Κλιματική αλλαγή: Φτωχότερος από χιόνι ο Ψηλορείτης μέχρι τα τέλη του αιώνα

Ένα σκηνικό που προκαλεί ρίγη, αν αναλογιστεί κανείς πρώτα απ’ όλα τις συνέπειες που θα έχει κυρίως στον υδροφόρο ορίζοντα η απώλεια του ζωογόνου για τις πηγές νερού που προέρχεται από το λειώσιμο του χιονιού, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και, γιατί όχι, η αισθητική ενός βουνού που συμβολίζει τόσα πολλά πράγματα για την Κρήτη.

Τα σημεία των καιρών είναι ήδη ορατά κυρίως στα μεσαία και χαμηλά υψόμετρα σε ολόκληρη τη χώρα και άρα και το νησί, όπου πέφτει λιγότερο χιόνι από το 2010 και μετά, παρά την αύξηση των βροχοπτώσεων στα πεδινά που παρατηρείται την ίδια περίοδο. Και αυτά δεν είναι τα μόνα κακά νέα που η Κρήτη και η Ελλάδα «μοιράζονται» ως κοινή μοίρα με την υπόλοιπη Ευρώπη. Έως πριν μερικά χρόνια το έστρωνε ήδη από τον Νοέμβριο, ενώ πλέον τα πρώτα χιόνια πέφτουν τον Δεκέμβριο.

Τα «μείον» του τρόμου

Αποκαλυπτικές είναι οι αριθμητικές προσομοιώσεις του Ευρωπαϊκού Συστήματος «Κοπέρνικος» [Copernicus Climate Change Service (CS3) Climate Data Store (CDS)], τα οποία επεξεργάστηκαν οι ειδικοί για να παράγουν τα κλιματικά μοντέλα EURO-CORDEX. Τα στοιχεία που καταγράφει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος για την Κρήτη και αποκαλύπτει η σελίδα neakriti.gr είναι εξαιρετικά ανησυχητικά ήδη για το εγγύς μέλλον. Για την 30ετία 2011-2040, η αισιόδοξη εκτίμηση κάνει λόγο για απώλεια στο -27,8% της χιονόπτωσης στον Ψηλορείτη στο χρονικό διάστημα αναφοράς από Νοέμβριο έως Απρίλιο και η απαισιόδοξη -31,3% στα υψόμετρα κάτω των 1.000 μέτρων. Η πραγματική «χιονο-Αποκάλυψη» όμως μας περιμένει στη… γωνία.

Για την επόμενη 30ετία από το 2041 έως το 2070 και πάντα για το ίδιο χρονικό χειμωνιάτικο «παράθυρο» από Νοέμβριο έως Απρίλιο, η χιονόπτωση στον Ψηλορείτη κάτω από τα 1.000 μέτρα υψόμετρο αναμένεται να μειωθεί από 54,3% έως 65,2%, ενώ για τις τρεις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα, από το 2071 έως το 2099, τους ίδιους μήνες, στο ίδιο υψόμετρο, στο μεγαλύτερο βουνό της Κρήτης τα μοντέλα δείχνουν μείωση του χιονιού από 63,4% το… «αισιόδοξο» σενάριο έως το σχεδόν απίστευτο -92,5%, που πρακτικά σημαίνει… ξεχάστε το χιόνι. Αν δε «κατέβουμε» στα 500 μέτρα υψόμετρο, η εικόνα γίνεται ακόμα εφιαλτικότερη, επιβεβαιώνοντας την εκτίμηση των επιστημόνων ότι όποιος πρόλαβε το… χιόνι «οίδε» στην Κρήτη. Πιο συγκεκριμένα, στη βάση των δύο σεναρίων, του αισιόδοξου και του απαισιόδοξου, για το διάστημα Νοεμβρίου-Απριλίου η μείωση της χιονόπτωσης στα 500 μέτρα εκτιμάται από -15,7% έως -16,9% για τα Χανιά και από -18,8% έως -45,2% για το Λασίθι. Τα επόμενα τριάντα χρόνια, από το 2041 έως το 2070, προβλέπονται ακόμα πιο δύσκολα.

Οι λευκές μέρες θα μειωθούν για τα Χανιά από -46,2% έως -68,3% και για το Λασίθι από -49,6% έως -86,3%. Και σε αυτή την περίπτωση το εφιαλτικότερο έμεινε για το τέλος του αιώνα. Το διάστημα 2071-2099, τα Χανιά – πάντα στα 500 μέτρα ύψος – θα δουν κατά -61,4% έως -94,8% λιγότερη χιονόπτωση, ενώ αντίστοιχα το Λασίθι από 83,4% έως 99,2%. Αξίζει να σημειωθεί ότι ως περίοδο αναφοράς στη συγκεκριμένη μελέτη που καθορίζει τις μελλοντικές αποκλείσεις από τον μέσο όρο είναι το διάστημα 1986-2005 και αφορούν προγνωστικά σενάρια με βάση τον ρυθμό εκπομπής θερμοκηπικών αερίων (π.χ. διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, κ.ά.). Για την περιοχή της Μεσογείου προβλέπεται, με βάση τα μοντέλα που έχουν εξεταστεί, μια γενικότερη μείωση του υετού, αλλά με γεωγραφική ανομοιογένεια, που όπως μας εξήγησε ο ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου/meteo.gr κ. Σταύρος Ντάφης, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και κυρίως τα θερμοκηπικά αέρια που προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας και της επιφάνειας της θάλασσας, και κατά συνέπεια αλλαγές στην κίνηση των καιρικών συστημάτων.

Προς το παρόν, πάντως, ο φετινός χειμώνας δείχνει να αντιστέκεται σε πείσμα των καιρών. Τα στοιχεία από τους δυο χιονομετρικούς σταθμούς για την Κρήτη του meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου δείχνουν, όπως εξηγεί ο κ. Σταύρος Ντάφης, ότι οι δύο κακοκαιρίες που σάρωσαν σχεδόν ολόκληρη τη χώρα και φυσικά την Κρήτη οδήγησαν σε αύξηση της χιονοκάλυψης στα κρητικά βουνά σε ικανοποιητικά επίπεδα. Τόσο ο «Διομήδης» όσο και η «Ελπίδα» έφεραν μεγάλες ποσότητες χιονιού, που μένει φυσικά να φανεί πόσο καιρό θα παραμείνει στα ψηλά βουνά της Κρήτης. Και αυτό σε αντίθεση με την περυσινή χρονιά, που δε τα κατάφερε καλά (και) σε αυτόν τον τομέα.