ΣτΕ: Πιλοτική δίκη 14.600 συνταξιούχων του e-ΕΦΚΑ για τα αναδρομικά τους

Το καυτό ζήτημα απασχόλησε την αυξημένη (επταμελή) σύνθεση του Α΄Τμήματος του ΣτΕ, με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Σπυριδούλα Χρυσικοπούλου και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Νικόλαο Σκαρβέλη, καθώς οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί στα Διοικητικά Πρωτοδικεία από συνταξιούχους είναι μερικές χιλιάδες και για το λόγο αυτό το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών έθεσε στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο προδικαστικό ερώτημα (νόμος 3900/2010), εάν τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, όπως και το επίδομα αδείας των συνταξιούχων θεωρούνται μη καταργημένα υπό το κράτος του ασφαλιστικού συστήματος («νόμος Κατρούγκαλου» - νόμος 4387/2016, κ.λπ.).

Οι 14.600 συνταξιούχοι, μεταξύ των οποίων ορισμένοι έχουν βαριά αναπηρία ή είναι νεφροπαθείς με ποσοστό αναπηρίας άνω του 80%, ειδικότερα διεκδικούν:

- Αναδρομικά από 1.1.2012 έως 31.10.2016 τις διαφορές από τις περικοπές των επικουρικών συντάξεων και των τριών επιδομάτων Χριστουγέννων, Πάσχα και θερινής άδειας, αλλά και τα ποσά που αναλογούν από την κατάργηση των εν λόγω επιδομάτων από 1.1.2013.

- Αναδρομικά να τους καταβληθεί η παρακράτηση από τις συντάξεις της ειδικής εισφοράς συνταξιούχων επικουρικής ασφάλισης (νόμος 4254/2014) και η επιβολή κράτησης ΕΤΕΑ ποσοστού 5,2% (συντελεστής βιωσιμότητας), που έγιναν με σειρά νόμων από το 2012 έως το 2016. Τα ποσά που διεκδικούν κυμαίνονται, κατά περίπτωση, ανάλογα με το ύψος των συντάξεων.

- Να τους καταβληθεί από το Δημόσιο αποζημίωση, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του εισαγωγικού νόμου του Αστικού Κώδικα, για τη ζημία που υπέστησαν από παράνομες πράξεις οργάνων του Δημοσίου, όπως είναι οι επίμαχες περικοπές.

Οι συνταξιούχοι υποστηρίζουν ότι οι περικοπές κ.λπ. είναι αντίθετες σε σειρά συνταγματικών διατάξεων (άρθρα 2,4, κ.ά.) και στο άρθρο 1 του πρόσθετου πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Ακόμη, υποστηρίζουν ότι τα τρία δώρα-επιδόματα δεν έχουν καταργηθεί και παράνομα έγιναν οι περικοπές των επικουρικών συντάξεων. Και όλα αυτά, ανεξάρτητα από τις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ που έκρινε ότι είναι συνταγματικά ανεκτές και νόμιμες οι περικοπές των κυρίων συντάξεων και των επιδομάτων.

Η πλευρά των συνταξιούχων εκπροσωπήθηκε από τους δικηγόρους Αλέξη Μητρόπουλο, Χαράλαμπο Μπρισκόλα, Δημήτρη Παπαφιλίππου, Αθηνά Πετρόγλου, Ιωάννη Κόρκα, Δημήτριο Κούτλα και Γεώργιο Κουφογιάννη.

Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του

Το ερώτημα του Διοικητικού Πρωτοδικείου

«Εάν οι πρόσθετες συνταξιοδοτικές παροχές του, τακτικώς μεν Χριστουγέννων (άρθρο 65 του ν. 2084/1992) και του επιδόματος αδείας (άρθρο 28 του ν. 4476/1965), που καταβάλλονταν από τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης έως 31.12.2012, η δε κατάργησή τους, από 1.1.2013, με το άρθρο πρώτο παρ. ΙΑ υποπαρ. ΙΑ.6 περ. 3 του ν. 4093/2012 κρίθηκε αντισυνταγματική με την 2287/2015 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, πρέπει να θεωρούνται, στο πλαίσιο του νέου ασφαλιστικού συστήματος του ν. 4387/2016, ως μη κατηργημένες, κατά την αληθή έννοια του άρθρου 96 παρ. 5 του ν. 4387/2016, από 12.5.2016 και εφεξής, εφόσον θεωρηθεί ότι με τις συνταξιοδοτικές διατάξεις του νόμου αυτού ρυθμίστηκαν μόνο οι επικουρικές συντάξεις αυτές καθ’ εαυτές («stricto sensu») των παλαιών συνταξιούχων και, για το λόγο αυτό, υιοθετήθηκαν, κατ’ ουσίαν εκ νέου, νομίμως μόνον οι προηγουμένως κριθείσες ως αντισυνταγματικές (με την ως άνω απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας) περικοπές του άρθρου πρώτου παρ. ΙΑ υποπαρ. ΙΑ.5 του ν. 4093/2012, όχι δε και η κατά την υποπαρ. ΙΑ.6 περ. 3 της παρ. ΙΑ του ίδιου άρθρου και νόμου κατάργηση των ως άνω ένδικων, αυτοτελών (έναντι της επικουρικής σύνταξης) παροχών.

Περαιτέρω, και σε συνάρτηση προς το ανωτέρω ερώτημα, εφόσον κριθεί ότι υπό το καθεστώς του ν. 4387/2016, ο επανυπολογισμός των συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων βαίνει παραλλήλως με την κατάργηση των πιο πάνω πρόσθετων συνταξιοδοτικών παροχών (ανεξαρτήτως του τυχόν αυτοτελούς χαρακτήρα των δεύτερων), (διατυπώνεται, επίσης, το προδικαστικό ερώτημα) εάν το ακυρωτικό αποτέλεσμα των αποφάσεων 1889, 1890 και 1891/2019 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, ως αναγόμενο στη μεσοβραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη ικανότητα του ασφαλιστικού συστήματος του ν. 4387/2016 να χορηγεί επαρκείς συνταξιοδοτικές παροχές, ανατρέπει τα θεμελιακά, νόμιμα, κατά τα κριθέντα με τις πιο πάνω αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, ερείσματα του συστήματος αυτού, με αποτέλεσμα, για όσο χρονικό διάστημα μεσολαβήσει έως την πλήρη αποκατάσταση της νομιμότητας σε σχέση με τον ανακαθορισμό των δικαιούμενων από 12.5.2016 επικουρικών συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων, να αναβιώνουν οι προϊσχύουσες διατάξεις των άρθρων 65 του ν. 2084/1992 και 28 του ν. 4476/1965 και να καθίστανται αγώγιμες οι προβαλλόμενες, με αγωγές ασκηθείσες, εν προκειμένω, πριν από την 4.10.2019, αξιώσεις κατά του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. των συνταξιούχων αυτών για την καταβολή αποζημίωσης ισόποσης με το επίδομα αδείας και το δώρο Χριστουγέννων των ετών 2016 και εντεύθεν».