δουλέψει με τηλεργασία, ή περισσότερες ώρες με αντάλλαγμα μία ημέρα ελεύθερη. Το 8ωρο μπορεί να γίνει 9ωρο ή 10ωρο, αλλά μια μέρα θα είναι κενή.
• Βία και παρενόχληση: Η Ελλάδα έγινε από τις πρώτες χώρες που κύρωσε τη Σύμβαση Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την βία και την παρενόχληση στους χώρους εργασίας. Κάθε εταιρεία πλέον, θα πρέπει να έχει συγκεκριμένο κώδικα δεοντολογίας με κανόνες πρόληψης και αντιμετώπισης τέτοιων περριστατικών ώστε να τα χειρίζεται εσωτερικά. Το Σώμα επιθεώρησης Εργασίας πλέον έχει αυτόνομο τμήμα που δέχεται καταγγελίες για φαινόμενα βίας και παρενόχλησης στους χώρους εργασίας. Η γυναίκα μπορεί να απευθυνθεί και στην πλατφόρμα metoogreece.gr. ταυτόχρονα υπάρχουν δομές για θύματα έμφυλης βίας και οικογενειακής βίας σε 43 περιοχές σε όλη τη χώρα με ψυχολογική στήριξη και νομική συμβουλευτική στήριξη αλλά και εργασιακή στήριξη μέσω του ΟΑΕΔ και να μπορούν να βρουν εργασία και να μετέχουν στα προγράμματα για να μορούν να μοριοδοτούνται και να προχωρούν στην δημιουργία επιχείρησης.
• Πρόγραμμα SHARE για την Ισότητα: Σήματα ισότητας δίνονται σε επιχειρήσεις που έχουν πολιτικές ίσης μεταχείρησης και αντιμετώπισης των υπαλλήλων. Η εταιρεία που διαθέτει το σήμα είναι πολύ περισσότερο κερδοφόρα και έχει μεγαλύτερες προοπτικές βιωσιμότητας.
• Εκπαιδευτικά σεμινάρια σε εργαζόμενους ιδιωτικού και δημοσίου τομέα χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης για τον σεβασμό στην ισότητα και διαφορετικότητα.
• Μισθολογική διαφορά και γυναικεία συμμετοχή σε θέσεις ηγεσίας: Με νόμο απαγορεύτηκε η μισθολογική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών.Η άμβλυνση της μισθολογικής διαφοράς είναι μέσα στους κανόνες που θα πρέπει να χρησιμοποιούν όλες οι επιχειρήσεις. Για τις θέσεις ηγεσίας, ψηφίστηκε νομοθεσία που υπαγορεύει στις εισηγμένες εταιρείες στο ΧΑ να έχουν στα Διοικητικά Συμβούλια ένα ποσοστό γυναικών κατά 25% το οποίο στη συνέχεια θα ανέλθει στο 40%.
• «Κέντρου Καινοτομίας για τις Γυναίκες» (#GIL4W): Περιλαμβάνει σειρά παρεμβάσεων που θα βοηθήσουν τις γυναίκες στην Ελλάδα να επωφεληθούν από τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από την 4η Βιομηχανική Επανάσταση. Ανάμεσα στις κύριες δράσεις του είναι η ενίσχυση των πεδίων STEM στην εκπαίδευση, ώστε να δίνονται στα νέα κορίτσια οι ευκαιρίες για να επιλέξουν επαγγέλματα που σχετίζονται με τους νέους τομείς υψηλής εξειδίκευσης, όπως της Τεχνητής Νοημοσύνης ή της Βιο-τεχνολογίας αλλά και η ανάδειξη ευκαιριών χρηματοδότησης επιχειρηματικών σχεδίων Ελληνίδων που καινοτομούν.
• Από τα σχολεία: Έχει μπει πλέον μάθημα σεβασμού στην ισότητα και τη διαφορετικότητα, μαθήματα για την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση ώστε να μάθουν τα παιδιά ότι δεν υπάρχουν γυναικείες και αντρικές δουλειές ή σπουδές.
• Εθνικό σχέδιο δράσης για την ισότητα: Πέρασε για πρώτη φορά από το υπουργικό συμβούλιο και πλέον όλα τα υπουργεία μέσα σε 4 βασικούς άξονες που έχει ορίσει η Ευρωπαϊκή επιτροπή έχουν βάλει συγκεκριμένες δράσεις. Κάθε υπουργείο παρακολουθείται μέχρι το 2025 για το τι θα κάνει για την αντιμετώπιση της βίας και της παρενόχλησης, της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, της ενίσχυσης της γυναικείας εργασίας και της εναρμόνισης προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Όλα τα υπουργεία έχουν διαμορφώσει κανόνες και προγράμματα πάνω σε αυτούς τους άξονες.